Sonunda Bitti :)Yeni su soğutma düzenim ve kasada bayram temizliği... 3 3

[ZvAnA 1.157]

Bu gece sistemi ilk defa 4.5 Ghz'de test ettim. Aida64'ün full sistem kararlılık testini gerçekleştirdim.

 

29 derecelik oda sıcaklığında sistemin içindeki sadece sıvının sıcaklığı boşta 33 derece civarlarındayken yarım saatlik test sonunda 47 derecelere kadar çıktı. Bu suyla duş alsan yanarsın. 

 

Oda sıcaklığı;

 

 

Boşta, masaüstünde iken sistemde dolanan suyun sıcaklığı; (Siyah lcd: rezervuardaki suyun sıcaklığı, turuncu lcd: ekran kartı bloğundan çıkan suyun sıcaklığını gösteriyor)

 

 

 

 

Sistem test sırasında %100 yük altında iken;

 

 

 

Teste başladıktan 15 dakika sonraki değerler;

 

 

 

 

Teste başladıktan 30 dakika sonraki değerler;

 

 

 

22, 23 dakikadan sonra değerler sabit kaldı ve yarım saat dolunca testi sonlandırdım. Bir de ekran kartı kısa aralıklarla throttle yaptı. Normalde kışın yaptığım gpu testlerinde 1019mhz'den 1 mhz bile düşmez iken, 1000mhz'e falan inip çıkıyordu. Gpu yük durumu da test boyunca iki saniyede bir %99 ve %0 arasında gidip geldi. Anlamadım niye böyle olduğunu. Driver'la alakalı bir mesele olsa gerek. Dediğim gibi daha önce kışın yaptığım aida testlerinde gpu yük durumu %99'dan hiç gerilemezdi. 

 

Normalde bu tür testlerim hep kışa falan denk gelirdi, en azından oda sıcaklığı 20 derece falan olurdu. Haliyle önceki değerler aklımda kaldığından değerler eskisine göre biraz yüksekmiş gibi geliyor. Ama oda sıcaklığı 30 derece yahu, ESMİYOR... 

[ZvAnA 1.157]

Bu da Aquaero'da yaptığım sistemi izleme sayfası;

 

 

Tüm sistemi buradan anlık takip edebiliyor ve tutulan loglar sayesinde belli bir zaman aralığı için rapor alabiliyorum.

[TiesTorN 1.976]

abi üzerime uçan kafa ile gelmeni istemiyorum ama kaliteli bi hava soğutmanın verdiği performanstan çok da üstün bi performans göremedim ben 4.5ghz'deki cpu sıcaklığına bakarak konuşursam eğer :mrgreen:

[SkyWarrior 794]

Bana da soğutma yetersiz gibi geldi.

[ZvAnA 1.157]

abi üzerime uçan kafa ile gelmeni istemiyorum ama kaliteli bi hava soğutmanın verdiği performanstan çok da üstün bi performans göremedim ben 4.5ghz'deki cpu sıcaklığına bakarak konuşursam eğer :mrgreen:

 

 

 

İşlemci sıcaklıkları açısından direk sonuçlara bakmak yanıltıcı olur. Bu değerlerin hangi şartlarda alındığına bakmak lazım. Öncelikle ekran kartının max. sıcaklık değerinin 53 derece olduğuna dikkatinizi çekerim. Bu testten sonra allreadydead'le bir saatlik bf4 oynadım. Max 49 derece gördü. Bugün hele ki bu yaz sıcaklarında hiç bir hava soğutma çözümü bunun yanına bile yaklaşamaz. Ekran kartından 47 derece çıkan soğutma sıvısının direk işlemciye gittiğini de hatırlatayım. Bu işlemci açısından olumsuz bir etki. Bunun zaten böyle olacağını düşünerek ekran kartını ayrı, diğer elemanları ayrı radyatörlerle soğutacağım paralel çift hatlı bir düzen kurmak istemiştim ama, paralel loop demek döngünün çok daha fazla uzaması buna bağlı olarak parça başına akış hızının düşüşü ve daha büyük kasa demek. Belki egzoz fanının arkasına gpu'dan çıkan suyu bir nebze daha serinletmek için 120'lik bir radyatör de düşünebilirim. Ama şu şartlarda bile hava soğutma ile %100 yükte saç kurutma makinası gibi ötecek fanların sesinden kurtulmuş olmakla birlikte, sıcaklıklar da gayet iyi normal değerlerde kalmış oluyor.

