epi

2017'de beklenen VR teknolojilerine onemli bir ek: OTOY'un ORBX formati native Unity destegine kavusuyor, bugunun 360 derece videolarinin yerini alacak positional tracking'li lightfield teknolojisi streaming ile tum VR platformlarina geliyor. http://uploadvr.com/otoy-building-one-vrs-important-technologies/ Right now, OTOY’s focus is on mobile VR and 2D 360 videos. This strategy makes sense since desktop VR is still a small market. However, I was told that next year OTOY will be focusing on rolling out positionally tracked light fields for all the major headsets (PSVR, Vive, Oculus). Combined with their finished Unity integration, we should expect to see a number of amazing photo-realistic VR experiences on both desktop and mobile. Essentially, they pre-render every possible viewing angle within a box of space, allowing you to move freely as long as your head stays within their “Lightfield Cube”. As you can imagine, the file size for something like that would be enormous compared to traditional media. However, this is where OTOY’s elegance and technical superiority truly shines. ORBX is highly optimized for streaming and use of the GPU. Even with current LTE Internet speeds, OTOY is able to stream lightfield media to a VR headset. Since all the computation and heavy lifting is handled in the cloud, the end-user hardware doesn’t need large storage or a massively powerful GPU. Videodaki goruntu tamamen rendering'le hazirlanmis, capture degil. Videoda da gorulen bir kup ile sinirlandirilmis kafa hareket alanindan gorulebilecek her aci render edilip cloud'da tutuluyor. Siz kafanizi hareket ettirdikce dogru goruntu stream ediliyor. Sonucta 360 derece videolar gibi sadece rotational tracking ile izleyebildiginiz bir goruntu degil, VR oyunlar gibi mesela kafanizi iki santim saga hareket ettirdiginizde de goruntunun ona uygun degistigi bir ortam. Bundan sonrasi haberde yok, benim hayalim: Unity entegrasyonu ile bu stream edilen ortamin ustune animasyonlu karakterleriindirdikleri bir demo uzun suredir hayalimde canlandirdigim bir sey. Ortamin isiklandirma ve derinlik bilgisini iceren gorunmez bir basitlestirilmis level datasi icinde hareket edecek modeller bu sekilde stream edilen ortama uygun isiklandirilabilir. Ortam cloud'dan stream edilip tum local GPU gucu animasyonlu karakterler icin kullanildigi takdirde nihai goruntu film kalitesinde olabilir.

Peh peh peh... Oculus Rift'i room scale yapmak icin ek kameraya verecegin parayla Vive'i kablosuz yapabiliyorsun demek 2017: Yeni kumandalar, kablosuz baglanti, HMD'de yeni bir ergonomik tasarim, Half Life VR, HBM2'li ekran kartlari... Alright alright alright....

Hedefin 2018 Mart olmasi fiyati da acikliyor aslinda. O tarihte Oculus ve Valve cephelerinde cok daha ilgi cekici seyler olacaktir.

Odada room setup'da belirledigim sinirlarda koselerden birinde tracking kalitesi dusebiliyor. hmd hep dogru yerde ama el kumandasinin tracking'i sorunlu olabiliyor. Lighthouse base station'lari iki dakikada kurdum, acilari tam dogru degil, hatta duvarda ayni yukseklikte bile degiller. Hemen VR'a dalmak icin ilk setup'i iki dakikada hallettim. O yuzden hata bende diye tahmin ediyorum ama yine de paylasayim istedim.

O prototip Vive kumandasi fotosuna levye photoshop'layip Internet'i kirarsa bizzat Gabe amca, kablosuz, standalone bir SteamVR cihazinin SteamOS ve HL3 ile, bu piyasada sansi nedir?

