VR/AR haberleri (Oculus Rift, MS Hololens, Sony Morpheus...) 3 3

[epi 817]

https://youtu.be/O2W0N3uKXmo

Half-Life:Alyx 2020 Mart’ta geliyor. Valve Index sahiplerine bedava. O donemde Valve Index icin bir wireless eklentisi bekliyorum. nvidia’dan da yeni bir kart gelebilir. PC VR icin guzel bir zaman olacak.

 

Oculus Quest’i PC’ye baglayip Rift gibi kullanmak mumkun, simdilik kablo gerekiyor ama 2020’de bir USB dongle cozumu bekleniyor (kesin degil). PC’ye VR ekleyip Half-Life’a dalayim, ben monitorde oyun oynarken/is yaparken de hanim/kerata Quest’te Beat Saber’da takilabilsin diye dusunenler icin cozum olabilir. Hafiflik, tazeleme hizi, gorus alani, takip kalitesi ve kumanda Index’te daha iyi, Quest’te siyahlar daha derin.
 

Sadece Index kumandasini alanlara da Half-Life: Alyx bedava. Oculus Link uzerinden bagli Quest ile Index kumandalarini kombine etmek alternatif bir cozum olabilir.

 

Index’i 120/144hz surebilecek bir ekran karti ile bu oyun VR’in altin standardi olacak.

Kasım 21, 2019 epi tarafından düzenlendi

[Orion 14]

Ben ön sipariş verdim, Türkiye fiyatı 82,80 TL, gayet iyi.

[lazsa 9]

VR kitlerinin fiyatı düşünüldüğünde oyun fiyatının pek bir önemi kalmıyor, araba fiyatında cihazlar hala

[epi 817]

Amazon’da Samsung Odyssey+ su aralar indirimde, $229.

[lazsa 9]

gearla falan oynanmaz mı bu? gear vr var kardeşimde gameplay videosunu telefondan açar vrde izlerim en kötü, sonuçta oyunda bişey yok elini kolunu biraz hareket ettirip sağa sola bakmaktan ibaret bir oyun

[epi 817]

GearVR’la oynanmaz. ALVR gibi bir yazilimla PC’ye baglanabiliyor ama cihazda konum takibi yok, sadece yon takibi var; konum takipli kumandalari da yok. Yani elinizin nerede oldugunu, kafanizin nerede oldugunu bilmiyor, sadece ne yone cevirdiginizi biliyor. Ayni duvara bakarak egildiginizde veya duvara yaklastiginizda goruntude hic bir sey degismiyor. Bu oyun o sekilde oynanamaz. Ucuncu kisilerin hazirladigi yamalarla, elde gamepad’le falan oldugu kadariyla gormek isteyenler icin bir cozum cikabilir belki ama buna cok talep olacagini sanmiyorum.
 

Oculus Link ile Quest’i PC’ye kabloyla baglayarak oynanabilir. Rift alinarak oynanabilir. Bu iki cozum Valve Index ve HTC Vive Pro setlerinden dusuk fiyatli, HL bitince ne oynarim derdi de yok, Robo Recall gibi Oculus oyunlarina dalinabilir. Rift daha ucuz olacaktir, Quest mobil VR oyunlarini da oynamanizi saglayacaktir.

Mevcut en ucuz cozum Windows Mixed Reality setleri, Amerika fiyati $200 civarinda basliyor. Robo Recall gibi Oculus oyunlarinin genelini Revive isimli bir yazilim araciligiyla calistirmak mumkun, HL bitince ne oynayacagim sorununa cozum olur. Steam’de satilan VR oyunlari zaten genelde hepsinde calisiyor ama grafikleri Oculus butceli oyunlar kadar iyi olmuyor. Yine de Beat Saber gibi bazi oyunlar cok tutuyor.

Samsung Odyssey Plus uygun fiyatli en iyi secenek. $500 uzeri cikis fiyatiyla elestirmistim, goruntu kalitesi iyi olsa da Vive’daki takip kalitesi olmadigi icin iyi bir secenek degil demistim ama su aralar $230 fiyatiyla cazip. Goruntu kalitesi Valve Index’in gerisinde ama $700-800 gerisinde degil. Index seti yaninda gelen kumandalar ve harici uniteler sebebiyle pahali, kaskin kendisi tek basina o kadar pahali degil aslinda.

Oyun cikana kadar farkli alternatifler cikabilir ama $200 civarinin altina dusmesi zor. Fakat seneye Intel de GPU piyasasina giriyor, diger ikisinden de yeni kartlar geliyor mecburen. HL2’nin zamanin kartlariyla bundle’lanmasi gibi, bu yeni GPU’larla bundle’lanarak daha ucuza satilan VR setleri olabilir. Seneye yeni kart almayi planlayanlar bu tarz indirim firsatlarini beklemek isteyebilir.

[epi 817]

 

CES’te Panasonic’in tanittigi bir cihaz. Vaktiyle burada soz ettigim micro-oled’leri kullandigi icin bu kadar ufak ama 4K HDR (muhtemelen toplam cozunurluk). Bir sonraki nesil ust seviye VR cihazlarinin ebat olarak Oculus’un gosterdigi prototiple bunun arasinda bir yerde olmasi mumkun. 
 

Valve Index gibi cift lens kullanilirsa gorsellik harika olur. Index’in tasariminin kucultulmus halini pili de kafanin arkasina denk getirecek sekilde guncelleyip agirligi esit dagitirlarsa simdiye kadarki en konforlu VR cihazi olur. Yeni nesil kablosuz baglanti standartlari ile next-gen VR icin gereken parcalar bu yil oturacak gibi, yani birkac yil icinde piyasaya gelebilir.

