epi

DLSS tensor core’lari kullanan ilk teknikti. nvidia’nin neural network training uzerine kurabilecegi iyilestirmelerin sonu yok aslinda. Star Trek “zoom and enhance” gibi Futurama’da falan dalga gectigimiz “resmin cozunurlugunde mevcut olmayan detayi ekleme” olayi oyunlar gibi kontrollu ortamlarda mumkun hale geliyor. AI’in orada uzaktan bulanik gozuken uzay gemisini feature’lerinden taniyip, ayni assetin 64x cozunurlukte, TB’larca hafiza isteyecek doku kalitesinde render edildiginde nasil farkli gozuktugunu training data’sindan formule edip, a’yi b’ye %95 donusturmesi mumkun olacaktir. Ideal senaryoda bu yaklasimi dibine kadar somurecek oyunun iki modu olmali. Biri oyuncunun makinasinda calistigi dusuk islem gucu isteyen basit mod, digeri oyunu render farm’da okuz gibi islem gucuyle calistirmak uzere hazirlanmis, TB’larca veri iceren hali. Bunu boyle kasmak aslinda Sony gibi first party oyunlari olan veya exclusive oyunlari maddi destekleyen konsol firmalarinin kulturune yakisir. Ama nvidia’nin da arka planda yapabilecegi bir is. Oyunun internal olarak calistigi degerleri driver’dan limitleyerek hizi arttirmalari mumkun, bunu yaparken AI’in hedefinin (ground truth, referans goruntusu) ayni oyunun 4K hali degil, oyunun remastered halinin 64K renderi olmasi ile o kartin normal yontemle hayatta cikaramayacagi kaliteyi cikarmasi da mumkun. Bu yeni gelen nesil donanimin ve konsollarin omrunun sonuna dogru da olsa (1) gercek hayattan alinmis referans goruntuleri, (2) onlarin klasik yontemle render edilmis taklitleri ile train edilmis bir network’un yaratabilecegi goruntuleri gorebilecegimizi umuyorum. O mumkun oldugunda grafiklerde devrim olacak. Bu DLSS onun “minimum viable product” hali. Bu nesilde RT performansinda da sicrama bekliyorum. Unite sayisini 2x arttirirlarsa sasirmayacagim.

Her karede goruntunun 10’da biri geleneksel yontemlerle olusturuldugunda neural network ile eksikler tamamlanarak tam kare goruntu olusturulabilirse, bu islemde dogabilecek hatalari engellemek icin kameradan gorus alanina ray casting kullanilirsa, tensor core’larda temporally stable bir goruntu reconstruction algoritmasi gercek zamanli calistirilabilir. Boylece ayni donanimda 10 kat islem gucu gerektirecek render kalitesi elde edilebilir. Bu yil yeni nesil konsollar ve yeni nesil grafik donanimindan bu yonde bir hareket gorursek, bunu yeni nesil baglanti standardi destekleyen ssd’leri grafik hafizasi gibi kullanarak ekrandaki gorulebilen sahne icin gereken dokulari stream ederek yuksek kalitede kaplamalar sunan mimariler standartlasirsa render edilen icerigin kalitesinde de ciddi sicrama yasanmasi mumkun olur. Bu “en iyi durum” beklentim. Daha ortalama iyimserlikte beklentin ne denirse ray tracing uniteleri artar, process shrink’le genel performans yukselir, ram artar, klasik uygulamalarda %30-50 gibi performans artisi, ray tracing uygulamalarinda iki kata varan sicrama yakalanir. Daha dusuk iyimserlikteki beklentim rakip yetisene kadar biz ayni performansi bi tik dusuk fiyata cakalim demeleri olur. Gelebilecek kartin en kirpik modelini “bu performans artik $1000 degil” diye dayarlar.

Colin Trevorrow’un kovulmadan once uzerinde calistigi 9. Episode Duel of the Fates’in concept art’i sizdi. Yonetmen bunlarin gercek oldugunu dogruladi. 8 bu kadar elestirilmese, ucleme ayni dogrultuda devam etse gorecegimiz film buydu. Merak eden Google’lasin.

