epi

nvidia'nin tipkisinin aynisi dedikleri video bu: Vaktiyle bende de heyecan yaratmisti cunku scale edilmeye uygun bir mimari olarak tanitilmisti, yani mesela SOC tasarimlarinda PowerVR kullanan Intel, yeni bir APU ile piyasaya girecekse bu mobil GPU unitelerinin birkacini bir araya getirip yuksek performans elde edecek bir sey tasarlayabilir dusuncesi vardi. Ama goruntu kalitesi haliyle karsilastirilacak seviyede degil. Kagit ustunde bu da 6 Giga Ray, 2070 de. Ama onemli olan AI'in o performansla ne yaptigi. http://raytracey.blogspot.com/ Bu blog'u ara ara takip etmeye calisiyorum. Denoising ile gercek zamanli ray tracing performansina ulasmak uzun suredir pesinde kosulan bir hedef. Sen/ben bunu basaracak bir algoritma yazsakdik gectigimiz yillarda milyonlar karsiligi satar, erken emekli olurduk. Kimbilir kac tane paper yayinlanmis bu konuda, kimbilir Industrial Light & Magic gibi firmalar ne kadar arastirma yapmis ama bu performans/goruntu kalitesi seviyesine ulasilamamis bugune kadar. Gercek hayatta ortamda zilyon tane photon sekip duruyor. Dijital ortamda bunu simule etmek icin atiyorum trilyon tanesi kullaniliyor. Gercek zamanli goruntude olusturmak icin "biz 5-10 milyar gibi limitli sayida ray ile soldaki gibi goruntu olustursak, yapay zekaya bunun trilyon ray ile nasil gozuktugunu ogretsek arayi tamamlayabilir mi" diye yillardir ugrasiyorlar: Tamam PowerVR de 6 milyar isin simule etmis, 2070 RTX de 6 milyar simule etmis ama o sekilde solda olusan goruntuden sagdakini cikartacak denoising yapay zekasini nvidia olusturmus, bu yapay zekayi gercek zamanli calistiracak Tensor cekirdeklerini dev gibi islemciye nvidia gommus. PowerVR'nin donaniminda bu denoising'i yapacak yapay zeka uniteleri olmadigi icin, RTX'lerdeki islemci gucu, hafiza miktari ve genisligi olmadigi icin haliyle nihai goruntu dandik. Bunlar sadece nvidia'nin degil, sektor devlerinin ve universitelerin uzerinde calistigi konular. Simdi filmde belki yine eskisi gibi trilyon ray ile goruntu olusturulacak. Ama bilgisayar basinda o filmi tasarlayan adam soldaki gibi degil, sagdaki gibi goruntuyu gercek zamanli gorebilecek. Film icin trilyon ray ile goruntu olusturmak icin kullandigi ortam ve karakter tasarimini polygon sayisini ve doku kalitesini en az kayipla azaltan bir tool'dan gecirip oyuna aktaracak, ayni assetler oyunda real-time calisacaklar. Film ortaminda hazirladigi isiklandirmayi oyun ortaminda hile hurda ile taklit etmek icin aylarini harcamayacak. Disney/Marvel/Pixar/Star Wars imparatorlugunun oyunlarda ve VR'da hakimiyetinin bugunden 10 yil sonrasina grafigini cizsen mavi hapli penis sekli cikacaktir Simdiye kadar Geforce'larla Quadro'lari birbirinden ayri tutmak icin .icini yirtti nvidia. Ilk nesil Geforce'larda bir lehimle modifie edip sisteme Quadro olarak tanitabiliyorduk. Sonraki nesillerde soft-mod'lar cikti, yazilimla ayni isi halleder olduk. Su andaki durum nedir bilmiyorum ama Quadro driver'larinda olup da Geforce'lar driver'larinda olmayan ozellikler gittikce azaldi. Bizim pahali dedigimiz bu kartlardan ikiser tane alip NVLINK bridge ile baglayip 22GB memory pool ile profesyonel amaclar icin kullanacak ve "hoho ne kadar ucuza aldik la" diyecek cok firma cikacak bence. Fiyatin bu kadar pahali olmasinin sebebi: (1) islemci dev, (2) rekabet olu, (3) profesyonel alanla ayrim bulanik, (4) en yeni ve iyiye ve daha once gormedigi teknolojiye para odemeye hazir bir kitle mevcut. Adam dun SLI yapiyorsa bugun ona niye daha ucuza bu kart satilsin? Su anda hala 10x0 serisi iyi satiyorsa onlarin fiyatini niye dusursun? Kendi acisindan dogru olani yapiyor tabi. Rekabet zorlayana kadar boyle gider. Yarin AMD 7nm uretim bandindan HBM2 ile cikaracagi GPU'suyla "ya biz de ray tracing yapiyoruz, bizde de 10 Giga Ray var" demek icin bu kadar AI unitesi koymak zorunda degil, PowerVR gibi kagit uzerinde kotarabilir isi. Klasik GPU unitelerini duble doseyip "arkadas biz 4K'da 120hz de veriyoruz, ray tracing'se o da var bizde" diyerek pazarlamaya kalkabilir. Hemen ardindan goruntu kalitesi karsilastirmalari gelir, Battlefield'da yerdeki yansima nvidia'da daha iyi gozukuyor diye bir kismi onu "future proof" ilan eder, digerleri "tamam da AMD kaba shader performansinda ciddi sekilde onde, bugunun oyunlarinda daha iyi olacaktir" der. Ama bugunun oyunlari AMD driver'lariyla sorunsuz calisana kadar bir sonraki nesil donanim gelir zaten. Belki nvidia ilk etapta satislarda yuksek para toplar, sonra AMD'ye biraz pazar payi kaptirir ama bir sonraki nesilde performans acigini yakalar, ustelik bu tarz donanimin driver'lari uzerinde uzun sure calistigi icin teknoloji olarak yine onde olur. Tabi bunlar AMD'nin iyi bir urun kotarmasi ihtimali uzerine spekulasyon, super bir sey yapacagiz diyerek tirt bir urun de getirebilirler. Ama nvidia'nin karsisina bu tarz bir tasarimla cikip pazar payi ve piyasa degeri arttirma pesinde kosmalari bence mumkun. Konsollar 2020 gibi cikacaksa 4K'da 30-60 fps ray tracing hedeflenebilir, bir sonraki nesil oyunlarda bu ozellikler standart olabilir. Isteyen oyun yapimcisi 60fps'yi sabit tutar, cozunurlugu dinamik yapar, isteyen 4K'yi sabit tutar, fps'yi 30-60 arasinda degisken yapar (muhtemelen oyun motoru o andaki sahnenin icerigine gore bu ikisi arasinda akilli secim yapacaktir). 4K TV ve ekranlarda Variable Refresh Rate (VRR) de standartlasir o zamana kadar. Belki ilk gelen modellerinde degil, Pro modeller 4K'da ray tracing'in hakkini verir. Bugun "gerekli mi, cok farkediyor mu" denilen ray tracing o gunlerde standart olur, "PC'de biz onu 120+ hz'de calistiriyoruz canim" diye hava atiliyor olur. O zamana kadar ekran kartinizda bunlar olmasa da olur tabi. Bunlar hep teknolojik gelisme takip eden, grafik icerige merakli, hobici adam icin ilginc seyler. Ben arkadasi tufekle kafasindan vuracam, hangi karti alayim diyen 1080Ti alip gecer, buraya kadar okumaz bile.