[epi 817]

TL;DR: 2020-2022’de 802.11ay kilit; ozellikle Sony’e dikkat.

Artik belli oldu, PS5’te Half-Life Alyx veya Robo Recall gibi saglam grafikli VR oyunlarini ve otesini catir catir calistiracak donanim mevcut.

802.11ay standardinda VR setini besleyecek dusuk latency ve genis veribandi mevcut.

PSVR’dan gelen bir kutuphane, kultur ve deneyim Sony’de mevcut.

Sony’nin Valve Index gibi parmak takibi yapabilen bir kumanda patenti de yayinlandi.

Quest gibi kendi mobil islemcisini ve pilini iceren stand-alone bir cihazin 802.11ay destegi olursa, PS5 ile ayni odadayken cok iyi grafiklerle, cantaya atip goturdugun yerde mobil oyun grafikleriyle ayni oyunu oynamak mumkun olacaktir.

Oculus da buraya dogru yuruyor. Oculus Link simdilik kablo gerektiriyor ama ileride 802.11ay destekli bir wireless kit cikacaktir.

Simdilik Valve’in tek eksigi bu tarz “cross-play”, Valve’in stratejisi sadece PC uzerine kurulu. Oyun VR odasinda oynaniyorsa en iyi deneyimi sunuyor ama “cantama atip arkadasa gotureyim” yok. Tabi oyle bir derdi olmayanlar icin onun da kablosuz baglanti eklentisinin cikmasi yeterli olacaktir.

Ikinci nesil VR cihazlari bu sekilde kablosuz olarak local PC/PS uzerinden yuksek kalitede calisacaktir. Buna eye tracking ve foveated rendering eklediklerinde sisteme yuk ciddi oranda dusecegi icin elde edilebilecek grafik kalitesi ve cozunurlukte de ciddi sicrama olacak.

Quest ve Half-Life Alyx ile su anda “uretebildigimiz hizda satiyoruz” seviyesindeler. PSVR teknoloji olarak rakiplerinin gerisindeydi ama 5 milyon satti. Bunlar daha baslangic. Bu nesilde “icerik yok, nasil oyun yapilacagini bilmiyoruz, hic kullanici yok” problemi yeni bitiyor. Ikinci nesilde guclu donanim ve 802.11ay ile kablosuz ama kaliteli grafiklere sahip VR baslayacak. Sonraki nesilde eye tracking ile grafik kalitesi sabit monitor seviyesini geride birakacak. Oculus prototipindeki gibi farkli derinlik seviyeleri de vermeyi basarmalari, full body tracking’i cozmeleri, kumandanin ters yonde feedback uygulayabilecegi teknolojiler, 5G uzerinden rendering falan derken daha 10-15 yil arge’si ve heyecani bitmez.

802.11ay ve PS5/PC ile kablosuz calisacak VR seti ust seviye VR’in kopmaya baslayacagi noktadir. Daha kucuk ekranlarla hafif tasarlanmis ve pil arkaya alinarak agirlik duzgun dagitilmis Quest tipi bir cihaz stand-alone VR’in kopmaya baslayacagi noktadir. Sony’nin 2021-2022’de tek cihazda bunlarin ikisini bir arada sunmasi bomba olur. Evinde zaten oyun PC’si olan ve en iyisini isteyen icin 2020-2021’de Valve Index icin wireless add-on gelsin yeter.

Su sagdaki gibi hafif ve ufak bir VR cihaz, Index’in konforlu tasarimi, yuksek tazeleme hizi ve near-ear speakerlariyla, agirligi duzgun dagitmak icin arka tarafinda pil ile, icinde gomulu 802.11ay destegi ile, yaninda LightHouse tracking ve Valve Index kumandalari ile geldiginde meraklisina “iste budur” dedirtecek ama bu yil sadece wireless add-on gelip bu tarz bir cihazin 2022’yi hedeflemesi muhtemel.

Valve’dan gelmez de Sony’den  boyle bir cihaz gelirse PlayStation markasina saygim tavan yapacak. Valve’a gore avantaji tasinabilir cross-play olanagi olacak, Oculus’a gore avantaji PC’ye kiyasla ucuz ve pratik bir PS5’le yuksek kalite sunmasi olacak.

[epi 817]

HP Reverb G2 saglam gozukuyor.

Goz basina 2160x2160 RGB paneller, Valve Index ile ayni konforlu tasarim ve audio cozumu, Valve tasarimi lensler, mekanik IPD ayari, 4 kamerali sistemi ile diger WMR cozumlerinden iyi tracking, Oculus Touch tasarimini andiran kumandalar, 90hz tazeleme hizi. Ortaya karisik best of albumu yapmislar.

Valve Index tazeleme hizi daha yuksek, takip sistemi ve kumandalari yine daha iyi ama hem daha pahali, hem odaya base station cakmak gerekiyor (hadi salona gecelim diyemiyorsun), hem de bulunmuyor.

Ozellikle sim ortami kurup ucak/araba kullanacagim diyenlerin ilk tercihi olmasi mumkun. Mainstream VR cihazlari arasinda en net goruntuyu saglayabilir. Index’e o kadar para vermeyeyim ama Rift S’den de iyi olsun diyen cok kisinin ilgisini cekebilir.

Bekleyip gormek lazim, pratikte sorunsuz oldugunu gormeden atlamamali. Simdilik pre-order’da, sonbahara kadar piyasaya gelmeyecek zaten.

https://youtu.be/Bxp9xxgEfak

 

[CaRaBeeN 104]

Guzel gelismeler, yakinda dedicated bir sinema odasi kuracagim.