Yeni SteamVR beta piyasada. Asynchronous Reprojection destegi ekliyor (Oculus'un Asynchronous Timewarp dedigi teknik). Oculus exclusive oyunlari Vive'da oynamaya yarayan Revive bu SteamVR beta ile calisan 1.0 Preview version'ini duyurdu. Dirt Rally gibi oyunlarda performansi oldukca iyilestiren yeni bug fix'lerle geliyor: https://github.com/LibreVR/Revive/releases/tag/1.0-preview MS her zamanki gibi sunum kabizi. Adamin avatari futbol izlemek icin sola donuyor, sahnedeki aktor ondan sonra donuyor. O derece iyi tracking'i var, gelecegi goruyor. http://www.digitaltrends.com/virtual-reality/windows-10-creators-update-vr-ar-headsets-spring-2017/ Olur oyle... sunum bu. Demeye calistigim, urunun son haliyle hands on deneyimleri okumadan her inside out tracking yapiyoruz diyene inanmamak lazim, ustunde calisiyoruz demisler gibi degerlendirmeli. Niyet guzel diyelim Hololens'deki tracking'in $300'lik cihaza indirgenmis hali VR icin ne kadar is gorur diye merak ediyorum. Ortam ustune bindirilmis objenin tracking'de bir atlama veya gecikme yuzunden bir anligina yanlis yerde gozukmesi bir sey, etrafinizdaki butun dunyanin beyninizin beklemedigi sekilde donmesi baska bir sey. Vive'daki lazer tabanli tracking'i onemsememin bir sebebi de bu. Yazilimla ara kareleri hesaplayarak bosluklari doldurmak, akillica yontemlerle gecisleri yumusatmak falan ekranda cok guzel is gorebilir ama is sanal gerceklige gelince ayni teknikler rahatsiz edici sonuclara yol acabilir. HP, Dell, Lenovo, Asus, Acer gibi firmalarin bu MS VR standardinda urun cikartacak partnerler olmasi guzel. Qualcomm da benzeri bir mantigi mobil alaninda uyguluyor. Piyasa her markanin VR cihazlariyla dolacak anlasilan. Konsollar da VR destegine kavusuyor. Google Daydream tek cihaz gibi dusunulebilir ama piyasa bu standartla uyumlu telefonlarla dolacak. 2017'de her platformun, her markanin, turlu VR cihazi piyasada olacak gibi. Tracking de inside out. 60GHz WiGig wireless standardiyla uyumlu router'lar duyuruluyor ve kablosuz VR icin uygun olacaklari soyleniyor. Sonra Apple VR cihazini cikartir. Bu kadar urun arasindan siyrilir, VR'i kitlelere yaymada, kullanici memnuniyetinde ve yazilim hazirlayanlara kazancli ve guvenilir bir platform sunmada istisnai basari saglar, standardi yarin alacagi sekli de dusunerek oturtur. Biz de Apple urununu piyasaya verene kadar "VR tutmaz ya" diyen arkadaslar tarafindan "Apple'dan once su firma bunu yapti, bu firma benzerini yapti, ayrica icinde su kadar ram var, haha, salak Apple'cilar" diye mesajlarla boguluruz. Kendisinin bile Apple'in urunu ile olusan piyasa sonrasinda anca elindeki cihazi almaya ilgi gostermis oldugunu soyler, bir de kufur yeriz.

http://techreport.com/news/30848/tobii-eye-tracker-4c-knows-where-your-head-is Tobii'nin yeni eye tracker'i head tracking yapiyor. Bunlar onumuzdeki kisisel ekrani boyut kapisi gibi bir hale getirebilecek teknolojiler, yeter ki biri oyuna destegini koysun. Ekranin sag kenarinda kalan seyi biraz daha gorebilmek icin kafani sola hareket ettirdigin bir pencere.

Genelde PS VR'in tracking'i icin Rift'in de gerisinde deniyor. Bunu bir elestiri olarak degil, bilgi olarak paylasiyorum, basarisina engel olacagini dusunmuyorum.

Vive en ustun teknolojiyi sunuyor, PS en genis kitleye hitap ediyor, Oculus ucuz hardware'i iyi yazilimla destekleyerek VR'i kitlelere yayma hedefinden vazgecti, ust seviyeyi daha yuksek fiyata yakaliyor, Vive'in acikligini da sunmuyor. Bir platforma gecme sebebi satin aldiklari exclusive'ler ki aslinda Revive ile Vive'da da calisiyor bunlar (sanirim), diger platforma gecme sebebi Valve'in VR icin ozel olarak hazirladigi icerik. Belki bir de Doom VR Touch title'larin Revive ile Vive'da calisma durumuna bakmali.

Zaten gulelim diye yazdim, herkes onun icin yazmiyor mu? Bi tarafta gordugun kusur gulun dikeni, diger firmalar sarji butun gun giden ufak ve hafif telefon tasarimini beceremiyorken anteni disa alip riske giriyor, bu telefonun sunduklarini istiyorsan orasindan tutmayiver diyor. Obur tarafta telefon patliyor. Saka misiniz?