Butun isiklandirma gercek zamanli ve yuksek kalitede oldugu icin ortam bu kadar degisken olabiliyor: Siz oyunu zaten bir onceki teknolojiye gore tasarladiysaniz farki ancak hareket eden isiklarda, hareketli karakter golgelerinde ve yansimalarda goruyorsunuz. Konsollarda bu tarz yetenek gomulu olsun, butun ortam ona gore olur. Mesela Obi-Wan ile Anakin lava gezegeninde duello yaparken hem degisken ortam, hem isin kiliclari ile olusan isiklandirma en iyi bu teknoloji ile verilir. Doom 3 gibi unified isiklandirma, her yerde dinamik ama CG reklam urun fotosu golgeleri gibi yumusak ve kaliteli. Bu nesil bunu yuksek cozunurlukte ve yuksek hizda yapmaya performans yetmeyebilir ama teknoloji guzel. Zaten sanirim performans sorunu olmasin diye gosterilen demolar hep acik alan demolari, temel bir gunes isiklandirmasi, tek isik ile limitli. Metro’daki ic mekan goruntulerinde bile disaridan sizan gunes tek isik kaynagi. Bir suru ortam isigi olan kapali mekanda performansin yeterli olacagini gormedik henuz. Belki o durumda hybrid cozumlere yonelmek gerekecek. Sabit mekanda sabit golgeler ve yuksek cozunurluklu mekan kaplamalari ile eski tip hazirlanacak bir goruntunun goze iyi gelmesi tabi ki mumkun. O sabit golgeler de offline olarak (prerendered lightmap seklinde) ray tracing ile hazirlaniyor zaten. Ama sabit. Sabit ekran goruntusu alip bakacaksan doku cozunurlugu ve oyun cozunurlugu herseyden onemli. Hareketli goruntu soz konusu olunca ya ortamin degiskenlerini kisitlayarak eldeki teknige gore icerik yapilacak, ya da ray tracing ile yepyeni seyler yapilacak. Su anda ara donemdeyiz.

Bildigim kadariyla ray tracing cok bellek kullaniyor. Bir de veri bandi genisligini arttirmak icin bellek ekliyorlar; GPU mesela 2GB'a 64bit'te baglanacagina 4GB'a 128 bit'te baglaniyor (cunku 2 tane 2GB bellege paralel olarak 64'er bit veriyoluyla baglaniyor). Karta iki kat hizli 6GB bellek koymak yerine ayni hizda 12GB bellek koymak daha ekonomikse tek tasla iki kus vurmus oluyorlar, hem kapasite artiyor, hem maliyet dusuyor, veri bandi genisligi ayni oluyor.

