epi

http://uploadvr.com/vive-tracker-reveal-ces-2017/ HTC Vive tracker diye bir aksesuar duyurdu. Neyi track etmek istiyorsan ona tutturuyorsun. Vive kumandasinin tepesi boyutunda, 85 gram, sarji 6 saat giden bir eklenti. CES'teki orneklerde beyzbol sopasi, golf sopasi gibi objelerle de kullanilmis, motion tracking yapan bir cift eldivenle de. Demek ki sistem birden fazlasini ayni anda ayird edebiliyor. Fiyat onemli. Eger uygun fiyatli olursa bunu kullanan full body tracking projeleri basarili olabilir.

4K 144hz G-Sync HDR IPS... Yok yok.

Bu ustteki kaliteli wireless VR. Kendi alicisi, vericisiyle, HMD'nin tepesindeki alicinin odanin tepesine asilan vericiyi gordugu ve evdeki wifi'dan bagimsiz kendi baglanti standardini kullanan bir sistem. Video sikistirma kullaniyor ama kalite yuksek, latency 2ms altinda. Bu alttaki ise evdeki wifi uzerinden sinyal gonderen bir sistem. Alici ve verici birimlerde video encode ve decode ediliyor, gecikme yine 2ms altinda. Boylece VR icin kullanilabilir bir cozum sunuyor. Ama kullanilan sikistirma daha agresif, goruntu kalitesindeki kayip da daha yuksek olacaktir: http://www.roadtovr.com/imr-building-wireless-video-system-power-4k-per-eye-vr-headsets/ Steam Link icin Valve benzer dusuk latency sikistirmalarda deneyimli olmali. HMD'yi gormesi gereken bir vericiyi base station'lara ekleseler, her base station ayni zamanda signal repeater olarak calissa teoride istedigin kadar base station ekleyerek istedigin kadar genis alanda kablosuz oynar hale gelirsin. Yeni panel uretim teknolojisi ile cozunurlugun de biraz artmasi beklenebilir. Dogru aktarim teknolojisi ve dogru sikistirma ile yine kablosuz kullanim mumkun olacaktir. Yeni prototip kumandalari gosterdiler, daha dogal el kullanimi olacagini biliyoruz. Wireless'in ucunu gosterdiler, mumkun oldugunu biliyoruz. Source 2'yi gosterdiler, photogrammetry ile gercek mekandan aktarilmis ortamlarda oyun oynayabilecegimizi biliyoruz. 2017'de Valve'in VR icin hazirladigi icerigi gorecegimizi biliyoruz. Kablosuz Vive ve yeni kumandalarla photorealistic mekanlarda Half Life VR mi once gelir, nukleer kis mi? Onu bilmiyoruz.

Grim Fandango Remastered 80% off (Steam)

Vive ile Wireless VR HTC destekli Vive X programinin parcasi olarak tasarlanan TPCAST Wireless Vive Kit incelemesi: http://uploadvr.com/tpcast-wireless-vive-kit-works/ Gecikme 2ms altinda, hissedilir bir gecikme yok. Cillop calisiyor anlasilan. 5m x 5m alan destekliyor. Ufak pilli version 2 saat, cepte tasinabilir pilli version 5 saat calisiyor. Takilma, kopma, gecikme yok. Video compression kullanildigi anlasilacak sekilde anlik kalite dususleri yakalamislar ama anlasilan nadir bir durum. Adamlar incelemeyi boyle yapmislar: https://gfycat.com/FaintDefinitiveChick

Listeye bir ek: Valve 2017'de VR icin hazirladigi oyununu duyuracak. Steam Dev Days 2016'dan alinti: "Although we're not going to treat Dev Days this year as the place or the time to make big product announcements related to the content that we have in development at Valve for virtual reality, I do think that once it becomes time to do that next year, nobody in this room is going to be disappointed,"