Neyse, belki kitle “hayir, problem bende olamaz, hayir” diye diziyi/dizileri begenmeye devam eder de daha az “ahuha/uhuhu” bulasir evrene

Dogru soyluyor olmalisin, icerige katkindaki kaliteyi gormekte zorlaniyorum. Siz son derece rahat, chill “cocuklugumu oldurduler” derken ben butun gerginligimle “o kadar da degil ya, eskileri de oyle elestirsen elinde kaliyor” diyorum. Chill Greta chill diyen Donald gibi olmus

Hayatinin geri kalanini her gun meme olarak ve kufur yiyerek gecirmek varken niye satti acaba. Ne guzel the feces of Lucas basliginda tartisiyor olabilirdik.

CES’te Panasonic’in tanittigi bir cihaz. Vaktiyle burada soz ettigim micro-oled’leri kullandigi icin bu kadar ufak ama 4K HDR (muhtemelen toplam cozunurluk). Bir sonraki nesil ust seviye VR cihazlarinin ebat olarak Oculus’un gosterdigi prototiple bunun arasinda bir yerde olmasi mumkun. Valve Index gibi cift lens kullanilirsa gorsellik harika olur. Index’in tasariminin kucultulmus halini pili de kafanin arkasina denk getirecek sekilde guncelleyip agirligi esit dagitirlarsa simdiye kadarki en konforlu VR cihazi olur. Yeni nesil kablosuz baglanti standartlari ile next-gen VR icin gereken parcalar bu yil oturacak gibi, yani birkac yil icinde piyasaya gelebilir.

https://youtu.be/blzc97T329Q Lucas yeni uclemede en cok TLJ’i begenmis diyorlar. Saldirin!

Rog swift pg32uqx. 1152 zone, 1400 nit. Bunu bi gormek lazim. 4K, HDR, 144hz, Gsync bir arada, 10 bit renk, bu parlaklikta, bu kadar zone ile, 32” gibi bir boyutta, acayip bir sey olmus. 32inch’te 4K 144hz, atesin ates gibi parladigi ekran yerine 24.5inch’te 1080p’de 360hz takilmam icin ya profesyonel oyuncu olmam lazim, ya da aradaki netlik farkina hayran kalmam lazim. Derdin netlikti madem, CRT’yi niye biraktin demesinler camiaya? https://youtu.be/V8BVTHxc4LM

Hayden (Anakin) ve digerlerinin sadece ses degil, force ghost olarak malum sahnede yer almasi fanlarin beklentileri arasindaydi. Ben ve vaktiyle uclemenin sonunu boyle bir sahneyle bekledigimi paylasmistim. Su aralar JJ cut zaten boyleydi, Disney filmi kendi kirpti diye bir dedikodu var. Boyle bir sahneyi (1) Dijital ortamda bonus icerik olarak, (2) Filmin sinemaya ek sahnelerle donmesi ile gise arttirma girisiminde, (3) Director’s cut release ile, ya bu yil, ya da Special edition’lar gibi “hem aglarim, hem alirim” paketlerinde yillar sonra gorursek sasirmayin. 8’den 40 dakika atip bunu 40 dakika uzatsalar toparlar. Ama hazir fandom TLJ’a kizginken JJ’in “aganin pohunun uzerine poh olur mu la” kafasiyla Rey’i eniste kizi cikarmasinin ezikligini toparlamak zor Kubrick’in Shining’de Stephen King’e “I’ve wrecked your vehicle” mesaji vermesi gibi bir seydi 8. filmde “cikar o aptal maskeyi suratindan” demesinin ardindan Kylo’nun maskeyi kirmasi. Sozde JJ maskeyi yeniden yapistirdi ama “acimadi ki, acimadi ki” diyen cocuk kivaminda kaldi zira TLJ’i super bir film cikartarak gomemedi; sadece dogru baglantilarla ticari acidan en kabul edilir isi yapacak kisi olarak geldigi icin yapabildi. Ilk iki filmde olusan Kylo karakteri gelisimini de onu saglam bir kotu adam yapma cesaretini gosteremeden harcamis oldu. Farkli bir sey yaratma arayisi ile dogan Yildiz Savaslari bekleneni vermeyince yuhlanan, nabza gore serbet veren yonetmene birakilan bir sey oldu. Disney geri adim atti, kaybeden Star Wars oldu.

Cumlemize...

Obi Wan dizisi de guzel ciksin, oradan devam etsin Disney. Filmler de arada bir buyuk yapim butcesiyle yapilabileceklerin limitini zorlayan icerik sunsa yeter. Bi da uclemeye kalkismazlar artik. Bu filmin trailer’larini izlemeden gitsem eminim daha cok keyif alirdim. 7’de de boyle olmustu, zaten en baba bolumler reklam ceker gibi cekilmis, trailer’a cekilmis sahneler, filmin gerisi onun etrafina yapilmis.