"Gormemisin RTX'i olmus, yerlere su dokup oynamis" seklindeki modeli pazarlama sizi sogutmasin, guzel teknoloji bu. Half-Life'daki headcrap'ler su ortamda yavas yavas golgeden cikip size dogru gelecekse, bunu yaparken ustune dusen golge ve isiklar son derece gercekci olacaksa, yanindan gectigi objenin ustunden yansiyan isik headcrab'in rengini etkileyecekse, kendi golgesi de yere dusecekse ve mekanin golgesi kadar kaliteli olacaksa, ortamda size eslik eden Alex'in el fenerinden kaynaklanan isiklandirma da ayni kalitede olacaksa, fenerin isigini karanlik kosedeki dolaba tuttugunda dolaptan yansiyan isikta poison headcrab goreceksek bunu en iyi ray tracing saglar. Isigin ortamla etkilesimini simule ederek tum ortam ve objeler gercek zamanli isiklandiriliyor. Mevcut teknikler buna olabildigince yaklasmaya calisiyor ve yeterince is goruyor o yuzden simdi 1080Ti ile devam, ray tracing yuksek cozunurlukte yuksek performans verene kadar 2-3 nesil pi$sin kenarda. Ama o performans seviyesi yakalandiginda tum isiklandirmanin gercek zamanli ve yuksek kaliteli oldugu oyunlar guzel olacaktir. Hybrid/melez cozumlerle bu ve bir sonraki nesilde hem yuksek performansli, hem de onceki orneklerden daha iyi gozuken oyunlar yapilabilmeli. Gelecek nesil konsollar 2020 gibi geliyorsa ve benzer donanim icerecekse buna "ya programcilar onla ugrasmaz" gozuyle bakmamak lazim.

Ayiligin luzumu: edit: Foto alanim bitti StarVR One. 210 derece FOV. RGB dizilim AMOLED. Entegre eye tracking. SteamVR tracking (Knuckles uyumlu). 1,830 × 1,464 per eye @90hz. Deneyenler Pimax'in son betalarina sahip olan kisiler, ona ragmen videolarda agizlari acik kaliyorlar. Derece basina dusen pixel karsilastirmasi yapilirsa Vive Pro daha net denebilir ama StarVR One'da sweet spot daha genis. Uygulama destekledigi surece eye tracking ile yuksek performans vaad ediyor. Yakinda diyorlar. Fiyat biraz yuksek olacaktir. Meraklisi ve profesyoneller disinda alicisi az olacaktir elbette.

1080Ti sahipleri bu nesli tabi ki pas gecsinler. Yeni mimarinin ozellikleri oturana kadar gececek surede bu kartlarin yenilenmis hali gelir, fiyatlar oturur. Mimari yenilikler guzel diye belirtme ihtiyaci duymamin sebebi su aralar bazi yorumlarda/videolarda cok hafife aliniyor olmasi. Bunlar guzel ozellikler ve zamanla kullanimi yayginlasacak, nvidia driver’larinda da yeni bir optimizasyon kanali acacaklar. Ama su anda karti gaza gelip alanlardan toplamak icin cektikleri fiyat ayni kartin mevcut oyunlarda saglayacagi performans artisina denk degil. Geforce256 cikti, Geforce2 bekle. Geforce 3 cikti, 4 bekle... Geforce 2Ultra kol gibi fiyatla cikti, pas gec 3 cikmak uzeredir. Nvidia hep ayni pattern’de ilerliyor. Radeon 9700 vs Geforce FX bunun bozuldugu istisna oldu. Ati ArtX Inc. firmasini satin almisti, nvidia 3dfx’i yutmustu, gecis donemi urunu hazirlamakta Ati daha basarili olup ilk kez one gecti. O donemde 9700 Pro alip uzun sure kullanmak fena fikir degildi, mevcut oyunlarda da goruntu kalitesi yuksek, performans yuksekti. AA kalitesi, doku kalitesi, renk derinligi hesaplamalari rakipten iyiydi. Ustteki bu istisna disinda yeni mimari urunu almak yerine refresh’ini beklemek genelde daha iyi sonuc verdi. ”Benim hobim bu kardesim, ben alirim” diyen yuksek performansin ve yeni tekniklerin ilk orneklerinin tadini cikarir tabi, o ayri.