VR'da sanal objelere yaslanmak... https://imgur.com/nGz9ZXT

PS VR Sanirim hepimiz kapali sistem avantaji, fiyat avantaji, kullanim kolayligi ve install base sebebiyle PS VR'in basarili olmasini bekliyoruz. Ama yanlis anlama olmasin, kalite olarak geride. Mesela fazla yana egiliyorsun, tracking alanindan ciktiniz uyarisi cikiyor. Elindeki silahin jitter etmesi (titremesi) de normal bir durum. Yani tracking'de rakiplerden geride. Rift Oculus'a geciyoruz. Jitter filtrelemede, tahmin mekanizmasi kullanmada, ara kareleri interpolation/reprojection ile doldurmada ustalar. Yani isin yazilim kisminda iyiler. Boylece donanimdaki eksilerini guzel kamufle ediyorlar. Ama bu sistemde de tracking alaninin disina ciktiniz mesajini goruyorsunuz. Vive Vive'da tracking alaninin disina cikman icin duvarin icine girmen lazim. Yani "tracking teknolojisi degil, odadaki alaninla sinirlisin" derken sadece oynayacak yerinin dar/genis olmasindan bahsetmiyorum. Seni bu gerceklikten koparan "alanin disina ciktiniz" durumunun yasanmamasindan soz ediyorum. Room scale Oculus'un 360 derece dedigi gobekteki 1.5 metrekarelik setup'a Vive'da standing only deniyor Gercekten, bu kadar dar alanda room scale modunu acamiyorsunuz. Bu arada Vive bu grafikteki recommended room space'den daha genis bir alani (mesela 6m x 6m) sorunsuz destekliyor. 360 derece Epic bu isi biliyor. Adamlar tech demo hazirlamada usta. Su videoyu izliyorsun, guzel cizilmis bir sehirde, sanki o mekandaymis gibisin: Biraz daha dikkatli izlediginde bir sey farkediyorsun. Oyunda neredeyse hic geri donmuyorsun, arkana donmuyorsun. Isinlandigin yerde dusmanlar hep onden saldiriyor. Isinlandigin yerde yuzunun ne tarafa bakacagi belli. Sen fazla saga sola donersen ekranda ok cikiyor, oraya degil, buraya bakacaksin diye. Adamlar oyunu 180 dereceye gore hazirlamislar Bunda da ayni hikaye. Isinlanacagin yer belli, orada hangi tarafa yuzunun donecegi belli, dusman karsidan geliyor, farkli bir yone bakarsan oklarla "oraya degil ya, buraya bakacaktin" diye oyun uyariyor seni Oculus'un Exclusive oyunlara ihtiyaci var tabi. Exclusive olarak Oculus'a gore yapilmazsa 180 derece tracking sinirina gore tasarlanmazsa oyun duzgun calismayabilir Zirt pirt "tracking'i kaybettik" mesajlariyla karsilasabilirsin veya elindeki silah uzaya dogru ucabilir. Oyle fazla saga sola kipirdamazsan da seviniriz. Zombili dombili pek cok oyunu oynarken en urkutucu sey surekli arkani kontrol etmek zorunda kalmak cunku nereye donersen don arkan arkanda kaliyor. Tunellerde gezerken arkadan bir ses geldi diye dondun, tekrar onune dondugunde "kesin onumde canavar olacak" diye geriliyorsun. Epic'in Touch icin hazirladigi oyunda ise hic bir zaman bunu yasamayacaksin. Bunu fark ettiginde oyunun orada olma hissini bir Vive oyunu gibi veremeyecegini de fark ediyorsun. Doom 3 gibi oyunlar once Touch degil, Vive'a tasinmaya devam edebilirler. Oyuncu monitorun onunde yuzu monitore donuk oldugu halde arkasinda canavar spawn ederse geri donup ona ates etmeye calisirken tracking kaybolacak. Geri donmeyi bir tusla falan yaparsa o tunelin ortasindaymis hissi kaybolacak. "O zaman ben buna kamera ekleyeyim, 360 derece donebileyim" dediginde sistemi experimental bir mod'da calistiriyorsun. Sadece adi experimental degil, henuz kurulumu bile duzgun degil, ilk setup'ta bazi asamalari atlamak gerekiyor. Sonrasinda duzgun calisirsa calisir, calismazsa "o zaten experimental". "Vive'da calisan her oyunu Steam'den indirip Touch'ta da oynayabilirsiniz" diyen ama "180 derece setup'ta bu oyunlarda tracking kaybi sizi sanal gerceklikten kopartacaktir" yazmayan incelemeler ya ozensiz yazilmis, ya da FB-MS-Samsung arkanda olup marka gucun buyuk olunca millet hakkinda kotu seyler yazmak istemiyor. OVR da "360 derece room scale destegi var gibi, ama yok gibi" bir durum olusturup tembel incelemeleri kolaylastirdi. Adam gibi 360 derece VR kullanacaksan, oyun da mutlaka duzgun calissin istiyorsan, su anda tek garantili secenek Vive. Ama ucuz Rift buldum, alsam guzel VR deneyimi olmayacak mi dersen cevap "tabi ki guzel olacak". Vive'da su oyun da aslinda 180 derece: Bu oyun keyifli mesela. Rift'te oynayinca bir eksisi olmayacaktir. Aramizda sim hastalari var. Onlar da Rift ile mutlu olurlar. Vive'da lens tasariminin halkalari eksi sayilabilir. Karanlik bolgelerde gormek mumkun degil. Uc durumlarda, mesela ekranin yarisi beyaz, yarisi siyah oldugunda bu halkalar kolay goruluyor. Simdiye kadar beni bir oyunda rahatsiz etmedi. "Ben sadece sim oynayacagim, masabasi/standing 180 derece bana yeter" diyene "hocam sen Rift al" demek icin sebep sayilabilir. Sonuc Sonucta bu sistemlerden hangisini alirsan al, o sisteme gore hazirlanmis oyunlar daha once gormedigin tarzda bir deneyim sunuyor. Ama Vive icin yapilan oyunlar teknik sinirlamalari saklamak ozere tasarlanmak zorunda degil. Boylece "sanal gerceklik" hayaline daha yakin bir deneyim sunuyorlar.