Room in room olarak tasarlayip , ses yalitiminin icine kablolarini gizleyebilecegim bir alan olacagi icin, artik su VR olayini da fix bir sekilde konumlandiririm diye dusunuyorum

O vakit buradan sorariz artik @epi ne alalim diye

[mamad 384]

Half Life: Alyx'le yeniden bir çıkış yapar dedim. Aslında herkes oyunu çok çok başarılı da buldu ama hem oyun hem de vr işi çok da sükse yapmadı gibi. En azından vr için düşünülen ilgi oluşmadı. Ama 20'li yıllarda vr işi daha elle tutulur ve kullanılır olacaktır sanıyorum. Hem yeni nesil konsollar da vr için daha vaadkar donanımlara sahipler. Vr için en büyük talihsizlik, 2013'te çıkan konsolların gayet zayıf (hadi ps4 azcık ortalama diyelim) olmasıydı. Üstüne 4k, low-level api gibi şeyler de üstüste geldi. Gpuların gelişim hızı yavaşladı. Derken vr arada kaynadı. Nvidia'nın vr teknolojileri de aslında dişe dokunur işlerdi ama onlar da rafa kaldırılmış gibi oldu. 20'lerde ise gereken donanım gücü sağlanacak ve yazılımsal sorunlar çözülecek gibi. Artık iş daha iyi içerik (half life ile onun yapılabildiği gösterildi), kablosuz headset ve bunların oyuncuları cezbetmesine bakıyor. Hala herkese hitap edeceğini sanmam ama en azından kendine ciddi bir kitle yaratabilir.

Haziran 2, 2020 mamad tarafından düzenlendi

[epi 817]

Steam’de VR kullanan sayisi Half-Life ile bir milyonun ustunde artis gosterdi. Ne Index stokta bulunuyor, ne Rift. Uretebildikleri kadar satiyorlar, Index siparisi verirseniz 8+ hafta sira gelmesini bekliyorsunuz. Zaten yetistiremiyorlardi, Covid-19 durumu beter yapti.

Bu HP Reverb G2 Index’e gore ucuz, Rift’e gore kaliteli, tam ikisi arasi bir fiyata sahip. Guzel bir boslugu dolduruyor. Yine de ortalama insan icin PC VR’in maliyeti yuksek. En iyi GPU’lari almak gerekiyor, o tek basina yeterince pahali.

VR’in kitlelere yayilmasi 10 yil surecek. Oculus Quest gibi standalone cihazlarin $100-200 araligina dusmesi lazim. 5G uzerinden dusuk gecikme ile interaktif icerik aktaracak altyapinin oturmasi devrim niteliginde olabilir ama yeterince hizli olmasinin garantisi yok.

Su anda gelecegin teknolojisine merakli ve parasi olan kitle ilgi gosteriyor. Onlar bile stokta olmadigi icin alamiyor. Amerika dunya alisverisinin %25-50’sini yapiyor ve 2020’den once ortalama Amerikalinin cebinde eksi para vardi (borc). Simdi daha beter.

PlayStation VR milyonlarca satti. PlayStation 5 canavar gibi VR performansina sahip olacak, cok buyuk ihtimalle 2021-2022 gibi yeni PS VR cok daha iyi kalitede gelecek. Yani PC VR ve PS VR’da calisacak bir oyun yapanin hedef kitlesi artik milyonlar. O oyunlari dusuk ayarlarda calistirabilecek standalone VR cihazlari $100-200 oldugunda ciddi sicrama beklenebilir.

Bir de tabi beklenen Apple Glasses var. Onun AR/VR piyasasini bir gunde katlama potansiyeli mevcut. Apple Glasses gibi AR cihazlari ekrani karartip dis dunyayi bloke ederek VR icin kullanabildiginde install base katlanacak. Ilk nesli VR icin yeterince iyi olmayabilir tabi ama zamanla AR ve VR cihazlarinin converge etmesi mumkun.

Bu VR cihazlarini kablosuz calistiracak bir protokol hala standartlasmadi. Eye tracking ile kaliteyi arttirip GPU gereksinimini dusurecek tasarimlar standartlasmadi. Cihazin ustundeki kameralarin elleri, kollari, asagi bakinca vucudu takip edip oyuna yansitmasinin orneklerini gormedik. VR hala bebeklik doneminde. Ama Half-Life VR ve Robo Recall’u oynayip “vay be” demeyecek kimse yoktur ve bu iki oyun ve sistemde sifir simulation sickness ile hic rahatsiz olmadan sanal dunyaya girebiliyorsunuz. Walmart gibi firmalar VR’i isci egitmek icin kullanabiliyor. Yani “VR basladi” demek icin gereken esik asildi, kitlelere yayilmasi ekonomik bir hikaye.

 

[epi 817]

Facebook/Oculus’un yeni bir VR setinin seri uretime girdigi soyleniyor. Tahminler Quest’in iyilestirilmis hali oldugu seklinde. Beklentiler daha iyi ergonomi/konfor ve yuksek tazeleme hizi. Kumandalarin takibi de daha yuksek hizda gerceklesebilir. OLED’den LCD’ye gecerlerse, IPD ayarini atarlarsa, maliyet ve uretim kolayligi acisindan da iyilestirme yaptik diyebilirler. Rift S’in eski Rift’in yerini almasi gibi bir adim olur, refresh artisini karsilayacak sekilde daha guclu SOC ile gelir ama maliyet degismez (ilk Quest’teki SOC oldukca eski). Facebook’un deep learning super sampling tarzi bir algoritma icin yayinlanmis makaleleri var, gerci saglam bir PC’de calisiyor ama 16X sagliyor. Zamanla o algoritmayi yeni SOC’da 2X-4X arasi kalite artisi saglayacak sekilde optimize ederlerse yeni Quest’te hem refresh rate, hem kalite artisi iddiasinda bulunabilirler. Isin o kismi yazilim guncellemesi bekleyebilir. PC’den kablolu/kablosuz aktarim icin de iyilestirmeler beklenebilir.