Ya basta duyurduklari gibi, ucunu de ayri yonetmenin cekmesini ve seriye yeni soluk getirmesini (ama filmlerin arasina her yonetmene adam gibi is cikartacak vakit birakilmasini) ya da Marvel filmlerinde oldugu gibi bir showrunner’in planladigi sekilde cekilmesini tercih ederdim (yoneten kim olursa olsun o durumda). Marvel gibi olsa ucleme kendi icinde tutarli olurdu ki “hepsini JJ cekse” senaryosundan kastin o tahminimce; o zaman ben sana sorayim, prequel’lerde hepsini Lucas cekti de SW seyircisi o donemde begendi mi sanki? Disney basta duyurduklari planlarindan geri adim atti o kadar tepkiden sonra. Geri adim atmasalar “bizi sallamiyorlar”, “sen kimsin”... Geri adim atsalar “hani degisiyordu” demek... Her filmde icigina cicigina kadar “peki madem su filmde force’la soyle olmustu, bu filmde neden boyle oldu” diye her seyin aciklamasini (nufus kutugune kadar) bekleyip sonra da “force’un bir gizemi vardi” demek... 8’i elestirmenler begenince “Disney para yedirmistir, algi operasyonu” demek, 8’i fandom begenmeyince Disney yon degistirdi diyene “fandom mandom komplo teorisi yapma” demek... Bence bu yaklasim seriye herhangi bir yonetmenin verebileceginden daha cok zarar verdi. Disney seri uretime gecmekle ve bunu planli yapmamakla hata yapti. Ya Marvel gibi planli gidecekti, ya da ucleme formatina bulasmadan, milletin gonul bagi olan karakterleri cok kurcalamadan Rogue One tarzi filmleri kendi yorumunu getirecek yonetmenlere birakacakti. Yani Disney bu isi iyi yonetti diyen yok. 8 mukemmeldi diyen de yok. Ama ben EU’cusundan prequelcisine SW fanlarinin bir seyin de ustune etmedigini gormedim. Mandalorian icin de “bozdu, cok bozdu” demeleri icin tek gereken sey zaman, baska bir sey degil. Sansi varsa final sezonuna bozdu derler, sansi yoksa daha ikinci sezonun ilk bolumunde cok bozmus derler. Desinler, benim derdim o da degil. Su ortama girip de eskisinin isitilmisini onumuze koymak yerine, ”durun siz kardessiniz” ve “kotu adam hep iskalar” tadina kosmak yerine biraz bir seyler katmaya calisani afaroz etme kafasi bize 9’u verdi, derdim o. 8’in kazanimlarindan geri donene kadar meme yapti fandom, sonucta olan cikabilecek icerige oldu. 7 eskinin kopyasiydi, 8 yon degistirdi, 9’da gelen yonetmen de bambaska bir yere goturebilirdi ama en az dayak yiyecek sekilde toparlamaya calistilar, “artizlik yapma lan“ denince ortaya cikan urun bu oldu. “Cart karakter öldü”, “yok yok olmedi kizmayin”, “ya biz nobody demistik de o from certain point of view”, “jedi’in silahi hic atilir mi, öpüp basina koyacaksin” diye kivirdikca ben utandim la. Ote yandan yigidi oldur, hakkini yeme, ellerindeki Carrie Fisher goruntulerinden konu cikaracak sekilde sahne yazdiklari dusunulurse, onu da dayak yemeyecek sekilde yapmaya calistiklari goz onune alininca yine iyi is cikarmislar. Pacing problemliydi ama sure kisiti yukaridan gelmistir. “8’i hic edecegiz” hirsiyla su Rey hala kizi cikmayaydi iyiydi.