Sabri olana bu nesli pas gecip beklemek mantikli. Kablosuz baglanti, eye tracking, yeni nesil kumanda, Valve'in VR oyunlari, bu oyunlari sabit 90hz'de supersampling ile calistirabilecek ekran kartlari 2017'de bir araya gelebilir. Gerci bunlarin cogu ciktigi zaman mevcut Vive'a da eklenebilecek upgrade'ler. Ama yeni bir Vive baska iyilestirmeler de barindiracaktir, mesela lens ve ergonomi. Valve'in SteamVR ile entegre bir avatar sistemi kurabilmesi, LightHouse ile ucuz, hizli, hafif, isabetli bir tracking sistem kurabilmesi room scale VR'dan sonra full body VR icin de Valve'in onculuk yapmasini mumkun kilabilir. Yeni kumanda tasarimi ve mevcut SteamVR mantiginda bunun ipuclari var sanki. Vive'in yeni kumanda prototipi ilginc. VR'da elinde tuttugun seyi birakabilmeye imkan vermesi, bir cihaz kullanmaktan cok gercekten ellerinin VR'da olma hissini daha iyi vermesi guzel. Tasarimda elin ustune oturan kisim tracking icin gereken fotosensorleri barindiriyor. Lighthouse teknolojisinin tasarimi sayesinde sadece bu tracking kismini barindiran ek parcalar dusuk maliyetli olacaktir. Tracking icin sadece ucuz fotosensorler gerekiyor. Vucudun farkli bolumlerine giyilen farkli parcalarin sensor dizilimlerini farkli tasarlayarak birbirlerinden ayirmayi mumkun kilarlar, yazilimin hangisi dirsek, hangisi bilek anlamasi otomatik olur. Bunlar zaten vucuda giyildigi icin kablosuz olmalari gerekmez, pil barindirmalari gerekmez, hepsi pili barindiran ve veriyi toplayarak headset'e ileten tek bir parcaya bagli olabilir. Kablosuz headset kiti icin pil gorevini de bu parca ustlenir, tek cihaz sarj ederek tum sistem calisir. Bu mantikla $400 civarinda bir full body tracking seti yapmalari ve bunun tum Vive uyumlu oyunlarda standart calismasi mumkun olabilir. Oyunla etkilesim yine programcinin cabasini gerektirir ama oyun dunyasina hareketlerini birebir yansitan bir avatar olusturulmasi tamamen SteamVR'a birakilabilir. SteamVR workshop'tan Vive kumandalari icin bir skin veya model indirebiliyorsunuz. Body tracking icin bir kit cikartirlarsa vucut avatarlari da ayni mantikla calisacaktir. Vucuduna bakiyorsun, zombisin, Doom Marine'sin, Gordon'un hazard suit'ini giyiyorsun, Iron Man'sin, sovalye zirhi giyiyorsun, Alien'sin... TF2'de sapka satisindan kazanilan parayi dusununce aslinda burada bir altin madeni yatiyor. Oyunlarda etkilesim icin kullanilmasi bambaska kapilar acar. En basitinden Brookhaven Experiment'ta reload ederken dibime giren zombi olursa flashlight'i gomuyorum kafasina. Aynisini tekme ile yapabildigimizi dusunelim. Yerde camurun icinden yaratik kafayi cikartiyor, "naniski.." diyerek tekmeyi koyuyorsun suratina, gayriihtiyari. Dans oyunlari, spor oyunlari falan bambaska olurdu. Hareketler birebir. Ritme gore dans edip sanal dunyadaki hocanin yaptigi hareketleri yapiyorsunuz ama herkesin ustunde farkli bir kostum var, cosplay partisi gibi. You wanna dance? Shake it baby! Ilk room scale VR, ilk kablosuz VR, ilk full body VR'i sunarak onculuk yapmayi amacladilarsa, kablosuz VR kit gibi upgrade'lerle bunlari secenek olarak sunulup test etmeleri mantikli olacaktir. Full body VR standart ozellik olarak gelmeyebilir, herkes buna para verip vucuduna takmakla ugrasmak istemeyecektir. Ama SteamVR'da standart olarak desteklenen, her Vive oyununda calisan bir sistem olmasi yeterli olur.

Oculus exclusive oyunlari Vive ile oynamayi saglayan Revive'in yenisi (1.0) cikti. Yazilimin son hali Touch destekli oyunlarda Vive kumandalarini kullanmayi mumkun kiliyor. Touch'ta olup Vive'da olmayan "basparmagini kaldirma" ve "isaret parmagini kaldirma" hareketleri disinda hersey Vive kumandalari ile yapilabiliyor. http://uploadvr.com/no-rift-revive-already-supports-oculus-touch/

Ustteki mesajin da cagrisimiyla... Yapay zekanin egitilmesi icin yeterince video ve data topladiktan sonra, Global isinma, temiz kaynaklarin tukenmesi, yenilenebilir enerji ihtiyaci... Bunlar sorun degil. Nufus fazlaligi sorun. O da kendi kendini uretip, egitip, kullanabilen drone'lar icin gecici bir sorun.

PS VR'da Resident Evil 7 oynarken kalp krizinden oldu haberlerine geri sayim basladi Play The Final Resident Evil 7 Demo Update On PS VR Saka bir yana VR aktivitesi sonucunda insanlarin ruyalari daha canli (vivid) hale geliyor, VR'da ziyaret ettikleri mekanlar ruyalarinda kendine yer bulabiliyor. Sanki oradaymis gibi olma hissi pesinde kostukca bunun bilincaltina etkisi de o oranda gucleniyor, gun icinde yasadiginiz seyler hafizaya simgeler halinde yazilirken araya muhtemelen bunlar da karisiyor. Valve seker gibi demolar yaparken, Carmack bile SpongeBob tadinda grafikli oyunlarla veya Minecraft'la VR'i tanitma pesindeyken, Resident Evil'in FPS perspektifi, az mermi ve bol gerilim ile zirve yaptigi oyunu VR'da baska bir sey olacaktir. Millet amatorce yapilmis VR demolarinda bile horror oyunlarinda kasim kasim kasiliyor. RE7 ile adrenalin ve kalp atisi seviyesi gercekten normal seviyelerin ustune cikacaktir. https://www.youtube.com/watch?v=oh87njiWTmw Ruyalar ve bilincaltinin otesinde, beyin gorsel veriyi islerken tahmine de dayali, gecmis deneyimlerle olusturulmus bir neural network gibi calisiyor. Siz surekli VR'da karanlik mekandan zombi firlayan deneyimlerle vakit gecirirseniz, gercek hayatta da karanlik bir koridorda ruzgarla perde hareket ettiginde o goruntunun anlik da olsa VR'daki goruntuleri cagristirmasi ve kalp atisinin hizlanmasi vs mumkun olabilir. Tavsiye edilen donanima yetiskin bezi eklemeli... Oyun 24 Ocak'ta piyasaya cikiyor. PS VR icin etkileyici bir oyun olacak, isiklandirmasi, atmosferi, konusu birbirini tamamliyor. Ama hareket (navigasyon) kontrolu gamepad ile kotarilmis, videolardan gorebildigim kadariyla en zayif yonu bu. Brookhaven Experiment gibi oyunlarda stratejik bir yerde durup her yonden gelen dusmana ates ediyorsunuz, VR'a cuk oturuyor. Teleportation gibi yontemlerle hareket ettiginiz oyunlar da aslinda prensipte buna benziyor, stratejik gordugunuz bir noktayi merkez alip orada sabit olacak sekilde isinlaniyorsunuz, aksiyona daliyorsunuz, hareket etmeye karar verdiginizde yine ayni sekilde isinlaniyorsunuz. Point & click benzeri ama mouse ile point etmek yerine elinizdeki motion controller ile isinlanacaginiz yere isaret ediyorsunuz, dugmeye basinca oradasiniz. RE7 VR gibi gamepad kullandiginiz oyunlarda ise etrafinizdaki dunya siz hareket ediyormussunuz gibi degisiyor ama vucudunuz oldugu yerde duruyor, bunun sonucunda bir motion sickness hissi olusuyor. Buna adapte olup "beni artik rahatsiz etmiyor" diyenler de cikiyor ama RE7 gibi bazen dusmandan kacmaya calistiginiz ve hizli hareket etmeniz gereken bir oyunda bu rahatsizligin herkes icin cozulmesinin mumkun oldugunu sanmiyorum.