HP Reverb G2 sonbaharda geliyor, yeni ekran kartlari sonbaharda bekleniyor.

Yine uretimin yetisebildigi ve fiyatin izin verdigi kadar VR sistemi satilacak gibi gozukuyor.

PC’de kablosuz VR, yeni Quest’i PC’ye kablosuz baglayacak bir eklenti, PS’te kablosuz VR geldiginde heyecan olur. Bu yeni uretime giren Quest’te muhtemelen daha guncel bir SOC kullanildigi icin o yonde iyilestirmeleri olabilir.

Temmuz 15, 2020 epi tarafından düzenlendi

[epi 817]

Yukaridaki tahminleri dogrulayan goruntuler sizdi. Yeni Oculus Quest geliyor. Ilkine gore daha ucuz bir tasarim ama muhtemelen daha yuksek fps.

Lenslerin yeni bir tasarim olmasi ihtimali var, oyleyse IPD ayari yoklugunu kismen telafi edebilir.

IPD ayari olmadigi icin daha ucuz (ve hafif) bir tasarim olsa da netlik olarak simdiye kadarki en iyi Oculus cihazi olmasi mumkun. Ilk Rift ve Quest’te pentile OLED kullaniliyor, tam rgb olmadigi icin screendoor effect (SDE) yuksek. Rift S’te LCD kullaniliyor, RGB oldugu icin SDE dusuk, low persistence performansi da daha iyi (Goruntu guncellemeleri arasinda kendisini daha hizli kapatiyor) ama refresh rate ilk Rift’ten dusuk, cozunurluk Quest’ten dusuk. Bu cihazda ilk Quest cozunurlugunde ama ilk Rift gibi 90hz ve Rift S gibi RGB LCD bir panel kullanma ihtimalleri yuksek. Renkler ve kontrast da Rift S’ten iyi olabilir. Sonucta “simdiye kadarki en net goruntumuz” iddiasinda bulunabilirler.

Eski Quest cok eski bir islemci kullandigi icin video over USB desteklemiyor (kabaca ifade ettim), bu yeni Quest muhtemelen Rift’in de yerini alabilir, kablo ile gecikmesiz kullanilabilir.

Wireless baglanti icin yeterli bir standardi desteklerse etkileyici olur. Muhtemelen dusuk gecikmeli ve az kayipli compression uzerine deliler gibi calistilar, 5G uzerinden VR’in krali olma amaclarina da hizmet edecegi icin stratejik onemi olan bir konu. Tabi bu nesilde cost minimization sebebiyle sectikleri SOC’un nefesi yetmeyebilir ama uygun bir orta yol buldularsa wireless VR icin PC’lere baglanabilirse cekiciligi katlanir.

Dis gorunumu PS5 ile uyumlu bir tasarim olmus, aslinda iki firma arasinda bu tarz bir isbirligi harika olur ama Sony’nin kendi VR cihazini uretmesi daha mantikli.

HP Reverb G2’nin incelemeleri ve lens uzerinden alinan video goruntuleri yayinlandi. Tartismasiz en iyi goruntuye sahip PC VR seti. Konfor ve ses kalitesinde de zirvede. Valve Index kumandalari parmak takibi yapabildigi icin daha gelismis bir cihaz ama $400 daha pahali. Rift S HP’den $200 daha ucuz ama goruntu ve ses kalitesinde geride.

Bu sonbaharda piyasaya en iyi goruntulu PC VR cihazi, onu tam kalitede surebilecek bir nvidia ekran karti ve en iyi stand-alone VR cihazi geliyor. Yine uretebildikleri ve fiyatin musade ettigi kadar satacaklar.

Onumuzdeki 5-10 yildan beklentim wireless PC VR’da standardin oturmasi, PC’deki paralel islem gucundeki artis kullanilarak gorus alani icinde oldugu surece vucudun oyuna birebir yansitilmasi, eye tracking ve AI ile hem performans hem de kalitenin artmasi.

Sonraki 5-10 yildan beklentim $100’a alabildiginiz, kendi basina kullaninca basit grafiklerle calisan ama 5G uzerinden abonelikle deli icerik sunan cihazlar ve icerik ile VR kullanici sayisinin katlanmasi.

Temmuz 26, 2020 epi tarafından düzenlendi

[Narcissus 658]

Bu hp g2 bana alınabilir gibi geldi aslında.. 

 

Vr a güzel bi giriş olabilir..

[epi 817]

Simulasyon icin kullanilacaksa kusursuz. En net goruntu, digerleri kadar iyi head tracking.

Diger VR oyunlari icin ilk setinizse gorsel kalite sebebiyle cok keyifle kullanirsiniz. Daha once Valve Index veya Rift kullandiysaniz parmak takibi olmamasi gozunuze batabilir (index kadar olmasa da Rift’te de kismi bir finger tracking mevcut)

Fiyatina gore degerlendirince harika bir secim. Eski WMR (Windows Mixed Reality, MS’un standardini kullanan cihazlar) setlerinden farki (1) daha ergonomik bir kumanda tasarimina sahip olmasi, (2) kaskin ustunde eski modeller gibi 2 degil 4 kamerasi oldugu icin kumanda tracking kalitesi de daha iyi olmasi. O yuzden zamanin ust seviye WMR setlerini tavsiye etmeyenler bile bu seti begenebilirler.

