epi

2022’ye kadar aradaki farki gosterecek 1-2 oyun ciksa iyidir. Zaten UE5 videosu bile “2021” diyor. UE5 demosu dinamik cozunurluk, genelde 1440p, sabit 30fps. Cozunurluge cok bagimli performans, yani 60fps olsun dediginde ciddi cozunurluk dususu lazim. Bir de yuksek detay seviyeli heykeller falan hareketli degil, o biraz killandirici. Hareketli karakterin onunu kapadigi mekan karakterin hareketi ile aciga ciktiginda isiklandirmasinin hesaplanmasi zaman aliyor, o arada karincali goruntu goruyoruz. Bunlar hep nvidia’nin tensor’la, yapay zekayla cozdugu problemler. O yuzden ayni oyun PC’de daha az bozulma ve daha keskin goruntu ve/veya daha yuksek performans ile calisabilir ama storage hizi farki yuzunden mesela pop-in kusurlari (hem doku, hem geometri) daha cok gorulebilir. edit: Tabi PC’de sisteme hayvan gibi ram eklemek mumkun. SSD’den magaranin cikisina gelince son anda aktarim yapilmaz da daha oncesinde arka planda hafizaya aktarim yapilir. Gereksinimler ya su hizda SSD olacak, ya su miktarda RAM olacak seklinde olur.

Epic Games co-founder Tim Sweeney: “Sony’s storage system is absolutely world-class,” Sweeney said. “Not only the best-in-class on console but also the best on any platform. Better than a high-end PC. This is going to enable the types of immersion that we’ve only dreamed of in the past. “The world of loading screens is over and the days of pop-in and geometry popping up as you’re going through these game environments are ending,” he continued. “And the resulting effect is the ability to build games that are fully immersive from start to finish over hundreds of hours of gameplay if that’s your game.”

PS5’te kaydedilmis UE5 demosu: https://youtu.be/PBktSo0bXas Teknik ekip anlatimiyla: https://youtu.be/qC5KtatMcUw DF Direct yorumuyla: https://youtu.be/IIdn6yNdHMY olmus bu. edit: Kusursuz degil tabi ve PC’de daha iyi olmasi mumkun ama next-gen bu diyebilecegimiz bir demo.

Ilk bolum sarmasa da devam etmeli. Oyun da, mekanlar da guzellesiyor. Saglam olmus.

Degilmis.

Alistim 8’in boyutuna (Eski SE favorim). Omru tukenince SE alir gecerim, fiyati guzel. 8 ekrani boyutunda, kenari sifir bi model etkileyici olurdu, SE ismi yakisirdi. Ama bu hayvan gibi satacak bir urun olmus.

Yaninda Pink Unicorn Doom Slayer skin ve bustuyle gelse iyi olurmus.

https://youtu.be/QzBohG4mR60 Guzel video.

Quadro serisinden bir kart tanitacaklar herhalde, metnin devamindan profesyonellere yonelik oldugu anlasiliyor.

Barry beni sardi. Beklentim yoktu (hatta haberim de yoktu), bonus oldu.

Izliyorum hocam SW olsun, tastan olsun, cizgi dizi beni bozmaz. Mandalorian daha keyifli, o ayri. Onu yakinen takip ediyordum, Clone Wars birikiyor, arada bir izliyorum. Sictilar batirdilar son uclemeyi. Son filme kadar umudum vardi, “o kadar elestirmeyelim, eskisi de herseyi elestirirsen elinde kaliyor” diyordum. Ama son filmde finalin hakkini vermediler. Hem cark ettiler, hem de iyi bir is de cikarmadilar, kostur kostur, dolu ama bombos bir film oldu. Ne bastan sona planlanmis, Marvel usulu saglam ve tutarli proje oldu, ne de her gelen yonetmenin kendi imzasiyla bir seyler kattigi orijinal bir icerik oldu. Son film karaktersiz, ruhsuz bir sey yapti bu uclemeyi. Ilk defa bir SW filmini bir daha izlemek icimden gelmedi. Bedava dijitale dussun, bi bakarim. 8 o kadar elestirilmese 9 boyle olmazdi ama Disney de saglam duramadi, kimin sucu oldugu cok umurumda degil, sonucta iyi olmadi. Episode 1 veya 8’in elestirildigi gibi Clone Wars’a girissen darmadagin olur, o ayri.

Sanirim bu oyunu yuksek hizli bir monitorde oynamak sart. Grafikler, fizikler, yapay zeka vs hep yuksek fps’de oynanis icin optimize edilmis, onun hakkini verecek bir monitor olmadan “ucuz” gozukuyor. Belki beklentim yuksekti, henuz isinamadim. “2016 Doom’u Switch’e tasirken yaptigimiz basitlestirmeleri PC’de kullansak ekrana hayvan gibi aksiyon yigariz” demisler gibi. Amaca ulasmislar ama yuksek hz’de calisan bir monitor olmadan oyun bir oncekinden daha basit gozukuyor. Megatexture teknolojisini tamamen cikardik diyorlar ama tuhaf bir sekilde bu oyun bana ilk Rage’i ve o donemin oyunlarini animsatiyor, en azindan ilk bolumlerde. Belki sonraki bolumler daha cok sarar. YouTube videolarini izlerken grafikleri daha cok begenmistim, biraz sasirdim. HDR’da gormedim, kaliteye etkisini bilmiyorum. Edit: Aksiyona dalinca grafikler de iyi. Performans saglam, driver kontrol panelden ayarlar koklenebiliyor. Sagda solda “burasi bu kadar iyi gozukurken bi metre yani niye bu kadar dandik gozukuyor” dedigim yerler var ama durup grafikleri incelemek yerine oyunu oynarken gayet guzel.