DLAA hakkinda merak ettigim, halen net olmayan bir konu var. Mevcut yarim yamalak bilgilerden anlasilmayan su: bu teknigin mi oyunu desteklemesi gerekiyor, oyunun mu bu teknigi desteklemesi gerekiyor. Kimisi oyun tasarimcisinin oyununa bunu eklemesi gerekiyor seklinde anlatmis. Kimisi nvidia’nin oyunu superbilgisayarinda cok kez calistirarak yuksek cozunurlukte nasil gozukmesi gerektigini ogretmesi yeterli gibi anlatmis. Sadece desteklenen oyunlarda olmasi sorun degil, yeter ki bu ikinci yontemdeki gibi is nvidia’ya dussun. Mimari gelisme beni mutlu etti ama isin pazarlama kisminda abartma imkani artmis oluyor, benchmark ve demolar gibi sabit sahnelerin nasil gozukmesi gerektigi driver’a ogretilecegi icin bunlarin goruntu kalitesi pratikte oyunlarin erisecegi goruntu kalitesini asacaktir, o acidan bakinca ustteki iki yontemden hangisi gecerli olursa olsun @Najaz yaptigin uyarida haklilik payi var. Ote yandan deep learning ile supercomputer’in olusturdugu optimizasyonu ekran kartinda gercek zamanli analiz yapacak islem unitesine vermek su acidan heyecan verici bir mimari yenilik: yari gercek zamanli islem gucu, yari cloud tabanli deep learning yoluyla grafik islemenin sifir gecikme ile gerceklestigi ideal hybrid yontemin ilk uygulamasi bu. Ne cloud gibi gecikmeli, ne de sadece GPU’nun ham gucu ile sinirli. nvidia’nin zaten guclu oldugu driver’lari daha da akilli hale geliyorlar denebilir. Biraz daha iyi performans, biraz daha iyi goruntu kalitesi, biraz daha pazarlama yaniltmacasi payi seklinde bir sepet.

Gercek zamanlinin tanimi biraz karisiyor burada. Quake2'den bu yana gelen gomulu lightmap'ler gibi degil elbette. Screen space reflections vs gercek zamanli efektler. Oyuncu kamerayi hareket ettirdiginde yansimalar vs degisiyor. Ama soft golgeler vs onceden hesaplanmis statik efektler. https://docs.unrealengine.com/en-US/Engine/Rendering/LightingAndShadows/Lightmass

GeForce 3-4 nesli zamaninda piyasada iki onemli oyun vardi. Half-Life 2 ve Doom 3. Doom 3 isiklandirmayi gercek zamanli yapiyordu. Half-Life 2’de ise haritalari tasarimcilar hazirladigi zaman onlarin workstation’larinda yuksek kalitede isiklandirmanin nasil gozukecegi hesaplanip sabit olarak haritaya gomuluyordu. HL2’de golgeler kaliteli ama sabit, Doom 3’te golgeler basit gorunumlu ama hareketliydi. O zamandan bu yana Doom 3’tekinden daha iyi gozuken dinamik golge teknikleri yayginlasti, oyunlar hareketli objelerin golgelerinin dinamik, sabit haritanin isiklandirmasinin sabit oldugu bir ara cozumle goruntuyu kotardilar. Ama bu golgelerin kalitesi hic bir zaman sabit golgeleri yakalayamadi. Simdi gercek zamanli ray tracing ile Doom3 tipi tamami dinamik isiklandirmanin HL2 gibi tamami kaliteli hazirlanmasi hedefleniyor. Yansimalar da bu sekilde hazirlandiginda, ortamda ustunde yansima oldugu halde hareketli objeler vs oldugunda, yani en cok yuk altinda 24-30 fps performans elde edilecek gibi gozukuyor. Oyun ve harita tasarimina gore bunun 60 fps olmasi da mumkun anlasilan. Hybrid cozumlerin ne kadar esnek tanimlanabildigi onemli. Eger ben haritayi gomulu isiklandirma ile hazirlayip, hareketli objelerin golgelerini ray tracing ile yapabiliyorsam, yemisim yansimalarin gercekciligini diyerek onlari performansli bir metodla gecebiliyorsam, hem yuksek performansli, hem yuksek kaliteli goruntu elde edebilmem lazim. UE4 architecture visualization demolarinda ortami pro icerik yazilimlarinda hazirlayip isiklandirmayi gomulu olarak haritaya aktarip gayet guzel sonuc aliyorlar. Sadece bu ortama eklenecek karakter ve hareketli objelerin ray tracing ile isiklandirildigi (sirf yerdeki yumusak golgeler degil, ustunde olusan golgeler ve ortamdan uzerine yansiyan renk ve isik) bir ara cozum bu nesil icin ideal olabilir. Bir firmanin cikip ortamin cogunun statik oldugu ama karakter golgelerine kadar fotograf gibi gozuken ve performansli calisan bir oyun hazirlamasi ve buyuk ilgi cekmesi mumkun. Biri Doom 3’un renderer’ini guncelleyen bir mod yayinlasa da 15 yillik oyundaki gercek zamanli isiklandirmanin ray tracing ile nasil gozukecegini gorsek.