Anladigim kadariyla uretim teknolojisinin ek katman ekleyecek kadar gelismis olmasindan faydalaniyorlar. Bu ek katman ile aydinlatma panelini pixel seviyesinde bloke edebiliyorlar, sizinti olmuyor. Bundan tam randiman almak icin daha guclu aydinlatma paneli kullanmislar. Arkadan isigi basiyor, siyah kalmasi gereken yerlerde ara katman pixel seviyesinde, sizintisiz karartma yapabiliyor, hayvan gibi parlak ile duzgun siyahi ayni anda vererek yuksek kontrast seviyelerine ulasiyor. Diger panel uretici firmalar da baska isimlerle kendi benzer teknolojilerini duyuracaklardir. HBM gibi katmanlardan olusan hafiza modulleri ve bunlari kullanan SOC'lardaki gibi "ustune kat cikalim abi" modeli uretim yapabilecek hale geldikleri icin ayni mantik panel uretimine de geliyor. Samsung'un falan da mutlaka konuda calismalari vardir. Bunu yapan: Bunu da yapti: Su aralar tum sektorde cag atlanmasini beklememin sebebi bu. Uretim teknolojisinde gereken sicrama gerceklestigine gore urun tasarimlari da bunu tamamlayacaktir. Tabi bize gidim gidim veriyorlar. Once buna hayvan gibi para odeyecek adamlara hayvan gibi fiyatla satalim, sonra kademe kademe fiyat dusurerek herkese satariz, hop birader ne yapiyorsun diyen olursa ARGE masrafimi cikartiyorum deriz taktigi. Yine de eskiden o plazma TV bize de gelecek diye 15 yil beklerdik, simdi o ekran karti bize de dusecek diye 1-2 yil bekliyoruz, buna da sukur. Trump reiz sagolsun.

http://techreport.com/news/31055/panasonic-develops-an-ips-panel-with-a-million-to-one-contrast-ratio Bu 1,000,000:1 static contrast'li yeni nesil IPS paneller palavra degilse tadindan yenmez.

Samsung'dan son haber GearVR tarzi hmd'ler icin positional tracking, eye tracking ve face tracking teknolojileri iceren bir patent: http://uploadvr.com/samsung-korean-patent-shows-new-gear-vr-positional-face-eye-tracking/ 2017'de uretime baslayacak yeni fabrikalari VR'in walkman'ini uretecekse bu cihazin ihtiyaci olan teknolojiler bunlar. Su haliyle patent'de positional tracking icin oyle devrim niteliginde bir yontem yok, Rift kamerasinin antenle veri ileten hali gibi bir cozum var. Sikayetim yok tabi, Rift'ten ogrendikleri her seyi burada kullanabilirler.

http://techreport.com/news/31049/room-scale-vr-is-coming-to-the-rift-with-some-strings-attached Normalde Rift icin iki kamerayi da karsiniza koyuyorsunuz. Ama bu sekilde 360 derece kontrol elde etmeniz mumkun degil. 360 derece, room scale icin iki cozum onerileri var. Birinci yontem, experimental dedikleri, iki kamerayi birbirine bakacak sekilde karsilikli iki koseye koymak. Vive kameralari da boyle konumlandiriliyor ama range'leri cok daha genis. Dolayisiyla bu yontemle elde edilebilen alan 1.5 metre x 1.5 metre. Bu alanda da her odayla, her PC ile duzgun calismayabilir diye bastan kabul ettikleri icin adi "experimental". Bu haliyle "ne var, biz de iki koseye koyariz" demisler de pek olmamis gibi. Ikinci yontem ucuncu bir kamera eklemek. Fiyat Vive'i geciyor ama kullanilabilen alan Vive'a kiyasla dar. Alanin daha dar olmasi belki o kadar onemli degil, 2.5 metre x 2.5 metre alan zaten cogu oyuncunun ayirabilecegi oyun alanindan buyuk olacaktir. Sorun bu yonteme de "second experimental method" demeleri. Vive'in teknolojisi tartismasiz daha ustun. Daha genis alan sagliyor, deneysel degil calismasi garantili, tum Vive kullanicilarinda standart 360 derece ve room scale VR sagliyor. Rift'in geride kalmamis imaji yaratmak icin experimental yontemleri standart ozellikmis gibi "ne var, bizde de 360 derece room scale var" diye yedirmesini normal kabul edersek Vive'da da kablosuz baglanti veya ek lighthouse base station'larla sinirsiz oyun alani iddia edilebilir. Iki tarafin da sunduklarini gercekci yorumlarsak Vive daha gelismis bir teknolojiye sahip. Kagit uzerinde Rift'in de experimental yontemlerle 360 derece room scale deneyim sunabilmesi pek bir sey ifade etmiyor. Rift kullanicilarina yonelik oyun hazirliyorum diye yola cikan firma oyunu cogunlukta calisacak sekilde kurgulamak zorunda. Bu deneysel yontemlerin artisi "Vive icin hazirlanmis su oyunlari artik Rift'te de oynamanizin bir yolu var" diyebilmek ama bu tarz oyunlar yine ilk Vive'a gelecek, her Vive'da calisacak ve teknolojiden cok serbest alaninizla sinirli olacak. Oculus Touch icin hazirlanmis oyunlar bir anda piyasaya salinacagi icin bir hareketlilik olacaktir. Mevcut kisitli parmak hareketi tespitinin (basparmagi kaldirip onay verebilmek, orta parmagi kaldirip hareket cekebilmek) daha yuksek hand presence sagladigi hissini veren trailer'lar gorebiliriz. Revive kullanarak Vive'da calismasin diye kasarak tasarlanmis Rift exclusive oyunlar yapmayi becerirlerse "iste bu icerik yuzden Rift daha iyi" diye onlari one cikarmaya calisabilirler ama bunu "cunku bizim teknolojimiz sunu yapmaya izin veriyor" diye savunabilecekleri bir teknik artilari yok. Dun Destinations'i actim, su sahilde taslarin ustune oturdum, tepemde ucan kusa, kopruye, karsi kiyidaki binalara baktim: Bu grafiklere sahip ve VR icin, ozellikle Vive icin tasarlanmis bir Valve oyununun ne kadar guzel olacagini dusundum. O gun geldiginde Oculus'un zorlama exclusive'lerini oynayamamayi pek ipleyecegimi sanmiyorum.