 

Ayrıca Testler tamamen min. ses elde etmeye ve genel kullanıma odaklı. Haliyle test süresince max 2500rpm ve üzerinde çalışabilen fanlar %50, pompalarda %75 güçte çalışır şekilde. Bu şekilde ses sıfıra yakın. Performans istenildiğinde sesden biraz daha ödün vererek bu sıcaklık değerlerini geriye çekmek de mümkün. Olmazsa bir de max. performans testi yaparız. Oda sıcaklığının 29-30 derece olduğuna da dikkat çekerim. 20 derece oda sıcaklığında benzer kurulumla geçen sene yaptığım testte 4,8ghz de 1.48v'da işlemcinin 65, çekirdek sıcaklıklarının 77 dereceyi geçmediğini biliyorum ki 4.5ghz de bu en az 7-8 derece daha aşağıda sıcaklıklar demek.

 

EDIT: Bir de bios'un cpu sıcaklığı gösteriminde bir kalibrasyon hatası var gibi. Yüksüz durumda cpu sıcaklığı çekirdek sıcaklıklarından yüksek olamaz. İşlemci sıcaklığı, çekirdek sıcaklıklarından yaklaşık beş derece daha düşük olur. Geçen sene yaptığım son bios update'den sonra oluştu bu durum. 

[TiesTorN 1.976]

İşlemci sıcaklıkları açısından direk sonuçlara bakmak yanıltıcı olur. Bu değerlerin hangi şartlarda alındığına bakmak lazım. Öncelikle ekran kartının max. sıcaklık değerinin 53 derece olduğuna dikkatinizi çekerim. Bu testten sonra allreadydead'le bir saatlik bf4 oynadım. Max 49 derece gördü. Bugün hele ki bu yaz sıcaklarında hiç bir hava soğutma çözümü bunun yanına bile yaklaşamaz. Ekran kartından 47 derece çıkan soğutma sıvısının direk işlemciye gittiğini de hatırlatayım.

bu kısım benim tatmin olmam için yeterliydi, o halde sözümü geri alıyorum )

[ResetButton 1.005]

Yalnız oda 29 derece. 

O sıcaklıkta , ilk iş klima takmak olması lazım. 27 dereceden sonra durulmuyor.

 

sistem güzel olmuş. Onun onda birini yapmaya çalışsam , kesin her taraf su olmuştu. 

 

Çok acaip sistemler yapan adamlar var. Herhalde bunları f/p olarak değerlendirmemek lazım. O kadar masraf ve uğraşa zaten sürekli en üst sistem alınır.

http://imgur.com/gallery/cdVtR

[ZvAnA 1.157]

Yurtdışında gerçekten çok güzel çalışmalar ortaya çıkıyor. İnsan gıpta ile bakıyor. Maliyetli bir iş olsa da aslında yapılamayacak şeyler değil. Ama adamların kendi grajları var, boya atölyeleri var, kimisinin ev tipi cnc lazeri var. Zaten su soğutma malzemelerinin her türlüsüne ulaşımları kolay. Haliyle yaratıcılıkta sınır tanımıyorlar.

 

Biz burada birşey yapacağız diye binbir dereden su getiriyoruz. En basitinden yaptığım pleksi zeminin içinden aşağıdaki fotolarda görünen soğutma sıvısının geçeceği kanallar planlamıştım. Fotoğraflarda rakor gelecek deliklerin kenarlarındaki çatlaklar hemen belli oluyor. Haliyle oralardan su sızıyor. Adam bu işi lazer kesimle bir saatte fıstık gibi çıkarıyor ben dekupaj testere ile tüm gün uğraşıyorum. En sonunda da delik delme ve rakor için pleksiye diş açarken mutlaka bir çatlak oluşuyor. Bu nedenle bu düşüncemi hayata geçiremedim. Yeni bir pleksi hazırlayıp, sadece aydınlatmadaki fonksiyonu için kullandım.

 

 

 

[ZvAnA 1.157]

Windows 10'u temiz temiz kurduktan sonra, bugün Aquaero XT 6 ile çok daha detaylı ayarlar yaptım. Artık soğutma elemanlarından herhangi birinin olası arızasına karşı pc başında değilken bile gözüm arkada kalmayacak.