Benim anladigim kadariyla DLAA soylediginiz sekilde calismiyor. Ama Teknoseyir’de anlattiklari sekilde de calismiyor. Yaniliyor olabilirim tabi. Tom’da DLAA’i destekleyen 16 oyun var denmis. Beni bu asamada oyunlarin desteklemesi gerekmeyen gelismeler daha cok ilgilendiriyor. DLAA’i oyunlarin desteklemesi gerekiyorsa bekledigim seviyeye gelmemis demektir. Bu mimarinin programlanabilirliginde elestirenlerin gordugunden buyuk bir potansiyel var. Ama yapabildiklerinin abartilmasi da bir o kadar kolay, o yuzden suphe ile yaklasilmasi mantikli. Ne %50 ne de %100 hizli gozuyle bakmamak lazim. Nvidia’nin yeniden programlamadaki becerisine bagli olarak %50-100 arasi performans artisi saglayabilen yeni bir mimari iste. Beni heyecanlandiran sadece AA degil, tum tekniklerinin bu tensor cekirdekleri ile hizlandirilabilecek olmasi. Burada real-time grafik teknolojisinde arge icin gomulu dev bir potansiyel var. Ama rekabet zorlamadikca buradaki gelisme yavas gerceklesebilir tabi. O yuzden Intel ve Amd’den ne cevap gelecegi onemli.

Amma aglamislar. Ayni kosullar altinda %45-50 daha hizli, akilli antialiasing acilinca performans artisi %100 civarinda. Kotu mu yani bu? Goruntu karsilastirmasi ile isin derinine inen inceleme yap, tebrik edeyim. "Nvidia'nin kendi acikladigi sonuclari ve karsilastirilabilir goruntu kalitesi iddiasini bagimsiz testleri gorene kadar suphe ile karsilayacagiz" de, saygi duyayim. Ayrica FX serisinde oldugu gibi rakibin goruntu kalitesine yetisemiyor olsa, o yuzden benchmark olarak kullanilan oyunlarda gozle gorulur sekilde kaliteyi dusuruyor olsa, bu sekilde rakip performansina anca yetisiyor olsa cikip "hop bunlara kanmamak lazim" diye soylenir tabi. Ama burada benzer goruntu kalitesini yuksek performansta elde etmek icin yapilan akilli bir optimizasyondan soz ediliyor. Adamlar 4K HDR'da iyi performans verecek kartlari cikarmislar, goruntu kalitesini arttirmak icin AA acmak istiyorsan akilli teknolojiler eklemisler. Gelecek nesil grafik teknolojisinin de ilk ornegini sunmuslar. Bunun yerine iki 1080'i yapistirip satsalar muhtemelen ayni islemci alanina sigdiracaklardi, bu sefer de ayni karakterler "hic yeni bir teknoloji yok" diye aglayacakti. nvidia yeni akilli teknoloji sunarsa "eskisinin iki kati degil" diye agliyorsun, ayni teknolojiyi isitip sunarsa "yeni degil" diye agliyorsun. Boylece 10 dk ustunde video yapiyorsun, reklamlardan para kazaniyorsun, izleyenlerden reklam icin data topluyorsun. nvidia degil de, sen bizi dudukluyorsun gibi geliyor bana. Ustelik adamlar trending olmak icin arge'ye milyar harciyor, sen oturdugun yerden o dalgaya binip "worst ever" diyerek para kazaniyorsun. Iyi valla... Bunu alan bunu da aldi: "dropshipping'den nasil para kazanilir". "star wars yeni filmi soyle kotu", "obama kukurt kokuyor, cehennemden mi geldi" videolari

Teknoseyir’deki videoda nvidia’nin bu mimarinin programlanabilirligi ile hazirladigi yeni tekniklerini 3. gunde basina tanittigini, cok cesitli yeni teknikler oldugunu ama simdilik sadece AI tabanli Supersampling’den soz edilmesine izin verdiklerini gorebilirsiniz. Tekrar soyluyorum, driver guncellemeleri ile meshur bir firma, kendileri tarafindan yeniden programlanabilirligi yuksek bir mimari ile geliyor. Bunu hafife almayin. Gidip bu karti almak lazim anlaminda demiyorum. Oyuncunun kart seciminden degil, teknoloji meraklisinin yeni mimari analizinden soz ediyorum. Ray tracing grafik tarihinde onemli bir adim oldugu icin one cikiyor ama bu islemcilerin asil silahi yeniden programlanma modeli ve goruntuyu gercek zamanli analiz ederek islem onceligini optimize edecek donanim miktari. Zaten ray tracing’i de bu sekilde kotariyor.

Ureticisi tarafindan programlanabilirligi bu kadar yuksek bir mimari, surucu guncellemeleri ile sagladigi performans artislari ile basarili olmus bir sirketten geliyor. Potansiyel buyuk. Ama rekabet zorlamadigi surece sakli kalma ihtimali yuksek.