Valve'in Vive icin Destinations diye bir yazilimi var. Gercek ortamdan aktarilmis sanal ortam icinde geziyorsunuz. Isteyen kendi ortamini olusturabiliyor. Su adreste fotograf makinesiyle alacaginiz goruntuleri birlestirip gercek ortamin sanal halini nasil olusturabileceginizi guzelce anlatmislar: https://developer.valvesoftware.com/wiki/Destinations/Advanced_Outdoors_Photogrammetry Bu photogrammetry yontemiyle milletin hazirladigi sanal ortamlar boyle gozukuyor: Bu da Valve'in aktardigi mekanlardan, kendi ofisleri: Akla uc sey geliyor: 1. Google Earth VR'in yakin gelecekte turistik mekanlari bu detay seviyesinde gezdiginiz, onlar arasinda gecis yaparken tum dunyayi su andaki Google Earth VR kalitesinde goruntuyle gectiginiz bir hale gelmesi mumkun. 2. Facebook ve Microsoft'un bunu sosyal bir uygulama tadina getirmeye calismasi cok vakit almaz. Emlakcinin Facebook sayfasina girdiginde satilan evin VR modelini gezdigin bir uygulamaya donusmesi, arkadasini beraber netflix seyretmek icin evinin modeline davet ettigin, filmi izleyip birbirinizin yorumlarini, kahkahalarini duydugunuz bir hale gelmesi bunu bambaska bir sey yapacaktir. 3. Destinations yaziliminin altyapisinda Source 2 motoru var. 1998 Half Life. 2004 Half Life 2. Arada sadece 6 yil ama grafiklerde olaganustu fark var. 2017 Half Life VR hayali gercek olursa oyun ici ortamlarda yukaridaki gibi grafikler mumkun. Matrix'teki "bu insanlarin vaktiyle yasadigi dunyanin bir modeli" tadini oldugu gibi sanal dunyaya tasimak icin iCloud gibi bir foto bankasi ve tum bu verinin birlestigi bir merkezde bu fotolari isleyerek Dunyayi yeniden modelleyen yazilimlar seviyesinden cok uzak degiliz. Yeni nesil telefonlar kendi konumlarini tespit edebilen sensorleri sayesinde bu photogrammetry islemine daha da kaliteli data saglayacaklar. Source 2 motorunda yapay zekanin tum bu dunyada duzgun navigasyon yapacak seviyede olmasi ve bu serbest ortamda scripted olmayan ilginc senaryolar sunmasini beklemek abartili. Ama multiplay soz konusu oldugunda, gereken datayi kullaniciya stream ederek tum dunyada gecen bir oyun sunmalari mumkun olabilir. Ustteki grafikleri sunacak yerel islem gucu su anda mevcut. Bu grafikleri yerel olarak olusturmak icin gereken datayi stream edecek baglanti kiminde mevcut, kiminde ise bolgeler arasi gecislerde loading screen cikacaktir. Oyunun singleplayer kismi icin oyuncuda yuklu olan haritalarin multiplayer'da da baslangic noktasi olmasi makul olacaktir. Bu sekilde tum dunyayi sanal oyun alanina ceviren bir VR altyapisi aslinda hayal degil. Valve'in tek basina bunu yapmasini beklemek zor tabi ama Apple, Google, Facebook gibi herkesten fotograf ve konum bilgisi toplayan ve islem gucu yuksek serverlari olan veri merkezlerinin bunu gerceklestirecek gucu var. Valve buna entegre olacak, buradan datayi cekip game level olarak kullanacak oyun altyapisini kurmak icin Destinations modeli kendi scan edip aktardigi gercek ortamlarda calisacak bir HL VR kurarsa bunu tum dunyaya genisletmenin altyapisini da kurmus olur. Adim adim Matrix.