Valve'in seneye VR icin kendi icerigini cikaracagini soylemesi, yeni kontrollerin mevcut halini paylasmasi, base station version'larini yanyana koyduklari sunumda 2017 icin yeni base station gozukmesi, wireless VR icin nitero'ya yatirim yapmasi... 2017'de kablosuz ve tasarimi yenilenmis bir Vive + Valve'in buyuk oyun IP'lerinden bir veya birkacinin VR icin tasarlanmis hali gelecek gibi bir his veriyorlar. Tutma, dokunma hissi ve feedback icin, oyuna standart input eklemek icin bu yeni kumanda benim hayal ettigim parmak takibi sisteminden daha pratik olacaktir. Zaten mevcut Vive'la su anda sunduklari room scale ve tanidik kontrollar aynen bu kablosuz HMD ve elden dusmeyen kumanda ile uyumlu olacaktir. Vive Pre'ye alpha desek, mevcut Vive'a beta desek, asil urun 2017'de, bomba oyunlarla gelecek gibi gozukuyor. Oculus'un ilk tanittigi Rift tek panelli $300'lik bir urundu. Cift panel, IPD ayari, room scale vs gibi her seyi Valve'dan aldilar. Touch ile el kumandalarini Valve'dan aldilar. Bu kablosuz VR'da da yine takipci olacaklar. Sirta giyilebilen VR bilgisayari gibi bir urunu mevcut teknolojileri ile desteklemeleri imkansiz. Valve tasarimini zaman icinde mukemmel VR'a evrilecek sekilde yapti, her urun bir sonrakinin altyapisini barindirdigi icin yapilan oyunlar da bu evrimi kolaylikla takip edecek. Minimum gereksinimler ayni kalacak, uyumlu sistemler daha yaygin olacak. Vive'da yaptiklari HLVR'i 2017 Vive'larin prototipinde ilk denediklerinde Gabe'in Agent Smith gibi gulen videosunu yayinlamalilar.

Powerbank baglayip kulaklikla muzik dinlemek icin alinan ek kablodan gelen gelirin yarisiyla, Note 7'ye powerbank baglayip kulaklik girisine kulakligi takarken parmaklarini kaybedenlere bagista bulunacaklarmis. "Patliyor ama calisiyor" versus "it just works" kampanyasi. Bir de Apple donaniminda en ufak kusuru "aha buldum, buldum, apple urunleri ile mutlu olanlarin gozune dogru tutup bagiracagim seyi buldum" edasiyla bagira bagira sokaklarda kosan, fakat patlayan urunlerin replacement'lari da patlayinca suskun olan arkadaslarin hayatindan endise ediyorlarmis. Saka saka, kimse iplemiyor. SE kullaniyorum, kulaklik cikisim var, muzik de dinliyorum. Bir kez bile powerbank baglayip muzik dinledigimi hatirlamiyorum. Genelde "Aman tanrim, sarjim bitiyor, hemen muzik dinlemeliyim" gibi tepkilerim olmuyor. Ama sorun bende. Herhalde "Olamaz, ya telefonu tam da o anten noktasindan tutarsam" gibi veya "iste onu, bi de bunu baglarken sunu da yapmamiz gereken gun biz biteriz" gibi endiseler bu elinde, yuzunde, kulaginda patlayabilecek telefon olayindan daha agir endiseler. Gunluk yasama daha cok hitap ediyor ki her gun beraber yasayacagimiz urunu bunlara gore secmek daha mantikli. O yuzden SE olmasa ben de simdi iPhone'umu cope atar, ustumu Note 7'lerle doldurup Apple Store'a dogru kosardim, iyi ki SE var, o kulaklik girisi ne hayatlar kurtardi bak. Ve iste Apple bir kez daha dunyayi degistirdi. Samsung sayesinde. Bravo Samsung.

Sonunda iki firma da dedigime gelecek, pozisyonu takip edilen bileklik ustunde leap motion tipi kamera ile elleri ve parmaklari birebir track edecekler. Kamera eli gormedi problemi olmayacak, finger tracking cok daha kolaylasacak zira kameranin parmaklara konum ve mesafesi sabit olacak. Ellerin yerini de bileklikteki sensorlerle takip ettikleri icin gerisi otomatik olacak. Bu nesil bile yapabilirlerdi. Valve wireless VR uzerin calisan, bu baslikta da daha once konusu gecmis firmaya buyuk yatirim yapmis. Ayrintisini okuyamadim henuz.