Bu islemciye ray tracing ve tensor unitelerini eklemek yerine pipeline sayisini iki katina cikartip 4K'da vs hayvan gibi performans artisi yapabilirlerdi. Ellerinde buyuk ihtimalle bu sekilde bir B plani tasarim da vardir. Ama bunu yapmalari icin rekabetin onlari bu yone mecbur etmesi gerekirdi. Aksi takdirde bir sonraki mimarinin ilk orneklerini piyasaya vermeleri ve boylece urun haritasinda her urunun bir sonrakine organik olarak baglanmasi, bu nesilde bu donanimla ilk ornekleri gelen tekniklerin sonraki nesilde yayginlasmasi vs nvidia icin daha avantajli. Simdiye kadar da hep boyle yaptilar. Rekabet ne yeni teknolojilerde liderlik icin zorluyor, ne de vaktiyle 3dfx'in yaptigi gibi mevcut teknolojileri cok yuksek hizda sunma stratejisiyle performans icin zorluyor. nvidia da islemci tasariminda kendisi icin en iyi olan sepeti secip sunuyor. Intel'den ne gelecegini merak ediyorum.

Bu auto-quality/fixed framerate modunu driver'dan bir tikla kapatip benckmark yapmak mumkun olacaktir. Bir de benchmarklar yerine goruntu kalitesi karsilastirmasi yapan siteler olur ki PS: Vaktiyle acele yazmistim, ikinci secenegi sonradan ekledim.

Oculus Santa Cruz kod adli, inside-out tracking’li standalone VR cihazi icin 2019’un ilk ceyregini hedefliyor. Eylul 26-27’deki Oculus Connect 5’te duyurusu bekleniyor. https://uploadvr.com/oculus-santa-cruz-2019-rift/ Bulunabilir olmasi, oyunlarinin oturmasi, 2019 Noel satislari ile yayginlasmasi, fiyatin gerilemesi derken 2020’de bol oyun secenekli, iyi takip teknolojili, guzel kumandali bir VR konsolu olarak kitlelere ulasir. Ayni donemde PC’de SteamVR cephesinde eye tracking tabanli, canavar cozunurluklu, Saglam oyunlu gunler bekliyorum.

Ben bu sunumda istedigini bulamayanlari cok anlayamiyorum. "Gercek zamanli ray tracing yapabiliyoruz, oyunlarda bunu ilk biz yaptik" demek icin bir yaris var. Bunu diyebilmek icin 24-30fps'de ray tracing calistirabilmek lazim. Siz "gercek zamanli ray tracing yapabiliyoruz, oyunlarda bunu ilk biz yaptik" denilen ilk sunumdaki oyunlarin kac fps calismasini beklersiniz? 24-30 olacak tabi, ya ne olacakti? https://en.wikipedia.org/wiki/Ray_tracing_(graphics) 1968'de ilk kez tanimlanmis, 1979'da recursive hali cigir acmis. O zamandan beri sinema ve animasyonda kullanilan, gercek zamanli grafiklerde ulasilmasi sadece hayal edilen nihai hedef olarak duruyor. Bir sirketin "30 fps'ye isi cozduk ama bunu once 60fps'de yapana kadar bekleyelim, o zaman gercek zamanli diye duyururuz" demesi mumkun mu? Bonus soru: TL cinsinden bakinca 1080Ti da eskisinin bilmem kac kati, nvidia'ya mi kizalim bunun icin? Yalniz sunu kabul ederim, ornegin 4K monitor kullanan adamin istedigi oyunu internal olarak mesela 1080p'de calistirip yapay zeka ile upscale ederek native 1080p hizinda ama native 1080p'den iyi goruntu ile oynamasini saglamalari artik sart. Ayni mantikla mesela RTX oyunlari 720p'den upscale ile 60fps calistirilabilmeli. Ellerinde bu kadar programlanabilir donanim varken hala bunu genel bir secenek yapmazlarsa yazik olur. Benim bu nesilden beklentim tam olarak su: 1. 60fps altina dusen sahnelerde, ekrandaki goruntu ve hareket vektorlerinin analizine bakarak, (a) ara kare olusturmakla (b) internal cozunurlugu dusurmek arasinda akilli secim yaparak goruntuyu her zaman 60fps'de tutan bir algoritma (burada 60fps yerine ekraninizin hizi neyse onu koyabilirsiniz). Boylece goruntu kalitesinde anlik dususler olabiliyor ama takilma sifir, tearing sifir, ekrana goruntu upscale ile her zaman native cozunurlukte veriliyor. 2. 60fps ustunde olan sahnelerde, ekrandaki goruntu ve efekt iceriginin analizine bakarak supersampling, AIAA, AI filtering vs arasinda akilli secim yaparak goruntuyu yine 60fps'de tutuyor (burada 60fps yerine ekraninizin hizi neyse onu koyabilirsiniz). Boylece goruntu her zaman o donanimda olabilecegi kadar yuksek kalitede ciziliyor, tearing sifir, ekrana goruntu her zaman native cozunurlukte veriliyor.