JJ iyiydi de cevresi kotuydu. Rian 8’i boyle yaptigi icin JJ 9’da isitip isitip onumuze koymak zorunda kaldi. Hatta Rian’in 8’de yaptiklarinin etkisi zamanda geriye gidebilecek kadar kotu oldugu icin JJ 7’de de Rian yuzunden isitip isitip onumuze koymustu. Hatta JJ’in ben Palpatine’i falan basindan beri planlamistim demesi de tamamen Rian. Yani JJ 7’de de, 9’da da isitip isitip onumuze koyuyor, bastan boyle planlamistim diyor, evren yine gorumce cikiyor ama sorumlusu aradaki filmi yapan Rian. Hatta Disney devraldiktan sonra EU ve filmler evreninin tutarli bir cizgide birlestirilmesinin teknik olarak imkansiz olmasi, cunku filmlerde bir tasi zor kaldirirken EU’da uzay gemisini gokten indiren force kullanimi arasinda tutarlilik olmamasi ve bunlardan birini sevenin otekine burun kiviracak olmasi da yine Rian’in sucu. Ben zaten Rian’dan once SW fanlarinin bir seyi asiri elestirdigini gormedim. Lucas da zaten Rian yuzunden sirtindan atti koca franchise’i, yoksa herkes cok yapici yaklasiyordu. Ne Rian’mis be. Butun Jedi’larin gozlerine perde indiren, burunlarinin dibinde galaksiyi ele geciren Palpatine’e force’la bagi guclu degil dendi ya la... Tartisacak bir sey kalmamis o zaman.

Mandalorian’in son bolumunu bu filmden daha keyifli izledim. Yani Star Wars’un bitmesine gerek yok, seneye Obi-Wan da guzel olursa tam olur. Bir tane 6-7 arasi dizi, bi tane 3-4 arasi dizi... Daha bunun 9 sonrasi var, Old Republic’i var. Fallen Order piyasayi goturdu, Vader Immortal VR’da “story living” turunun ilk ornegi oldu. Bitmek neymis, daha yeni basliyor. I have spoken.

Ulan bebe ne guzel anlatmis be. Helal olsun. https://youtu.be/_suoPRe40eE

https://youtu.be/-EA2FQXs4dw Looking Glass Holographic Monitor. 45 gorus acisi, 3D, 8K (4:10’a kadar 4K devkit’i goruyoruz).

Pardon ben yanlis anlamisim. Fandom Internet’i ayaga kaldirdi, kampanyalar duzenledi, skorlar kirdi, boykot etti gurultu kopardi sanmistim, meger evden ise isten eve gittiklerine gore benim komplommus o. Ben 8. filmde bir seyleri farkli yaptiklarini, babadan force miras kalmayanlarin da ozel olabilecegini vurguladiklarini, herkesin kardes ciktigi pembe dizi formatindan uzaklastiklarini, jedi master’in hayatinin satafat/adventure olmadigini gosterdiklerini sanmistim ama o benim yanilgim olmus. Kesin ben yanlis anlamisim cunku fan tepkisi sebebiyle course correction yapmis olamazlar zira ustte fan tepkisinin benim komplom oldugunu kesinlestirdik. Fanlar degisiklige feci acikti, asiri acikti ama degisiklik yoktu o filmde, o benim yanlis anlamammis. Yine en uygun cevap “neyse” olacak. Olmus, cok guzel olmus. Ya da bozdu, iyice bozdu, siz hangisini diyorsaniz o olsun.

8 ile saga farkli yone gitmedi cunku fandom birakmadi. Sen hem her degisiklikte sokaga dokul, hem de hani degisiklik yapiyorlardi de, var mi boyle bir sey? Bu fandom’un hak ettigi film olmus iste, afiyet olsun. force bana dayioglundan kaldi, evrende herkes gorumce cikti, kotu adam iskalar force’la hersey olur modeline donduk sayenizde. TLJ’i savunmuyorum cunku 6 ciktiginda worst ever, 4 ve 5 iyiydi diyen, 1, 2 ciktiginda worst ever, cok kotu, 4-5-6 iyiydi diyen, 8 ciktiginda worst ever, cok kotu, 1, 2, 3 iyiydi diyen, aglamamasi icin anca 7 gibi remix, 9 gibi bos fan service filmler cakmak gereken fandom’a size de bu yakisir demek, eskiyi badem gozlu yapiyorsunuz onun da kusuru vardi demek 8 mukemmel demek degil. Hepsi kusurlari olan filmler. 9 dahil hepsini yine izlerim, o ayri. Bu yasta 4’u, 5’i ilk kez izleseniz begeneceksiniz sanki. Koca imparatorlugun butun butcesini gomdugu gucunun sembolune iki piuv piuv ile savas kazaniyorlar, 40 yil sonra “ya onu tasarlayan da rebel babasiydi” diye aciklamasi gelene kadar “film ulan bu, onun duygusuna bakacaksin” diye izliyorsun da 8’de gemilerin ondekine yetisememesi mi batiyor? 4’u bugun ilk kez izlese begenecegini sanan var mi aramizda? “4 efektleriyle, teknoloji kullanimiyla cag atlatmisti, 1 cgi icin aynisini yapmisti, bu ucleme organik goruntuyu efektle birlestirmede iyiydi ama ben bu filmden hologram kamera falan bekliyordum” diyen var mi? Varsa kusuru o beklentilerde bulmak lazim. Yoksa, o zaman neyle neyi karsilastirdiginin farkinda olarak izlemek lazim. 7’de safe reboot yaptilar. 8’de bir seyler denediler. Fandom kazan kaldirdi, yonetmenler kovuldu, filmler iptal oldu, sonunda bu film oldu. Bunun ardindan hani yeni bir yone gidiyorlardi demek nasil bir mantik? Lucas yeni bir sey denedi diye ustune sicmaya kalkan kitlelerden biktigi icin, yaratici bir seyler yapabilmesine izin vermeyen, herseye .ok atan kitleden biktigi icin satmadi mi koca franchise’i? Eskiden once izleyip sonra .ok atilirdi, simdi filmi gormeden basligini acan kitleyi iyice kusturmemek icin adamlar geri adim atsin, sen bir de ustune hani yeni yone gidiyorlardi de. Biraktiniz mi sanki? Vermezse Kezban, verirse ... der gibi. Reunion albumu yapin ama eskisi gibi olsun ama cok farkli olsun. Yagmur yagsin, yerler islanmasin. https://eksisozluk.com/tavsan-senin-sapkan-nerde--531741