 

Kendi sistemime göre işlemci, çekirdekler, gpu, chipset, anakart, vrm vs. sensörlerle takip edebildiğim tüm sıcaklıklar için güvenli değer aralıkları belirledim. Sistem herhangi bir bileşende belirlediğim güvenli aralığın dışına çıktığı an Aquaero XT; "Warning", "Alarm" ve "Emergency Shutdown" modlarına geçebiliyor. Tabi bu modlarda Aquaero'nun ne yapacağını da kendim belirledim. Warning'de LCD'de ve yazılımda görsel uyarılar alırken, Alarm modunda kasa hoparlörlerinden(buzzer) sesli uyarı alabilecek şekilde programladım. Bunlar pc başında ya da evin herhangi bir yerinde iken, uyarılmam için yeterli. Ama pc'yi açık bırakıp dışarı çıktığım zamanlarda sistem bileşenlerinden biri belirlemiş olduğum 3. seviye, yani son limit değere ulaşırsa pc artık kendini direk kapatacak. 

 

Tabi bu durum sırf sıcaklıklar için geçerli değil. Flow sensor sayesinde sıvı akışı durduğunda, pompa rpm sinyali kesildiğinde ya da pompaları besleyen 12v hattında herhangi bir terslik olduğunda sistem yine kendini kapatabilecek. Bunlar güvenlik için oldukça yeterli zaten. Daha da paranoyaklaşıp, fan arızalarına karşı da önlemler alınabilir. Ayrıca ilk fırsatta yurtdışından rezervuardaki sıvı seviyesini ölçen fill level sensör de temin edeceğim. Böylece herhangi bir kaçak durumunda sistem bileşenlerinin güvenli sıcaklık değerlerini aşmasını beklemeden Aquaero'nun çok daha çabuk müdahele etmesini sağlayacağım.

 

Özellikle Aida64 yardımıyla Aquaero ile yapılabilecek o kadar çok şey varki, ancak cihazı kurcaladığınızda farkedebiliyorsunuz. Yani pc'nin volume oynamalarını bile takip edip loglayabilen bir cihazdan bahsediyoruz. Atıyorum pc volume sesi şu değeri geçince şu profil aktif olsun deyip, elinizi hiç değmeden fanların, pompaların vs. daha yüksek güçte çalışmasını sağlayabilirsiniz. Kotanızı düşünüyorsanız Torrent için pc'yi açık bırakıp gittiğinizde belirlediğiniz limit geldiğinde pc'nin uyku moduna geçmesini sağlayabilirsiniz. Tabi bunların bazıları çeşitli yazılımlar yardımıyla pc üzerinden de yapılabilir. Ama Aquaero ile herşeyi tek bir yerden yönetebilmek bambaşka birşey.

[ZvAnA 1.157]

LCD Ekranla biraz daha uğraştım. 

 

 

 

 

[wazzap 1.586]

Zvana Hocam sen çok para vermişsin. Adam 51$'a halletmiş.

 

https://blog.haschek.at/2015-diy-cheap-wall-mounted-water-cooled-pc

[ZvAnA 1.157]

Ahahah, evet ben çok vermişim. 

[ZvAnA 1.157]

Epey bir süre önce Z170 sisteme terfi için ihtiyacım olacak bir kaç parça rotary ve extender fittings siparişi vermiştim. İki hafta falan geçince de nasıl olsa artık elimde olur diye fazla beklemeden Z170 anakart, skylake işlemci ve ddr4 ram'lerin siparişini verdim. Şuan kutularında yatıyorlar. Lakin su soğutma ek parçalarım görünürde hâlâ yok.  

 

Onlar da gelince yeni sistemimin montajına başlayacağım. Son halini de bu başlıkta paylaşacağım.

 

Şimdilik elimde bu yeni oyuncaklar var;

 

Anakart: Gigabyte Z170x Gaming G1

İşlemci : Intel i7 6700k

Bellek  : G-Skill Trident Z 2x8GB 3000 mhz. DDR4

 

 

 

 

 

 

 

 

[ZvAnA 1.157]

Tabii yeni anakart ve ddr4 ram'ler işin içine girince kendime epey de iş çıkarmış oldum.

 

- Anakart eski anakartımdan 2cm daha geniş(30,5cm x 26,4cm). Eskisi 24,4cm idi. Bu nedenle Rezervuar arkasına daha çok yanaşacak 24pin atx güç kablosu nedeniyle rezervuar yerini değiştirme durumu söz konusu olabilir.

- Anakart tepsisine sata portlarının kablolarının kolay geçişi için açtığım delikler çok büyük ihtimalle yeni anakartın altında kalacak. Ya yeni delikler açacağım ya da sata kablolarını başka yerden getireceğim.

- Anakart rengi itibariyle kırmızı beyaz ağırlıkta. Eski anakartla uyumlu mavi olan soğutma sıvısı kırmızı olanla değiştirilecek.

- Yine mavi sleeve yaptığım kablolar kırmızı olarak yeniden yapılacak.