Baska bir baslikta ustte yazanlarin su bolumuyle ilgili bir bilim kurgu teorim vardi: Cern tarzi bir parcacik deneyi ile superposition of a black-hole (ayni anda hem var, hem yok) durumu olusup zaman devamliligi kirilip paralel evrenler arasinda gecis yaparak alternatif tarih akislarini gorebilen ve onlar arasinda gecis yapmamiza yol acacak sekilde tarihi etkileyen bir grup olustu (Dr. Strange de dolayli yoldan bu tada kostu aslinda). Lost'taki Desmond gibi zihni zamandan kopan insanlardan biri Kennedy zamaninda nukleer yok olma ile karsilasacagimiz icin, suikast duzenlemek zorunda kaldi. Fakat yine Lost'ta oldugu gibi, universe course-correcting her seferinde basa sariyor ve Desmond'in Charlie'yi kurtaramamasi gibi, her seferinde insanlik yok olmanin esigine geliyor. O yuzden yakinda buyuk bir olay olacak. Quantum Leap dizisinin boyle bir remake'i olsa olay olur. Sagina soluna goz sembolu de bastin mi, bu grubun bir uzantisinin Hollywood'da toplum ortak alt bilincini gecilecek alternatif gelecege hazirlayan senaryolar urettigi gibi yan hikaye isledin mi dunyanin butun komplo teorilerini tek dizide birlestirirsin. Bir de su bol kazancli "eski filmleri al, dizi olarak remake yap" formulu Running Man icin iyi olurdu. Show'u yoneten host Damon Killian icin de aslinda Trump'i oynayan biri cuk otururdu. "Kendin senaryo yazma, televizyonda ne gordugunu anlat" denirse su aralar TV'de en cok dikkatimi ceken sey Hulu'da ara reklamlarin US Army reklamlariyla dolmus olmasi. Halbuki iki-uc yildir pek gordugumu sanmiyorum.

Steam sonbahar indiriminde 177'si sadece VR icin hazirlanmis 268 VR destekli oyun indirimde. Ornegin Project CARS $11.99 (%60 indirimli)

Touch'in piyasaya cikisi yaklastikca Touch uyumlu oyunlarin haberleri de geliyor. Vive'in 360 derece ve room scale destegi standart. Oculus'ta Touch'i ayri satin almaniz gerekiyor, o yetmiyor ek kamera almaniz gerekiyor. Kagit uzerinde benzer ozelliklere yetisebiliyor olabilir ama sorun su: oyun firmalari Oculus Rift kullanicilarinin 360 derece motion control'la room scale oynayabilecegini varsayarak oyun tasarlama luksune sahip degiller. Siz Vive'in fiyatindan fazlasini Rift'e harcayarak ona Vive'da standart olan ozellikleri katmaya karar verebilirsiniz ama cogunluk bunu yapmayacaktir. Oculus VR room scale ve motion control konularini ikinci plana atarak VR piyasasini segment'lere bolmus oldu ve bunun sonucu su oldu: Bir oyunu parayi bastirip Rift exclusive yapmaya veya en azindan once Rift icin tasarlanmasini saglamaya oyun studyosunu ikna etmedikleri surece, mantikli olan oyunu once Vive icin hazirlayip, sonrasinda Rift'in sinirlamalarina gore bir uyarlama yapmak. Technolust diye bir oyun vardi. DK2 zamaninda cok keyifle oynamistim. Bu oyun Revive ile Vive'da calistirilabiliyor. Oyunu Vive'a tasimanin onunde teknik bir engel yok. Ama buyuk ihtimalle Oculus'la anlasmalari sebebiyle hala Vive version'u piyasaya cikmadi. Ayni sekilde Oculus VR'in Lucky's Tale gibi kendi oyunlari bile revive ile Vive'da calistirilabiliyor. Bu gamepad'de takilip kalmis oyunlari Vive'da denemeye gerek gormedim. Cunku Vive'daki oyunlar odada ayakta durup, bir iki adim saga sola gidip, 360 derece kendi etrafinda donup, gercekten bir sanal ortamin gobegindeymissin hissi veriyor ve elinde tuttugun silah/arac/kumandayi gercekmis gibi kullanabiliyorsun. Brookhaven Experiment diye bir oyun var mesela. Onun, arkan, sagin, solun zombi. Hatta tepeden de gelebiliyorlar, bacaklarini vurursan surunerek yerden de gelebiliyorlar. Bir elinde flashlight, digerinde silah. Gez-goz-arpacik nisan alip headshot yaparak az mermi harcamaya calisiyorsun. Ilerledikce silah upgrade'leri vs anlamli oluyor cunku 10 tane silah tasiyabilen Doom guy degilsin. Flashlight'in pilini, elinle firlatarak kullandigin el bombalarini tutumlu kullanmak zorundasin. Belki daha onemlisi Google'in VR uygulamalari. Google Earth ve Tilt Brush once Vive'a geldi. Touch piyasaya ciktiginda bile Google'in VR uygulamalari once Vive'a gelecek cunku exclusive oyun yapsin diye parayla baglanamayan ve VR uzerine ciddi calismak isteyen, bu isin gelecegine yatirim yapan duzgun firmalar