Spoiler (yorum, icerik degil) Anakin: You took her away from me. Obi-Wan: You have done that yourself. Star Wars “fan”larinin kendilerinden baska kimsede kabahat aramasina gerek yok. Film kimse aglamasin diye risksiz, ruhsuz olmus. Yine de yaranamayacak ama en azindan “cocuklugumu oldurdu, kahramanlarima tecavuz etti” diye milletin sokaklarda yurumemesi icin “ne gerekiyorsa onu yapin artik” diye yapilmis. Bastan sona dolu dolu ve bombos bir film olmus. Edit (Spoiler) : Mark Hamill da vasatti filmde. O kadar .ok attigi yonetmen bir onceki filmde adamdan kariyerinin en iyi oyunculugunu cikarmis.

Izledim. The Last Jedi bile bundan iyiydi. (Bi kere de ben yapayim istedim, hem gelenek bozulmasin) “Bana yapmiyorlar” diye giderseniz keyif alabilirsiniz. Ama bu uclemeye kilsaniz buna da bosuna para vermeyin. Obi-Wan’in dizisini bekleyin, Mandalorian takilin. (Ben boyle dedim ya, begeneceksiniz de mi hayinlar?)

Film oncesi guzel video olmus https://youtu.be/SC5I83qa3VI

Sola gitseler “bak hala akillanmamislar” denecek, saga gitseler “madem saga doneceklerdi niye once sola gittiler” denecek ama trailerlarda film gorsel olarak 9 filmin zirvesi gibi gozukuyor, icerik de en azindan bu uclemenin zirvesi olacak gibi. Seriyi seviyorum, tadini cikaracagim, tadini cikaramayacak olsam bosuna para vermem. Anakin’e verecekleri ekran zamani cok az olabilir ama hikaye icinde onemli bir sahnesi olsa yeter. Yoksa firsat kacirdiklarini dusunecegim. Ya Kylo’nun icindeki darkness, ya da Palpi’nin dark side’i kullanmasi sebebiyle “the dark side clouds”, Anakin’in ghost’unu goremiyor eleman (ve Palpi bunu biliyor). Ya Kylo’da, ya da Palpi’de bir degisim olmasini takiben bunun kirilacagi bir nokta olmali. Zaten bekledigim bir seydi ama gecen persembenin spoiler’i bunu biraz daha gerekli kildi. Uclemenin ilk filmi remix/remaster tadindaydi, akti gitti. Ikinci film gereksiz uzundu, yarim saati makaslanmaliydi. Bu filmin dolu dolu olmasini bekliyorum.

Bu velet Yoda’nin klonu cikar mi? Klonsa kopyalari var mi? 7-8-9 doneminde sag mi? 9’un sonunda Ewok’lar yerine bebek Yoda’lar mekani basar mi? Milletin zehrini akitmadigi bir SW icerigi cikmasi ilginc oldu. https://knowyourmeme.com/photos/1644254-baby-yoda-yiddle

Bugunun fragmani spoiler olmus.