Index veya yeni Quest’e kablosuz baglanti gelirse “tuh niye bunu aldim” denilebilir. Yoksa guzel. Sim icin kullanilacaksa dusunecek bir sey yok, alip gecilebilir.

Lens ustunden kamera cekimiyle oldugu kadar HP Reverb G2, Oculus Rift S ve Valve Index karsilastirmasi:

https://youtu.be/v4wlEbD5vxk

Lens ustunden cekimle HP Reverb G2’de Half-Life Alyx:

https://youtu.be/vWhOA-PJAek

Edit:

Eylul’de 802.11ay standartlasirsa DisplayPort to 802.11ay veya HDMI to 802.11ay bir cihaz ile uncompressed video kullanarak low latency wireless PC VR mumkun olmali. Ama Oculus buyuk ihtimalle Quest’e baglanmak icin tasarlanmis bir USB dongle cikartacak, bagli oldugu port’un hizi ve Quest’in version’una gore compression kalitesini ayarlayacak.

Ağustos 10, 2020 epi tarafından düzenlendi

[epi 817]

Flight Simulator (Digital Foundry’nin Hands-on videosu)

https://youtu.be/AEkNQVWkgpc

Bu oyun piyasaya ilk ciktiginda sadece WMR (Windows Mixed Reality) standardini destekleyecek. HP Reverb G2 mukemmel olur. Bu yil gelecek ust seviye kartlariyla bile ayarlari biraz kismak gerekir tabi.

[epi 817]

Ekran kartinizin nefesi HP Reverb G2’yi full resolution’da calistirmaya yetmiyorsa half resolution mod’unu secebiliyorsunuz. Yine de Oculus Rift S’ten iyi gozukebiliyor:

https://youtu.be/-NT1GFgMsqw

Rift S netlik acisindan ilk Rift’ten biraz iyi. Ilk Rift ve Vive cikarken sunlara adam gibi panel koysalar da gerekirse yari cozunurlukte calistirsak diyorduk, yok ekran kartiniz kaldirmaz diye yan ciziyorlardi. Bu ekranda screendoor effect daha az oldugu icin, hem yuksek cozunurluk, hem RGB dizilim ile pixellerin arasinda bosluk daha az oldugu icin kutu kutu pixel goruntusu yok. Yari cozunurluge dusunce netlik azaliyor, goruntu bulaniklasiyor ama atari salonunda TV’ye gozunu sokmussun gibi olmuyor  Yani ilk VR setlerinin piyasaya ciktigi donemde denemis ve hala ayni PC’ye sahip olanlar icin bile G2’yi alip yari cozunurlukte calistirmak daha iyi sonuc verecektir.

Araba/ucak/uzay sim icin bu cihaz su anda en iyi secim. Ama diger VR oyunlari icin Valve Index ve hatta Oculus Rift/Quest daha iyi hand presence sunuyor.

Yeni Quest belki biraz daha hafif olur ama yine front heavy olacak gibi gozukuyor. Daha dusuk maliyetli bir cozum olacagi icin strap’inin saglayacagi konfor ilk nesli bile ararabilir. FrankenQuest modu bu nesilde de populer olacaktir. Millet Vive icin HTC’nin cikardigi “Deluxe” audio eklentisini Quest’e takarak hem sea kalitesini yukseltiyor, hem konforu. Aslinda Oculus boyle bir eklentiyi kendisi resmi olarak sunarsa en guzeli olur.

Valve Index 120hz’de en akici goruntu, kumandalariyla en iyi hand presence ve parmak takibine sahip. Firma iyi support sagliyor ve kumandalarinda sorun cikarsa hemen yenisini gonderiyorlar falan da Turkiye’de o konu sorun olabilir.

Sim icin en iyi cozum: HP Reverb. Kablosuz VR icin en hesapli cozum: FrankenQuest2020. Half-Life Alyx icin en iyi cozum: Valve Index (ama destek almak Turkiye’de zor olabilir). Ideal (ama farazi) cozum: Vive Index 2020 (G2 panelleriyle) + wireless adapter 2020.

Ağustos 16, 2020 epi tarafından düzenlendi

[epi 817]

https://augmentedperception.github.io/deepviewvideo/

Google'dan VR icin LightField video.

Bunu tasiyabilecek veri hizi ve isleyebilecek mobil islem gucu 10 yil icinde herkeste olacak. O zaman kablolu TV veya Netflix benzeri aboneliklerle etkinlikleri oradaymis gibi izlemek mumkun olacak.

Su anda da 3D videolar var, bir kismi 180 derece, saga sola bakabiliyorsunuz. Fakat bunun farki bir suru kamerayla cekip bakis aciniza gore reconstruct edildigi icin (1) basinizi saga/sola/yukari/asagi hareket ettirip mesela onunuzdeki sporcunun arkasindan gelen rakibi gorebiliyorsunuz, (2) iki gozun arasindaki mesafe herkeste farkli, mevcut 3D videolarda ortalama bir deger seciyorlar ama bu videolarda kendinize gore ayarlayabiliyorsunuz. 

Teknik terimlerle anlatirsak bu videolar (1) 3DOF degil 6DOF, bu sayede parallax effect sunuyor, sadece rotational tracking degil positional tracking de isliyor, (2) kisiye gore IPD ayari mumkun.

Demo indirilip PC'de denenebiliyor, dosyalar yaninda geliyor. Yani derdimiz canli yayinda musabakayi en iyi koltuktan izlemek degilse Gigabit baglanti hizina da gerek yok. Oturdugunuz yerden plaja isinlanabilirsiniz. Ayni gorus alanina sanal ekran da ekleyebilmeniz lazim. VR setinin ustundeki kameralarla onunuzdeki fiziki klavyeyi gorus alaniniza tasimasi gibi ozellikler 2020/2021'de geliyor. Yani kirada oturdugunuz tek goz evinizde Brezilya'daki plajda kuma oturup mankenlerin voleybol macini izlerken onunuzde favori klavyeniz ve istediginiz sayida ekran ile calismak mumkun olacak. 