once sinirlamalari olmayan Vive'da oyunu yapip sonra Rift'e tasima yolunu seciyorlar. Isin stratejik yonunu dusunursek, Rift Facebook'un oyuncagi, kendisini kapali bir platform haline getirmeye calisiyor. Google'in buna kendi oyunlariyla destek vermesi cok da akillica olmaz. Valve OpenVR ile, LightHouse teknolojisini herkese acik yapmasi ile piyasadaki durusunu cok daha iyi konumlandirdi. Brookhaven Experiment PSVR'da da oynanabiliyor. Kapali sistem avantaji cazip gelen adam icin PS4Pro, PSVR, PS Move guzel bir alternatif sunuyor. PC'ci adam icin hem VR'in en ust seviyesini sunmasi, hem de acik bir sistem olmasiyla Vive en iyi secenek. Oculus VR su anda son derece karaktersiz bir noktada duruyor. Ne kapali sistem avantajlari, ne acik sistem cekiciligi, ne ustun teknoloji, ne fiyat avantaji... Touch ciktigi zaman deli gibi tanitim pompalayacaklar. "Vay be, VR'da hand presence gercekten muthis bir sey" lafini surekli duyacagiz, Cloudhead gibi bir Oculus, bir Vive'a yanasan firmalar Touch'i ove ove bitiremeyecekler. Exclusive oyun anlasmasi yaptiklari firmalarin Touch uyumlu oyunlari da piyasaya dolacak. "Touch piyasaya geldi, VR piyasasi yeniden sekillendi" izlenimi olusturmak icin iyi para harcayacaklar. Su anda piyasa zaten kucuk. Sadece ust seviye PC sahibi olanlar veya VR'in ilk nesline bol para harcamaktan cekinmeyenler VR sidtem sahibi. Simdilik firmalarin yapmaya calistigi markalarini buyutmek. Oculus bunu iyi becerdi. Once Doom guy Carmack'in uzerinde calistigi VR cihazi sifatiyla duyuruldu. Ardindan Kickstarter rekorlari kiran firma. Ardindan Facebook'un milyar dolarlar harcayarak satin aldigi firma. Samsung'la yatip kalkan firma, Microsoft'la yatip kalkan firma... Simdi de birkac exclusive'le Touch'la birlikte markalarini buyutmek pesinde olacaklar. Ama butun bunlar yukarida yazilanlari degistirmiyor, ne ustun teknolojili, ne fiyat avantajli, ne acik sistem, ne de kapali sistem avantajina sahip. Google gibi duzgun firmalarin VR oyun ve uygulamalarini ikinci planda tasiyacagi, kendi icinde gamepad'le oynayan, touch'la bilgisayar onunde oynayan ve touch'la 360 derece room scale oynayan diye fragmante olmus bir platform. Inside-out tracking yapan, kendi ozel donanimina sahip standalone VR cihazini kutuda Touch ile piyasaya verdikleri gun Oculus VR kendini bulmus olacak. Rift'te lens ve konfora yatirim, Touch'ta finger tracking ve ergonomiye yatirim, Oculus Home'da mobil VR cihazinda kolay kullanilan arayuzlu bir platforma yatirim, exclusive oyunlara ve kendi studyolarina yatirim kapali bir sistemde, tek bir cihazda birlesince ortaya duzgun, karakterli, tutarli bir urun cikacak. O gun geldiginde karsisinda kosedeki canavar PC'de deli grafiklerle, Valve'in VR oyunlarini calistiran kablosuz bir Vive ve Google gibi firmalarin oyunlarini barindiran Steam platformu olacak. Ustelik Valve'in bu noktaya gelmesi yine daha erken olacak. Kablosuz VR eklentisi HTC'nin iddia ettigi gibi 2ms altinda gecikmeye sahipse, Valve'in VR oyunlari yine HTC'nin iddia ettigi gibi yakinda piyasada olacaksa, Oculus bir kez daha geride kalmis olacak.PR'a deli gibi para harcayacaklari boyle onceden belli olunca "videolara dogrudan bakmayin, retinaniz zarar gorebilir" diyesim geliyor. Standalone cihazi piyasaya cikana kadar Oculus'tan gelecek her sey marka guclerini kaybetmemek icin para sacarak yaptiklari imaj calismasi olacak. Son olarak, Palmer'in Trump secilsin diye troll'luk yapan bir sirkete maddi katkida bulunmasi, hatta belki sirketin parcasi olmasi konusunu hizla unutturdular. Ama sahsen sagda solda gorecegimiz "ben Touch kullandim, bence Vive'dan iyi" yorumlarinin kaynaginin parali troll'ler olmasindan suphe etmemek icin hic bir sebebim yok. Belki standalone kullanilabilen, PC'ye wireless baglanip ust seviye grafiklerle oyun oynatabilen, ustundeki kameralarla AR icin de kullanilabilen tek bir cihaza converge edene kadar piyasaya cikacak hic bir cihaza "kesin galip" gozuyle bakamayabiliriz. Ama seni sadece odanin sinirlandirdigi bir VR deneyimi icin gereken teknolojiyi standart hale getirip sektorun kullanimina sunan Valve oldu, o yuzden benim favorim hala Vive.