- DDR4 ram'lerin orjinal soğutucu plakalrı çıkartılıp, su soğutma bloğuna uygun olan soğutucu plakalar takılacak.

- Anakartın kendi su soğutma çözümü de kullanılacağı için ek akrilik boru ve fittings-rotary düzenlemesi yapılacak.

 

Bu saydıklarım mecuren yapılacak şeyler. Bir de yazın en sıcak havalarda evde yaptığım stabilite testlerinde %100 çalışan gpu bloğundan çıkan sıvının 47 dereceleri bulduğunu ve bu sıcak sıvının direk işlemci bloğuna girdiğini daha önce belirtmiştim. Haliyle işlemci sıcaklığı bundan olumsuz etkileniyor. Normal günlük kullanımda bu hiç sıkıntı değil, i7 2600k ile günlük 4.5ghz ile bf4 gibi oyunlarda işlemcinin gördüğü sıcaklıklar  50 derece civarında geziniyor. Ama madem custom bir su soğutma sistemi kullanıyoruz, daha iyisini de yapmayı düşünebilirim. Şuanki sistemde egzoz fanının olduğu yere fazla kalın olmayan 120'lik bir radyatör daha ekleyip sistemdeki radyatör sayısını üçe çıkartabilirim. Böylece ekran kartından ısınarak çıkan sıvının bu yeni radyatörde hiç olmazsa biraz daha soğutularak işlemciye gitmesini sağlayabilirim. Ama henüz tam kararımı vermedim. Anakartı kasaya aldıktan sonra buna karar vereceğim.

[T800 903]

Hadi bakalım güle güle kullan.

[RFID 666]

Hayırlı olsun 

[allreadydead 384]

Konu hakkında konuşmaları takip edemeyen arkadaşlar için; donanımlar için yeni bir para birimimiz var: anakart.

 

TL olarak çevirimi 2000 TL == 1 anakart şeklinde

Örneğin, 2500 TL olan bir telefon artık 1.25 anakart olarak ifade edilebilir.

[ZvAnA 1.157]

Bugün itibariyle beklediğim rotaryler vs. İstanbul'a ulaşmış. Artık hafta sonu upgrade'i yapabilirim.

[ZvAnA 1.157]

Aliexpress'ten beklediğim bazı parçalar da elime geçince dün işe koyuldum artık.

 

 

 

Anakart vs. değişimi ile birlikte sıvının da rengi değişeceği için, önceki mavi renk sıvının kalıntıları yeni kullanacğım kırmızı sıvının rengini bozmasın diye tüm sistemi sökmeye ve iyice temizlemeye karar verdim. Haliyle oda karışmaya başladı.

 

 

 

 

Tüm su soğutma elemanları sökülüp bulaşık deterjanı ile temizlendi. Ayrıca bloklar da temizlenecek

 

 

 

Anakart vs. sökülüp kasa tamamen boşaltılınca daha önce sarmış olduğum mavi kılıflı kabloların kılıflarını da sökmeye başladım. Bazılarını kırmızı paracordlarla tekrar kapladım. Ve bu bahsettiğim işler tam bir günümü aldı.

 

Bugün misafirliğe gideceğim için ilgilenemeyeceğim ama yarın yeni kuruluma başlıyorum hayırlısıyla. Önce yeni anakartı kasaya yerleştirip kasada delmem ya da kesmem gereken bir yer var mı ona bakacağım. Muhtemelen olabilir. Dolayısıyla yine tüm gün çalışma bekliyor beni.

[ZvAnA 1.157]

Tahmin ettiğim gibi anakartın 2 cm geniş olması rezervuarın yerinde oynama yapmamı gerektiriyor. Ayrıca sata kabloları vs. için daha önce açmış olduğum delikler de anakartın altında kaldı. Başka kabloların rahat geçişi için de ekstradan delik açmam gerekecek. Ayrıca LGA 1151 soketin yeri de kaymış biraz ve cpu soğutucusunun backplate'ine müdahele edebilmek için anakart tepsisinde kestiğim yer yeni anakartta tam denk gelmiyor. Yani bir sürü matkap ve dekupaj testere işi çıktı. Gece gürültü olacağı için bu işlere girişemedim.

 

Bir de kafama takılan bir konu var. Yeni aldığım anakartla birlikte aşağıdaki 5.25" lik biri type c diğeri normal USB 3.1 portu sunan ön panel için bir kutu geliyor.