Facebook'un (ve muhtemelen Microsoft’un) da deli gibi bunun uzerinde calistigina emin olabilirsiniz. 

[epi 817]

RTX 20x0'lerde USB C uzerinden VirtualLink destegi vardi, VR icin dusunulmus bir porttu, pek tutmadi. RTX 30x0 gibi yeni kartlarda olmamasi ilgimi cekti. 

Yeni ekran kartlari DP 1.4a, ust sinir 32.4 Gbps. USB 3.1 Gen 2 veri icin 10 Gbps sagliyor. VirtualLink bu ikisini ve guc gereksinimini ekran karti ustunde tek port'tan saglayip VR setlerini PC'ye tek baglantiyla kullanmak icin dusunulmustu.

IEEE 802.11ay 20–40 Gbps sagliyor, channel bonding de mumkun. "Final 802.11 Working Group approval" Eylul 2020. Yine biraz gecikse bile destekleyen donanim bu yil uretilmis olmali (Bazen donanim WG approval’dan once piyasaya cikiyor).

IEEE 802.11ay kullanarak Wireless DisplayPort + USB saglayan, bunu sikistirmasiz, dolayisiyla gecikmesiz yapan bir cozum teoride mumkun olmali.

(1) PC'de ekran kartinin DisplayPort'una ve bir USB portuna bagli bir alici/verici, (2) kullanicinin ustunde VR HMD'ye bagli bir pil ve bir alici/verici seklinde DisplayPort (ve USB) kullanan VR setleri icin universal bir wireless cozum mumkun olmali.

Valve (Gaben) vaktiyle "wireless VR cozulmus bir sorun" demisti. O yil IEEE 802.11ay standardinin onaylanmasi bekleniyordu ama gecikti. Bu tarz bir cozum bu yili beklemis olabilir.

Boyle bir cozumun DisplayPort ve USB kullanan butun VR setlerinde kabloyu kesmesi mumkun.

Oculus/FB da cevap olarak Quest’teki Oculus Link’i kablosuz yapacaktir. O cozumde hem kalite kaybi, hem gecikme soz konusu olacak ama tabi fiyat avantaji olacak.

Yeni Quest’in 64GB modelinin $300 olmasi mumkun. Walmart’in sitesinde kazayla bir sayfa gecici olarak gozukup kayboldu (bu fiyat ve Ekim ortasi piyasaya cikis tarihi ile). Guvenilir bir bilgi degil ama FB’un kendi platformunu kitlelere yayma amaciyla ve bu yeni tasarimdaki maliyet dusurme hedefli degisikliklerle tutarli.

16 Eylul’de Oculus Connect, pardon yeni adiyla Facebook Connect etkinligi gerceklestirilecek. Orada yeni setin duyurulmasi bekleniyor. Carmack da her zamanki gibi konusmasini yapacak.

1 Eylul’de nvidia’dan yeni GPU serisi, 2 Eylul’de Intel’in etkinligi, Eylul ortasinda Oculus/Facebook etkinligi, Eylul ayinda (yine ertelenmezse) IEEE 802.11ay onayi, sonbaharda hem yeni Oculus/Facebook cihazinin satisi, hem preorder asamasindaki HP Reverb G2’nin shipping asamasi, Star Wars: Squadron, Project Cars 3, Microsoft Flight Simulator 2020 VR destegi...

2020 ilk yarisinda Half Life Alyx geldi ve Steam’de VR kullanici sayisi artti. Yil sonu da VR acisindan oldukca bereketli.

PC VR, PS VR ve Quest ile positional tracking destekli (Beat Saber gibi bir oyunu calistirabilecek) VR install base yil sonunda 10 milyonu gececek gibi. 

Eylül 1, 2020 epi tarafından düzenlendi

[epi 817]

https://youtu.be/Y0J0q2IptSY

https://youtu.be/NJ82TqGhHdc

Oculus Quest 2 ile ilgili bilgiler iceren tanitim videosu sizdi. Snapdragon XR2 islemcisi ve 6GB hafiza kullaniyor, ilk modele gore cok ciddi bir islem gucu artisi saglayacak (3-4 kat performansa sahip). “Neredeyse 4K” demisler, goz basina “neredeyse 2K”, yani cozunurlukte de artis var (ilk modele gore %50 pixel artisi demisler, goz basina 1920x1800 veya 2160x1600 gibi bir sey beklenebilir). LCD RGB kullanmalarini bekliyorum, sonucta oldukca net bir goruntu saglamali.

Bu konuda bir sey soylememisler ama ilk set 72hz’di, bence yetersizdi. Bunun 90hz civarinda olmasini umuyorum. Belki 84 veya 96 gibi daha once gormedigimiz bir deger olur. Aslinda ilk Quest oyunlarini %50 cozunurluk artisina ragmen 120hz surecek islemci gucu XR2’de mevcut ve hem 24’un hem 30’un kati oldugu icin video uygulamalari acisindan ilgilendikleri bir hiz ama 90 civari cogunlugu mutlu etmeye yeter. 90/120hz uygulamaya gore optional olabilir.

Ilk Quest ile uyumlu olacagi icin kutuphanesi genis, cihazi satin alanin ilk gunden denemek isteyecegi en az 20 guzel oyun piyasada. Biraz daha yuksek hizda, biraz daha yuksek cozunurlukte, daha az takilmayla, daha iyi kumanda takibiyle butun bu kutuphaneyi calistirabilmesi lazim.