http://uploadvr.com/htc-vive-700-black-friday-cyber-deal/ Black Friday-Cyber Monday indirimi, Vive $700. Epi bunu al, kutusunu at, iki gun kullan, cuvala koy, ikinci el urun olarak paketle yolla da deneyelim diyen olursa yardimci olurum. 2017'de yenisi cikar diye beklemek de makul tabi.

Simdiye kadar HTC/Valve'in aciklamalari surpriz, Oculus'un aciklamalari rakibe cevap niteliginde oldu. Yine oyle olur herhalde. Oculus cephesinde daha Touch piyasaya bile cikmadi

tl;dr: 1. Yeni nvidia driver'larinin VR performansi berbat. Oyle ufak yuzdelerle geride kalan bir performans falan degil, gercekten berbat. 368.81 cillop. 2. Tahmin ettigim gibi, ben base station'lari iki dakikada kurdugum icin ideal sonuc alamamisim. Simdi kumanda her yerde duzgun track ediyor. 3. Simdiye kadar en cok serbest alan isteyen uygulama 2.4m x 2.4m ile Star Wars: Trials on Tatooine oldu. Odada bir kosede daha yer acacaktim, onu hallettim. Base station'lari birbirine gore duzgun ayarladim, kablo ile sync ettim. SteamVR / settings / developer / room overview'den gorulebilecegi gibi base stationlarin FOV'lari genis, odanin tamamini iyi gorsun diye birini biraz daha acili kurmak gerekmiyor, ikisini birbirine bakacak sekilde kurmak, 45 derece ile asagiya bakacak sekilde sabitlemek ve sync kablosu kullandiysaniz station'arin arkasindaki dugmeden birini A birini b olarak ayarlamak lazim. Room setup'i duvardan birkac santim pay birakacak sekilde yeniden yaptim. Artik kumandalar odanin her yerinde duzgun track ediyor. Bunlari yapmisken driver guncellemelerini vs hallettim. VR'a daldim. Uygulamalara daldim. Hersey jittery. Lightblade VR'da isin kiliclari zangir zangir. Bir suredir VR veya oyuna ayiracak vaktim de olmamisti. Kendi kendime "bunu mu ovdun millete" diye feci bozuldum. Ana menude sade ortamda kumandalar mukemmel track ediyor, hic bozulma olmadan ciziliyor ama theBlu'da etrafimda yuzen baliklar bile titrek. Yani olay kumanda tracking'i ile alakali degil. Acaba yazilimla ilgili bir sorun mu diye dusunup, yine en saglam calisan Valve'in The Lab'i olur diye ona daldim. Portal'daki robotun oldugu demo sahnesini actim. Bu demoda Source 2 motoru kullanildigi icin performans dusukse goruntu kalitesini dusurerek kotarmaya calisiyor. Goruntu berbat geldi gozume. Kenarlar yari cozunurlukte gibi tirtikli, yazilar dibine girdiginde bile zor okunuyor. Eskiden boyle degildi. Belli ki performans berbat. SteamVR ayarlarini kurcaladim, kamerayi kapattim. Performans sorunu varsa baglantiyi USB3 yerine USB2 portundan yapmayi deneyin demisler, onu kontrol ettim (zaten USB 2 uzerinden baglamisim). Driver guncellemesini yeni yaptigim icin, performans sorunu ve The Lab'da internal cozunurlugun dusurulmesi ile karsilastigim icin "kesin driver'dan bu" diye homurdana homurdana Google amcaya danistim. 37x.x driverlarinda VR'da performans sorunu diye ilk siralarda cikti zaten. Safe mode'da restart ettim. DDU v17.0.3.0 ile mevcut driver'i sildim. Ekrana goruntu gelmedi, homurdana homurdana Vive'in HDMI kablosunu PC'den cikardim, reboot ettim. Goruntu geldi. Temiz bir 368.81 kurulumu yaptim. Her sey mukemmel calisiyor. Star Wars Trials on Tatooine'i acayim dedim. Bu oyun 2.4m x 2.4m alan istiyor dedi. Daha onceden boyle bir sey demeden calismisti halbuki. Sildim. Su anda hersey duzgun calisiyor. Kumandalar duzgun track ediyor. Performans harika. Duvardan biraz pay birakarak room setup yaptigim icin kumandayi duvara carpma ihtimalim daha dusuk. Rift'e gore dezavantaj olarak degerlendirilebilecek bir tek seyle karsilastim. Terleyip lensler bugulandiginda fresnel ring'leri gorulebilir hale geliyor. Daha onceden HMD'yi ufak bir masa faninin onune koyuyordum bu sefer ugrasmadim, bir de boyle performans sorunu ve oda duzenlemesiyle bogusunca ter basti demek ki. Ama sonucta Rift'in lens tasarimini pratikte arti olarak kabul etmek lazim. Gerci consumer version'i bizzat deneme sansim olmadi. Acaba oturma odasina mi tasisam diye aklimdan gecti. Oyun alaniniz yetersiz diyen Trials on Tatooine ve Nvidia Fun House gibi oyunlari oynama sansim olur. Belki daha onemlisi alanin sinirlarina yaklasmam daha zor olacagi icin etrafimdaki dijital kafesi (oyun alani sinirlari) daha az gorurum. Simdi bir adim atsam veya kolumu uzatsam sinirlar karsima cikiyor, genis alanda bunun olmamasi keyfi arttiracaktir. Ama usendim. Oda alanimin yettigi oyunlarda performans, goruntu kalitesi ve tracking kalitesi ideal, kullanim keyifli. Yarin farkli yas gruplarindan misafirlerim gelecek, onlarla deneyimlerimde farkli bir problemle karsilasirsam aktaririm.

Adim adim Matrix.

HTC bu kablosuz baglanti eklentisinin getirdigi gecikmenin 2ms'nin altinda oldugunu acikladi. Dogruysa muhtesem. Ilk preorder'lar icin stoklar tukenmis, yeni preorder'lar Aralikta, shipping 2017'nin ilk aylarinda. Yani 2017 basinda urunu inceleyip deneyimlerini yazan sitelerden kesin bilgi ediniriz. Kosede duracak Steam ve HL VR yuklu bir PC, guncellenmis kumandalarla kablosuz yeni bir Vive seti, room scale VR'i ruya gibi yapar ve 2017'de bunun piyasaya gelmesi mumkun. Grafikler gercek hayattan scan edilmis mekan ve modellerle hazirlanabilir. Yapay zeka sesle komut verdiginiz ve senaryonun da destegi ile gercekten ayirmakta zorlandiginiz bir seviyede olabilir. Senaryo da nasil HL'da cutscene olmadan her seyi icinden gorduysek, nasil HL2'de ayni anlayis oyun dunyasi genis dis mekanlara tasinarak devam ettirildiyse o sekilde gerceklesen olaylarin ortasinda olmak seklinde bunu tamamlayabilir. Bunu save/load/checkpoint yerine teleportation ve zamanda atlama seklinde, Edge of Tomorrow filmindeki gibi ayni sahneyi yeniden yasamak seklinde kotarmalari icin gerekli tum senaryo elementleri oyunun hikayesinde mevcut. Valve bu sekilde oyun dunyasini bir kez daha yeniden tanimlayabilir. Bilim kurgu, oyun ve teknolojinin birlestigi bir zirve noktasi olur. HTC "2017'de Valve'in hazirladigi icerik Vive'a gelecek" gibi demecler verirken bizi yemiyorsa bunun gerceklesme ihtimali az degil.