Samsung'un gonderdigi replacement telefonlarin da patlamasi buyuk kepazelik oldu, tamamen rafa kaldirdilar Note 7'yi. Carmack'a "oglum kurcalaya kurcalaya bozdun la" demeleri yakindir Ama hakkini vermek lazim, devrim niteliginde urun, kulaklik girisi var.

Su ortama: Ortalikta gezinen combine zombiler ve iki magnum eklemeliler bir gun sessizce, yine gercek hayattan scan temelli. Valve ofis scan'lerinden cikan ortama da headcrab http://www.nytimes.com/1985/12/08/business/the-executive-computer.html Bugun "VR tutmaz" diyenlerin tarzina benzer NY Times yazisi, 1985'ten. Laptop tutmaz diyorlar. Pahali, agir, niche, yeterli talep yok... Cumleler ayni

Lenovo’s Project Tango Phone Phab 2 Pro, Reportedly Launching in November Project Tango goes above and beyond what you’re seeing in Pokemon Go; the cameras can scan a room and use that data to project virtual images onto walls and floors. Whereas the monster-catching phenomenon simply puts a virtual overlay on top of what’s captured on-camera, Project Tango’s images will appear as if they were actually in the world around them, allowing you to walk around virtual models, get closer to them, and have them react to the physical environment. November is also expected to see the launch of Google’s own Pixel phones, which are the first handsets to support the company’s new Daydream mobile VR ecosystem. The search engine giant’s own headset, Daydream View, will also be launched around this time. As far as we know, the Phab 2 Pro will not be supporting Daydream. Project Tango could be a vital piece of the Daydream puzzle in the future, especially considering that its depth sensing capabilities might present a potential solution for positional tracking in a mobile VR headset. Bavor himself noted that the two are collaborating when he revealed Daydream earlier in the year, but a phone that supports both mobile VR and the advanced camera system seems some way off. http://uploadvr.com/lenovos-project-tango-phone-reportedly-launching-november/

Aslinda elestiri icin paylasmadim videoyu. Arabayi vurunca eyvah diye pencereden cikip kaportaya bakabildigin bir oyun gormek bana keyif verdi. Yaris oyununda yolun ortasinda durup arabaya bakmak Yoksa boyle optimizasyonlarin elestirilecek bir yani yok benim icin, gormeyecegini cizmemek akillica. Samsung da cakal, yeni S7'ler de patlayinca "biz bunun uretimine ara verdik" demek icin presidential debate yayinini bekledi. Ayni pratik zekayi yerine uretecekleri telefonun tasariminda da gosterseler de ortaya positional tracking'li baba bir GearVR ciksa. Bu arada... https://youtu.be/DUljNx_TY54 Doom VR da Vive exclusive olarak cikarsa cok komik olacak.

Hikaye destekler bunlar. Oyunun 5 milyon $ kazanirsa UE icin %5 odemen gerekir, onu biz verelim diyorlar. Oyunum 5 milyon $ kazanirsa senin verecegin $250,000'a ihtiyacim olmaz, sagol be Oculus. Epic onlari, onlar Epic'i promote ediyor, hikaye o. Oyunlara destek olacaklarsa isik gordukleri oyunu exclusive yapmaya calismadan maddi desteklesinler. Hatta destek hem oyuncuya, hem VR'a, hem tasarimciya boyle olur: Valve offers VR developers funding to avoid platform-exclusive deals “We’re in a much better position to absorb financial risk than a new VR developer, so we’re happy to offset that by giving developers funds (essentially pre-paid Steam revenue),” he said. “Our hope is that by providing funding developers will be less likely to take on deals that require them to be exclusive. “There are no strings attached to those funds. They can develop for the Rift or PlayStation VR or whatever the developers think are the right target VR systems.” LightHouse free, OpenVR free, Unity icin Valve'in renderer'i free, maddi destege ihtiyacin varsa exclusive olmadan destekliyorlar seni. Oculus alsin o %5'i...