Uygun PC varsa Oculus Link sayesinde kablo ile PC’ye baglanip kullanilabilir. Boylece Half-Life Alyx gibi PC only oyunlar ve orijinal Robo Recall gibi Rift only oyunlar da oynanabilecek. Burada bir guncelleme bekliyorum, bu ozelligi kablosuz kullanabilmek de mumkun olmali. Oculus yapmazsa SideQuest uzerinden Virtual Desktop uygulamasi yuklenip o sekilde yapmak mumkun (en azindan ilk Quest’te mumkundu, ikincide engellemedikleri surece orada da mumkun olmali). Oculus bu wireless baglantiyi kendisi resmi olarak desteklerse ve gecikmeyi telafi etmek icin timewarp/spacewarp gibi teknikleri son anda headset’te uygularsa cok ciddi deger katar. Goruntude video compression oldugu icin ve gecikme sifir olmadigi icin Rift gibi native PC setlerinin gerisinde ama cogu kullanici icin yeterli olacaktir. Kablosuz olursa kimse compression’i umursamayacaktir.

FB VR platformuna sahip olmak istiyor, o yuzden bu urunun $300 gibi cilgin bir fiyati olmasi mumkun. Bu videolarda fiyatla ilgili bir bilgi yok ama Walmart’ta kisa sureligine 64GB model icin bu fiyat, 256GB model icin $400 gozukmustu.

Yeni Quest’in ilkinden hafif ve kucuk oldugu soylenmis ama yine de konfor icin bir eklenti gerekebilir. Ilk nesilde HTC Vive icin satilan kulaklik ve konfor eklentisi Deluxe Audio Strap’i satin alarak Quest’e ekleyenler bu moda “FrankenQuest” adini vermisti. Bu nesil de populer olabilir. Agirlik merkezi on tarafta oldugu icin, islemci, sogutucu vb. ek donanim icerdigi icin Rift’e gore kullanim  konforu dusuk oluyor, 15-20 dakikadan uzun kullanim icin bu tarz bir mod gerekli. Yaklasik $100 da ona saymali. Canlari isterse bu nesilde kendi resmi alternatiflerini sunabilirler, over-the-ear speaker (Valve Index ve HP Reverb G2 gibi) icerirse iyi satar. Link kablosu alinirsa bi $80 da onu eklemeli.

Urun populer olacak ama FB son donemde hic populer degil. Yine de 2 gun sonra Facebook Connect’te Carmack konusmasini yapinca millet gaza gelecektir. Cekirdek VR kadrosu icinde kuskunler olsa bile 2020’de evde eglence arayan ortalama insan icin $300’a full VR cok iddiali olur, bu yil kitlelere yayilmaya baslayacaktir.

Eylül 14, 2020 epi tarafından düzenlendi

[epi 817]

bu mesaj silinebilir.

(Pano gonderiyi sifirlayip durdu, iki ayri mesajla parcalara bolerek sorunlu yeri bulabildim.)

Eylül 16, 2020 epi tarafından düzenlendi

[epi 817]

Half-Life: Alyx gibi PC VR oyunlarini kablosuz oynamanin yontemi

Oculus Quest 2 duyuruldu. 

$299. FB VR platformunda kralligini kurmak icin ciddi fiyat kirdi.

Goz basina 1832 x 1920 cozunurluk, RGB LCD, yani oldukca net goruntu verecektir.

90hz destegi mevcut. (Ilk nesil 72hz).

503 gram (ilki 571 gramdi) ve daha ufak oldugu icin konforlu acisindan daha iyi. Aksesuarlar arasinda iki adet optional strap var, biri uygun fiyatli, digeri oyun suresini uzatmak icin pil iceriyor. Pil iceren toplam agirligi onu arkasinda dengeli dagitmak icin de faydali olacaktir.

Snapdragon XR2 islemcisini kullaniyor, ilk nesindeki 835'e gore 3-4 kat guclu. 6 GB hafiza (ilkinde 4 GB). Wifi 6 ve 6e destekli olmasi lazim.

Oculus Link kablosu ile PC'ye baglayarak PC VR icin kullanmak resmi olarak mumkun.

Bugun preorder’lar basladi, 13 Ekim’de piyasada.

Bu mesajda PC'ye nasil kablosuz baglanabilecegini paylasacagim.

 

Gerekenler:

VR uyumlu bir PC
ASUS RT-AX86U gibi Wifi 6 (802.11ax) destekli bir router.
Virtual Desktop yazilimi
Oculus Quest 2
 

Uygulama:

PC'yi router'a ethernet ile bagliyoruz. 
Router'i access point modunda kullaniyoruz.
5Ghz bandinda, sadece Quest'in baglandigi bir baglanti kuruyoruz.
Baska hic bir cihaz araya girmedigi icin kopma ve gecikme en aza indirgeniyor.

Burada adim adim anlatildigi sekliyle bu cihazlarin ayarlarini yapiyoruz:
https://arvrtips.com/virtual-desktop-on-oculus-quest/

Router ile ayni odada VR'a daliyoruz. PC isterse baska odada olsun.

Performans:

Linkte adamlar bunu ilk Quest ve Wifi 5 bir router ile yapiyor. 18-20 ms sabit gecikme oluyor. Quest 2’de daha dusuk gecikmeli wifi 6 destegi var ve XR2 islemcisi decoding'de de daha hizli. Gecikme 10-19 ms araligina inecektir.