Mimari Geforce256 da ciktiginda yeni mimarisiyle ses getirmisti ama Tnt2Ultra'larin ustune getirdigi performans artisi limitliydi (ozellikle ilk SDR modelin) ve yeni ozellikleri icin performansi real-time'a ucu ucuna yetiyordu. Geforce2'ler 2Ti'lar, 2 Pro'lar vs yeni mimarinin adam akilli kullanilabildigi, performansin oturdugu zamandi. nvidia'nin is modelinde o zamandan bu zamana cok bir sey degismedi. Strateji Buyuk islemciler yapmak pahasina yeni mimari/teknolojileri piyasaya ilk sunan oluyorlar ki developer'lar yeni nesil oyunlarini onlarin donaniminda hazirlasin. Bu surecte bu developer'larla yakin iliski kuruyorlar ve oyun ciktiginda kendi donanimlarinda optimal calismasi icin caba harciyorlar. Boylece baba oyunlar piyasaya geldiginde en iyi calistigi donanim/driver kombosunu sunduklari icin oyuncular tarafindan tercih ediliyorlar. Piyasa Buyuk islemci ve arge'nin parasini en hizli, en yeni, en iyi donanimi isteyen hobi/pro/developer takimina urunu basta pahali satarak cikartiyorlar. Bunu takiben piyasadaki en hizli kartlari yapan sirket imajini oturtarak orta ve alt segmentteki satislariyla genis kitlelerden kazanclarini topluyorlar. Kendi ihtiyaciniza, keyfinize gore sizin icin en dogru olan urunu secmek size kalmis, isteyen bu benim hobim der en pahalisini alir, isteyen fayda/maliyet analizi yapar, en elzem olanini alir.

Vay vay vay Windows games with no Linux version currently available can now be installed and run directly from the Linux Steam client, complete with native Steamworks and OpenVR support https://steamcommunity.com/games/221410/announcements/detail/1696055855739350561 @ResetButton ne dersin, bu haber sonrasi gelecekte bir SteamVR machine icin umit var mi?

Alalim mi diye bakiyorsaniz almayin. 1080Ti iyi. Grafik teknolojisi acisindan mimari bir gelisme var mi, haberler iyi mi diye bakiyorsaniz haberler iyi. Yeni mimariyle yapilabilecekler cesitli. Bende para cok, alsam hic mi faydasi olmaz diyorsaniz AI tabanli bazi teknikleri programcinin desteklemesi gerekmiyor, nvidia ekliyor karta. Performans da daha iyi olacaktir. Uzun yazan elimi ...

Artificial neural networks (ANN) tabanli deep learning yapay zeka su anda dunyada en cok arastirma yapilan konudur tahminimce. Populer kulturden takip edenler olarak Terminator'den bu yana bekliyoruz kendisini. Cuda cekirdeklerini kullanarak ANN uygulamalari calistiran pluginlerle universitelerde arastirma yapiyor millet, Pascal'da bu isler eskiden dev bilgisayarlarla yaptigimiz hizda diye seviniyorlar. Simdi bu islere ayrilan ozel donanim eklenmis karta, boylece bir onceki neslin 10 kati performans elde ediliyor bu islemlerde (nvidia'nin iddiasina gore). Bununla yapilabileceklere bir ornek ustteki. Boyle seyler de yapilabiliyor: Bu yaklasimla gercek zamanli grafiklerde yapilabilecekleri bu mimari ile kesfetmeye baslayacagiz. O yuzden heyecan verici. Bu mimariyle daha onceden gormedigimiz tekniklerin onu aciliyor. Ilk asamada ray tracing'de AI denoising'i gosterdiler. Ekran kartindaki ray tracing donaniminin gercek zamanli cizebildigi goruntu aslinda gurultulu, fakat bu yapay zeka kismi daha onceden gurultulu goruntunun son halinin nasil olmasi gerektigi ile ilgili egitildigi icin bu gercek zamanli olusturulan gurultulu goruntuyu olmasi isleyerek gerekene yakin bir hale getiriyor. Simdi bunu ray tracing ile yapan anti aliasing ile de yapabiliyor diyorum, o sadece bir ornek. Animasyon kalitesini arttirmak icin de kullanilabilir, ruzgarda sallanan yesilligin kartondan kesilmis gibi gozukmemesini saglamak icin de kullanilabilir, adam gibi sac yapmak icin de kullanilabilir vs vs. Ya da Battlefield 5 oynayan 1000 tane adamin onune kamera koyarlar, ekranda ne oldugunda oyuncunun nereye baktigini bilen bir yapay zeka olustururlar, ona gore bakacaginiz yer 16K'da, bakmayacaginiz yer 1440p'de render edilir. Dipsiz kuyu deep learning, adam bir sunumda daha ne kadar anlatsin bunu? "Peki Crysis'i calistiriyor mu" derseniz 1080Ti da ayni isi gorecegi icin bunlar dogal olarak ilginizi cekmeyebilir. "Oyun oynamak icin bunlari almak sart" diye dusunmek sacma olur. Hobi olarak donanim ve grafik meraklisi insana hitap ediyor bu asamada.