VR'i gercekten surukleyecek sey oyun motoru ve oyun teknolojisi ile yapilan, gercek zamanli calistigi icin icinde gezebildigin ve icindeki belli elementlerle senaryo icin kritik olmayan yan senaryo olusturacak sekilde etkilesim kurabildigin, 20 dakikalik episodic formatta yayinlanan ve temelde pasif izleyici olacagin icerik. Mesela her ay yenisi cikan bir Star Wars VR dizisinin icinden izledigin bir senaryosu, araya giren urun reklamlari veya uyelik ucretiyle, reklamlar da VR dusunulerek hazirlanmis. Bu nesilde sunun otesinde grafiklerle yapilabilir: Karakterler de gercek yasamdan scan ile unluler olabilir ve animasyonlari studionun motion capture ustalari ile hazirlanir. Sahneden sahneye geciste fade to black yerine tum goruntu teleport icin kara delige girmissin gibi bukulur. Locomotion olmaz, ana senaryonun gerceklestigi sahneden uzaklasamazsin, sadece room scale yuruyerek karakterlerin aralarinda,etraflarinda dolasabilirsin, ustune yururlerse cool bir efektle icinden gecerler zira force ghost'sun. Sen ortamda force ghost'sun, sadece force sensitive ozel bir karakter seni algiliyor, ona bazen isaretlerle veya kimse gormeden ortam nesnelerini hareket ettirerek yardimci oluyorsun veya engelliyorsun, o da eger istersen. Bir cocugu dark/light side etkisiyle yonlendirirsen yan senaryo da ona gore degisiyor. Ama sadece arkana yaslanip ana senaryoyu izlemek istiyorsan o da mumkun. Seslendirmeyi Clone Wars'daki kadar gercek aktorlere benzetseler yeter. Yeni karakterler icin de karaktere en uygun ve o donem en populer olan unlulerinin eline isin kilici verirler. Ama hepsi icin motion'i Ray Park'tan veya bildigin Kung Fu filmi stuntman'lerinden alirlar. Boyle sadece izlemesi bile keyifli bir Star Wars evreninde, yan hikayeyi etkileyerek side'ini sectigin bir RPG tadini oradaymis gibi yasarsin. Diger Ghost'lari gormeniz, birbirinizin ghost avatarlarini da gorerek bolumu beraber izlemeniz, kendinize sectiginiz karakterlerle o bolume sizle beraber baglananlarla beraber yan senaryoya yon verdiginiz (ister ortaklasa, ister rakip) bir yapi ile bunun online kismi da inanilmaz olur. Yan senaryo yapay zeka kontrollu ayri bir force ghost olabilir. Yani sizin onla oynadiginiz oyunu gercek senaryodakiler gormuyor. Mesela senaryo ilerlerken bu interaktif eleman sahneye koseden giris yapip size gorunerek, ana karakterler gorunmeyerek orada bir koseye giriyor. Isterseniz ana senaryoyu izlemeye devam ediyorsunuz, isterseniz biriniz ghost'a lightning atiyor, ghost kendini light saber ile savunurken otekiniz o kosedeki kayalari sizin onunuze yikip bu ghost'u savunuyor veya kayalari ghost'un ustune dokuyor. Sectiginiz yola gore karsinizda farkli bir yan sahne aciliyor. Force'la bir olma yoluna ghost olarak devam ediyorsunuz. Burada kimse gormedigi surece nesnelerle de etkilesime girebildiginiz, force ghost'larin da arasinda sadece onlarin gorebildigi bir mucadelenin yasandigi olan bir ortam soz konusu olur. Sadece siz, session'a bagli arkadasiniz ve bir yapay zeka gercek zamanli, geri kalani scripted ve scan model + motion capture. Tamaminin rendering'i gercek zamanli oldugu icin icinde gezebiliyorsunuz, senaryo etrafinizda gerceklesiyor. Bir bolumu her izlediginizde/oynadiginizda farkli acilardan, farkli seyler yaparak, farkli insanlarla yan oyunu oynayarak farkli bir deneyim elde edebilirsiniz. Film, multiplay oyun, sosyal deneyim ve gercekten orada olmak bir arada, en sevilen hikayeler, karakterler, oyuncular ve aksiyonla. Biraz Clone Wars, biraz KOTOR, biraz ILMxLAB Trials on Tatooine, biraz social VR. "A New Hope" ile "Empire Strikes Back" arasindaki donemde Darth Vader'in Rebel avladigi bir senaryo izlerken Darth Bane'in ghost'unun ona yardim etmesini engellemeye calisan Obi Wan ghost'u senaryosu ile baslasin mesela. Obi Wan ghost'u sensin. Arkadasin Darth Maul ghost'u veya Qui Gon ghost'u olarak baglaniyor. Bunun calistigi cihaz ister PC olsun, ister telefon, ister standalone, ister konsol. Olay zaten VR'in her butceye erisebilmesi, aylik taksitle telefon alandan evde simulasyon odasi kurana kadar. Boyle bir sey piyasaya geldigi gun "Oculus exclusive" veya "Vive exclusive" olmayacaktir. VR'i surukleyecek icerik yapanlar exclusive olmanin degil, kitlelere yayilmanin pesinde olur. Exclusive icerik yapma pesinde olanlar tek platforma sikisma karsiliginda verilecek parayi almayi tercih edecek kadar dar vizyonlu veya dar butceli olanlar.