Oculus'un bir yildir "USB 3.0 fiber optic" Oculus Link kablosu ile sundugu goruntu 150 Mbps, cunku ilk Quest'te kullanilan Snapdragon 835 islemcisindeki decoder'in ust limiti 150 Mbps. Asus router 802.11ax 5 Ghz ile baglaninca 1 Gbps ustu sustained speed sagliyor (peak degil). Yani elde edilecek video kalitesi son bir yildir Oculus'un pahali kabloyla verdigi seviyenin ustunde.

USB hala gicik bir port. Bu yontemin benzerini Wifi Dongle USB 3.0 kullanarak yaparim diye ise kalkisip arada 100ms'yi gecen gecikmeler elde edenler var. Eminim ayni sorun bazen Oculus Link kablosuyla da yasaniyordur.

Internet hizinizin performansa etkisi yok. Isterse modem kapali olsun, Internet'i kullanmiyoruz.

UYARILAR: 

1) Henuz Quest 2 kimsenin eline gecmedigi icin bu yontemi deneyen olmadi ama ilk Quest'te sorunsuz calisan bir yontem, burada yeni donanim sayesinde daha da iyi sonuc vermeli. 

2) Yil sonunda ASUS ROG Rapture GT-AXE11000 gibi 6Ghz bandi destekli (Wifi 6e) routerlar cikacak. O zamana kadar beklenebilir veya gunu geldiginde eldeki routeri satip bu urunler alinabilir. Arada fiyat farkina degecek bir performans farki olmayabilir ama teknik olarak biraz daha iyi olacak. Pratikte aradaki fark 1ms civarinda olmali. Belki apartmanda 6 Ghz bandinin 5 Ghz bandindan daha az kalabalik olmasinin bir avantaji olabilir. Gerci hangi kanalin az kullanildigini analiz edip router'i o kanala almak da ayni isi gorebilir. (Edit: Zaten kullanilan mobil islemcinin destegi olsa da Quest 2’nin wifi 6e destegi olmayabilir)

3) Bir gun bu is icin resmi bir cozum cikabilir, daha iyi olabilir. Eldeki router'i satar onu alirsiniz.

4) Valve Index icin kablosuz bir cozum cikarsa daha iyi olabilir ama kumandalari bozulabiliyor. Amerika'da bu bozuldu diyorsun, adam hemen yenisini gonderiyor, Turkiye'de oyle olmayacagi icin yuksek fiyatindan oturu tavsiye etmek zor. Zaten su anda mevcut kablosuz bir cozum sunmuyor.

5) HP Reverb G2'nin ekran cozunurlugu daha yuksek ama gorus alani da daha genis. Yani derece basina netligin ayni seviyeye denk gelmesi lazim. Yine de cift ekranli tasarimi sayesinde kullanilan ekranlari daha kucuk oldugu, dpi daha yuksek oldugu icin SDE (screen door effect) acisindan biraz daha iyi olacaktir. Ama henuz kablosuz kullanilamiyor. Bir de el kumandalari acisindan Oculus hala daha iyi.

6) Cihaz 90hz destekliyor ama yazilim henuz hazir degil, incelemelerde eski oyunlar 72hz calisiyor. Piyasaya ciktiginda (13 Ekim) experimental ayarlarla sistem uygulamalari 90hz calisacak, developer'lar uygulamalari guncelleyip onay aldikca 90hz'e gececek. Link'e gelecek guncellemelerle compression azaltilarak goruntu kalitesi arttirilacak ve 90hz'e gecis yapilacak ama bunlarin hepsinin oturmasi 2021'i bulabilir.

7) Ses cozumu cevrenizi duymanizi saglayacak sekilde tasarlanmis ama ses kalitesi dusuk. Kendi kulakliginizi kullanmayi tercih etmeniz mumkun. Kablosu kisa, bu is icin tasarlanmis bir Logitech kulaklik da mevcut. Quest 2 oldukca ucuz ama olmusken bu da olsun derseniz aksesuar ve oyunlara harcayacaginiz para yuksek olacaktir. Ekran kartina girmiyorum. Bir de third party aksesuarlar var, mesela gozlukle kullanmak istemiyorsaniz lenslerin uzerine oturmak uzere tasarlanmis receteli lensler alabiliyorsunuz.

8) Burada tarif edilen yontemle Rift Exclusive oyunlari da, SteamVR oyunlari da sorunsuz oynanabilecektir (yeter ki Virtual Desktop’in uyumluluk listesinde olsun). Yine de bir oyun aldiginizda SteamVR'da varsa orada alin, ileride farkli bir cozume gecerseniz oyuna erisiminiz kesilmesin.

9) Lensler gunes gormesin, cihaza kalici zarar verebiliyor. Kapali mekanda kullanin. Odada yansitici yuzeyler olmasi, cok gun isigi veya cok az isik olmasi tracking kalitesini etkileyebiliyor.

10) Router oturma odasindaysa Gorn oynarken televizyonu kirmayin.

Eylül 21, 2020 epi tarafından düzenlendi

[allreadydead 384]

kablolu kullanılmıyor mu bu amca ?

[epi 817]

Kullanilabiliyor ama kabloyu dert edinmemenin ozgurlugu ciddi fark yaratiyor.

Kablolu bir set olarak HP Reverb G2 tercih edilebilir. Goruntu kalitesi daha iyi olmali.

Quest’i Virtual Desktop’la kablosuz kullanayim ama sift bu is icin yeni router almayayim derseniz, mevcut router’iniz dual band’sa, 5Ghz’e kendi SSID’sini atayip sadece Quest’in baglanmasina izin verirseniz 20-40ms gecikme ile duzgun kullanabilmeniz lazim.

Son bir not: Aksesuarlardan elite strap’i almazsaniz rahat kullanamayacaginiza %95 eminim.

Eylül 17, 2020 epi tarafından düzenlendi