Bu baslikta kimse "ray tracing bu nesilde yaygin olarak kullanilacak, bu donanim bu oyunlari 60fps'de calistiracak" demiyor. Ama "goruntude cok da fark yok" demek biraz zor. Gozunun kenarinda degil, ekranin tamaminda farkli bir nesil grafik var burada. 25 fps gercek zamanli ray tracing bir zamanlar hayaldi (filmler 24 fps), hafife almak zor bence. 1."Goruntude pek fark yok" diyorsaniz ustteki video oldukca farkli. 2. "Bu nesil ise yaramaz" diyorsaniz bu kartlar oldukca hizli, mevcut kartlarin nefesinin yetmedigi yerde ise yarayacaktir. 3. "Mimari degisiklik/programlanabilirlik bu nesilde kalitede fark yaratmaz" diyorsaniz bu mimaride programlanabilen kismi programlayarak yeni kalite/performans teknikleri ekleyip mevcut oyunlarda daha iyi sonuc alinmasini saglamak nvidia'nin elinde. "Yok ben begenmedim kardesim" diyorsaniz kendi keyfinizdir elbette ama su ana kadar paylasilan bilgilerden acikca goruluyor ki gecen yil tanittiklari su tarz teknolojiler bu nesil donanimda mumkun olacak: Ben ray tracing'i 60fps hatta 144fps yapacak donanimi beklerim diyorsaniz eyvallah. Yeni mimarinin bir sonraki nesli elbette daha rafine gelecektir, ortamda da ozelliklerini kullanacak daha cok yazilim olacaktir. Ama bu her zaman boyle oldu zaten. Mevcut mimari gelismeyi kucuk gormek icin sebep degil.

Benim asil merak ettigim onumuzdeki nesil konsollarin da bu tarz donanima sahip olup olmayacagi. 2020 civari geleceklerse ve donanimlari benzer olacaksa butun oyun grafikleri o donemde ayni sekilde degisecektir. O zamana kadar PC’de bu isi yuksek performansli kotaracak donanim da hazir olur. Bu gelecekten teaser isteyen hobi takimi, bu gelecegi hazirlayacak developer takimi, piyasadaki en hizli donanimi isteyen pro/VR takimi ve piyasadaki en iyi monitorlerde yuksek hiz isteyen enthusiasts takimi bu kartlari alacaktir. VR setleri eye tracking ile gelirse nvidia’nin mimarisi foveated rendering’e uygun tasarlanmis oldugu icin bu tarz ray traced grafiklerin VR’daki ilk orneklerini gorebiliriz. VR’da ray tracing ile gercek zamanli isiklandirma ve yuksek cozunurluk mumkun oldugunda deneyip de agzi acik kalmayan kimsenin olacagini sanmiyorum. Ozellikle eller ortamla etkilesime girdiginde yapay zeka ve fizikler uygun tepki verirse iyi tasarlanmis oyunlar bagimlilik yapacaktir (klasik vur/kir, atla/zipla oyunlarini begenmeyen kitlelerde bile).

Bu herseyi degistirdi simdi. O zaman dediginiz gibi o kart cikmamis oldu, hakli cikmis oldunuz

10xx serisi alinmaz dememisti, 1080 piyasada ama kirpilmamisini bekleyin demisti. 1080Ti geldiginde orijinale en yuksek fark atan Ti olarak geldi, HBM2 olmasa da performansli hafiza ile geldi, imzanizda da goruldugu uzere pasa pasa gidilip alindi. Piyasa kosullarinda HBM2'den daha iyi fiyat/performans orani veren bellek oldugu icin onla gelmis olmasi ongoruyu haksiz cikarmadi. Paranin hakkini verecek bu serinin asil bombasi henuz gelmedi, bu nesilde flagship saglam gelecek deniyordu, dogru cikti. Bakalim siz ne yazmissiniz cevaben: Cevap veriyorum: beklemeyip 1080 alan gidip 1080Ti da aliyor (referans: imzaniz). Adam kendiyle yarisiyorsa, bir onceki karti sattigi kitleye yeni kart satabiliyorsa neden cikarmasin? Neyse. Yeni mimarinin bir sonraki nesli elbette daha rafine gelecektir, ortamda da ozelliklerini kullanacak daha cok yazilim olacaktir. 1080Ti sahibi olup da "ben bekleyeyim" demek normal olur mevcut kurlarla. Oradan bakinca bir onceki neslin kac kati fiyatla gelen yeni nesil gibi bir durum oluyor. Bu asamada ray tracing on plana cikiyor cunku butun endustri bunun gercek zamanli olarak yapilabilecegi gunu bekliyordu, haliyle ilgi cekici. Ama bu kartlarin mimarisi yeni nesil kalite/performans tekniklerinin driver guncellemeleri ile eklenebilmesine imkan verecegi icin de onemli. Bence bu durum su anda gozden kaciyor ama dolarin fiyati eskisi gibi olsaydi yorumlar cok farkli olabilirdi