Sanal gerceklikte FB kullandigin bir standalone cihaz keyifli olabilir de, FB'un platformu mobil, bunun kisa donemde degismesi zor. Kullanici kafasina kask takip VR'da enistenin fotolarin bakacak bir kullanici degil. Dogruya dogru, FB alimindan onceki "PC icin imece yapiyoruz, Palmer'a aramizda para toplayalim 3D printer alalim, o Rift devkitleri basar" havasindan exclusive oyunlar ve piyasayi fragmante eden tercihlere gectikleri icin uyuz oldum Oculus'a. Vive bir cesit inside-out tracking'i el kumandalariyla sundu ve standart yapti, oldukca da iyi demo icerik sundu. Oculus'un Touch ve ek kameralari Aralik'ta satilmaya baslaniyor, bu yila yetisti densin diye. Ama son kullanici olarak ben dalgama bakarim diye dusunulurse "aliriz 3. kamerayi da, Rift'le room scale yapariz, Vive'a cikip da orada cikmayan cok olmaz ama bu ....ler exclusive oyun olayina para harciyor, Rift almak daha cok isime gelir" diye dusunulebilir. Bu kadar kamerayi vs PC'ye baglamakta sorun yoksa, 5m yerine 4m kablo sorun edilmiyorsa "boyle daha ergonomik oldu, kablosu da daha ince ve hafif" denilebilir. Benimki biraz da "vote with your vallet" kafasi. Vive'da oyunsuz kalacagimi sanmiyorum. 1:20-2:20 arasi Su aralar direksiyon yok, yaris/simulasyon denemedim. G920 almak lazim.

hands on

Sharp 27-inch 8K 120Hz HDR IGZO monitor 7680x4320 @ 120hz (essegin...) 10 bits per color channel 1000 nits 326 PPI (Retina display iddiasindaki iPhone ile ayni) Prototip, kalin ve 8 kablo gerektiriyor) kaynak Severek takip ediyoruz, mumkunse once 4K 120hz HDR ve 2 kablo gereksinimli bir kucuk kardesini bekliyoruz

Vive'in yeri ayri cunku kapali sistem mantigiyla calismiyorlar. LightHouse acik, OpenVR acik... FB veya Google olmayabilirler ama isin dogrusu Oculus da Valve degil, simdiye kadar denedigim en iyi VR deneyimleri (ve hayatimda duz monitorde oynadigim en iyi oyunlar) Valve'dan geldi. PC platformu icin dogru olan, VR icin dogru olan, oyun icin dogru olan, kumandasi vs entegre komple cozum oldugu icin urun olarak dogru olan ve kisa donemde beni uzmeyecek sistem diye dusunuyorum. Star Wars icin uygulama cikan yer de burasi oldu. Standalone VR cihazlari geldiginde Google ve Apple'in icerik konusunda eli digerlerinden guclu olacaktir. FB arka planda icerik saglama anlasmalari konusunda calisarak akilli telefon devriminde beceremedigini VR devriminde becerip, Google/Android Apple/iPhone gibi kendi ekosistemini kurmak icin bu yeni ve ilgi cekici high-tech urune baglanma yolunda gibi. MS ile anlasip Minecraft'i buraya tasidigi gibi, Rock Band VR'la anlastigi gibi, hem yeni cikan ve VR'in Halo'su olabilecek her seyi kapma yolunda, hem de guclu markalarin VR urunlerini renklerine baglama pesinde. Samsung'a da parayi bastirip 8k ekran ver bana diyecek, Carmack'a "sunun arayuzunu buna gore optimize et, sadece gozun odaginda kalan yakin obje bu cozunurlugu kullansin, son kullanici tum detay gercek hayat gibi burada desin ama onun yakindan bakmadigi yer yine basit cizilsin" deme imkani var. Bu sekilde nefes kesen bir cihaz cikartabilirler. Ama bunu da, onlardan bekledigimiz her seyi once baskalarinin duyurmasi hatta piyasaya sunmasi gibi, zamaninda yapamayabilirler. PC'de icerik olarak Ahmet'in Mehmet'in daha cok ilgisini ceken bir katalog olursa donanimdaki eksileri (veya geriden takip etmesi) umursanmadan Rift'e yonelmek makul olabilir. Ama Valve da henuz sadece Lab'ini paylasti, o lab'dan cikan urunleri paylasmadi Klavye/mouse ve Pentium 133 ile Half Life'i yapan adamlar sonucta, "Vive ve gtx 1080 ile sunu yaptik" diye duyuracaklari seyin sonunda "3" olmasa bile buyuleyici olmasi yuksek ihtimal.