 

 

bunu mu kullanayım, yoksa DVD-RW'yi mi ona karar veremedim. Orada 140'lık monsta radyatör olduğu için bunlardan anca birini takabilecek boşluk var. Artık DVD ile pek işimiz kalmasa da ayda yılda bir lazım olduğunda da kasamda dvd-rw sürücü olması iyi oluyordu. İş için biri DVD falan verebiliyor, arada bir audio cd vs. yazmam gerekebiliyor. Bu gibi durumlar için DVD'yi kasada tutup hazırda bekletmek daha mantıklı gibi. Nasıl olsa ön panel için verdiği bu kutudaki usb portları anakartın arkasında da var. Ayrıca kasanın kendisinin de üst kısmında usb portları da var.

 

Gigabyte'ın verdiği kutu direk sata express slotuna takılıyor ve bu sayede bu usb 3.1 portları 32 Gb/s bant genişliği sunuyor. Gerçi o hıza ihtiyaç duyacak donanım da olmadığı için DVD-RW'ı hâlâ kasada tutmak yine mantıklı olacak gibi.

[ResetButton 1.005]

dvd i bende söktüm kasadan arada, yanlışlıka kapağının açılmasına neden oluyordum. Gerekirse usb den bağlarım. 

 

Adamlar koca 5.25 lik solata takılan kutuya bari 2+2 giriş ekleseymiş. sadece i iki çıkış koymuşlar.

[T800 903]

Ben de DVD koymadım kasaya, 5 aydır falan o şekilde kullanıyorum, ancak Windows 10 kurmak için önden Windows 7 kurmak için gerekti, Windows 7 normal yollardan USB üzerinden kurulamadı çünkü, o zaman baya bir zaman önce netbook için almış olduğum USB DVD Writer ile işimi hallettim, yani beş ayda iki defa kullandım DVD'yi.

[T800 903]

Korhan esas itibariyle konu ile alakalı ben de birşey soracağım, anakartın kendi dahili su bloğu aluminyum ise diğer bakır, bakır-nikel parçalar ile sorun yaratmasın, o konu kafama takıldı

[ZvAnA 1.157]

@@ResetButton

 

O kutunun arkası şu şekilde;

 

 

Yani o iki port için bir tane sata express portu, iki tane de sata güç girişi gerekiyor.   32GB/s bant genişliğinden anca bu bağlantılarla yararlanabiliyorsun. Dolayısıyla başka usb 3.1 portu eklemek anakarta takmayı düşündüğün ssd veya hdd sayısını düşürmek demek. Ha usb 2.0 ya da 3.0 portları eklenebilirdi bence de.

 

@@T800

Hocam bu benim de almadan önce aklıma takılan bir konuydu. Nitekim araştırdığımda gerizekalı gigabyte'ın ne kullanım kılavuzunda ne de herhangi bir web sayfasında bu konuda herhangi bir notu yok. Sadece anakart incelemelerini okurken bir iki yerde "copper based" dendiğini gördüm. Araştırırken overclock.net forumlarında benim anakart için değil ama Z170x SoC modeli için de tartışıldığını gördüm. Orada bakır olduğuna kanaat getirdiler. Sonra da alınca bakarım dedim. Geldiğinde ancak portların kapağını kaldırıp bakabildim. Portlar kesinlikle nickel kaplı. İçini bilemiyorum tabi. Ama bloğun içi için kesin bir kanıya varamadım. Çünkü gümüş grisi gözüküyor. Nickel kaplı bakır da olabilir, aluminyum da. Ancak sonra griliğin bir kısmında hafif kırmızılık gördüm. Daha doğrusu iyi kaplanmamış bir bölge ve altta bakır görünüyor gibi. Açıkçası bakır-nikel alaşımı olduğuna kanaat getirdim. Zaten bunu kullanacak adamın aluminyum ile işi olmaz. Piyasadaki adam gibi markaların ürünleri hep bakır-nikel alaşımlı. Bunun üzerine aluminyum bir blok kullanmışsa o gigabyte'ı yakarlar.

[ZvAnA 1.157]

Ohh sonunda bugün gündüz evde kalarak yeni kesme-delme işlemlerini hallettim. Haliyle matkap ucu, dremel keskileri falan ile çalışınca biraz da boya işi çıktı. Ama hepsini hallettim. Birkaç gündür geceye kaldığım için gürültü olmasın diye bu işleri yapamadığımdan bir türlü sistem montajına geçemiyordum. Artık tamamen montaja hazırım. Tekrar kasa içi kablo düzenlemesi falan çok uzun sürmezse su soğutma sisteminin montajını bu gece bitirebilirim herhalde.