Daha yuksek ve guclu ses veriyor hissi olussun diye bas'i kokluyorlar, yapay yontemlerle. Ugultulu denebilecek bir ses olusuyor. Baslar da aslinda definition'dan kaybediyor. Boguklugu gidermek icin tizlerde anlasilirligi arttiran bolumleri biraz aciyorlar. Ortaya sese sicakligini veren dogal tonlarin kayboldugu, kendinden ortam simulasyonlu, sarkiyi club'da dinleyince duyacagin sese benzer sound veren bir urun cikiyor. Equal loudness curves mantigiyla analiz edene de, hic bir sey bilmeden kulakla dinleyene de "daha yuksek" (loud) geldigi icin bir firmanin boyle urunu varsa, rakip firmanin onun yaninda ciliz kalmamak icin yine benzer urunu oluyor. Aradan siyrilanlar boyle son kullaniciyi cezbetmek icin degil, profesyonellere yonelik urunler: https://www.amazon.com/gp/aw/d/B00UCAWHY0/ref=pd_aw_sim_sbs_23_2?ie=UTF8&psc=1&refRID=RAKQ513HAJ00MG98VJK0 Daha once duymadiginiz geri vokalleri, kemanin sesinin kalitesini, kaydin yapildigi odanin akustigini, kaydi yapanin hedefledigi sound'u bunlarda daha iyi duyarsiniz. Ama "gumbur gumbur" sese alistiktan sonra yadirganabilir de. Olay zevk meselesi. Kulagi asiri yoran tiz ve baslari yapay olarak one cikartan kulakliklar yerine bunlarla muzik dinlediginizde tum detayi duyabileceginiz sekilde daha uzun sure muzigin keyfini cikartiyorsunuz. Biri studyoda referans monitorlerinden dinlemek gibi, digeri club'da koklenmis ama biraz netligini kaybetmis muzik dinler gibi. Ikisinin de alicisi var. Elbette pro bir ekipmanla surulmesi gerekecek headphone tipi kulakliklarla studyo kullanimina uygun kalitede ses elde edilecegini ve teoride bundan daha iyi olacagini kabul ederim. Ama pratikte bu kulakliklar beni hep mutlu ettiler. Grado GR8 sanirim benim kullandigim, linkteki de onun yeni nesli.

Bu asamada Intel ve Qualcomm'dan sonra duyuru yapmis oldular, o da urun duyurusu degil "biz de boyle seyler ustunde calisiyoruz" duyurusu. Guzel tarafi diger projelerden gelen tum birikim burada birlesebilir, Rift konfor/tasarim/lensi, GearVR arayuzu, mobil islemciye ve isletim sistemine yonelik iyilestirmeleri, hazirlanan tum icerik bu cihazda bulusunca, satin aldiklari Nimble'dan hand tracking de eklenirse ortaya "hepsi bunun on hazirligiydi" dedikleri bir tasinabilir VR konsol cikabilir. Epic bu adamlar icin harika gozuken demolar yapmaya devam ediyor: Onlar UE'yi pazarlamis oluyor, bunlar Rift'i.