Sanmiyorum, oyunlar rekor satis yapiyor. Uretim yetersiz olur da stoklar tukenirse Valve’in VR setindeki gibi “bugun siparis verene 8 hafta sonra ulastirmayi planliyoruz” diye sira satarlar. Millet alirsa satilir. Kimi ayin sonunu zor getiriyor, kimi hic bir sey yokmus gibi devam ediyor. “Eve kapaliyim, evden calisiyorum, disari da cikamiyorum, bu benim hakkim” diye ilk gun siparis veren cok olur.

Sony bu ise (ses) ayrilmis ozel ek bir donanimdan soz ediyor. MS videolarinin tamamini izlemedim ama henuz oyle bir bilgi gormedim. Yuksek ihtimalle bunu GPU ve CPU uzerinden calistiracaklar. Neticede muhtemelen benzer kalitede, benzer performansta olacaklar. PS5’in SSD hizi haric. PC’de SSD hizi yetmezse bile cihaza 32-64GB ram cakip yine gereken veriyi ram’de tutarak hayvanlikla sorun cozulur. Neticede multiplatform oyunlar konsollarin sinirlarina gore yapiliyordu, simdi bazi oyunlar icin o esik yukselecek. Ama cogu oyunu yine mevcut nesilde de calisacak sekilde yapacaklari icin o gecis yavas olacaktir. 10 tane acayip grafikli oyun goruruz, bunlarin 5’i uc platformda da benzer kalitede olur, 3’u PS5 exclusive olur ve istisnai detay seviyesine sahip olur, 2’si XBX exclusive olur ve iyi yatirim yapildigi icin isiklandirmasiyla ve optimize edilmis mikrodetaylarla vs yine etkileyici gozukur. Sony sogutmayi nasil yapmis gormek lazim. Gurultuluyse oradan elestiri yerler. Yoksa iki taraf da guzel is cikarmis demektir. PS5 VR destegi de olacagi icin ilgi cekici, SSD hiz avantaji da onemli bir arti. PS hayrani olup exclusive’lerine merakli kitle icin heyecan verici olmus. Yeter ki son dakika overclock’u olmasin, duduklu tencere gibi otmesin.

Ikisinde de calisacak oyunlar zayif olana gore yapilacak. Birinde hafiza hizli, otekisinde GPU hizli olsa da farketmeyecek. Exclusive’ler makinaya gore yapilacak. Birinde GPU hadi %20 daha hizli olsun (ki degil*), otekisinde bu neslin olayi denilen SSD %100 daha hizli. Benim ekranda nereyi gordugume bagli sekilde arkada oranin verisini aktarirken biri iki kat boyutta, yani daha detayli veri aktaracak, oteki yari hizda aktaracak ama hizli isleyecek. Eger “PS5 veriyi daha hizli aktariyor ama isleyecek gucu yok” gibi (Rambus - Pentium 3) bir durum olmazsa, ki olmayacagini tahmin ediyorum cunku ikisinin de GPU’su ust seviye, PS’daki exclusive’lerin bu veri hizi artisindan ciddi kalite/detay artisi cikartabilmesi lazim. Aman aman farklari yok ama Sony bottleneck/darbogaz yaratan yere yuklenmis gibi gozukuyor. Yine de PS’teki sogutma cozumunu gormek lazim dedim. Belki MS beklediklerinden saglam gelmistir, saat hizlarini mecburen yukari cekmislerdir, cihaz sicak ve gurultulu olur, can sikar. Tasarimi gorelim, MS iyi is cikarmis, Sony de geride kalmazsa saglam bir nesil geliyor. *Sony’nin iddiasi MS gibi dusuk saat hizinda cok paralel bir yapi yerine yuksek saat hizinda daha basit bir yapidan daha cok randiman aldiklari seklinde. O yuzden GPU’ya %20 yavas gozuyle bakmayin diyor. Audio icin ek donanim ekledilerse, Xbox’ta audio GPU/CPU uzerinden calisiyorsa aradaki fark iyice azalir. Ama bu neslin kalbi olan SSD’de iki kat hiz iddia ediyorlar. Gercekte bunlar nasil olacak, bekleyip gormek lazim. PS: Ben PS5 saglam VR cihazi olur dedim cunku Sony VR ile ilgileniyor, urun cikartiyor. MS PC cephesinde biraz ilgili ama konsol cephesinde hic isi olmadi, simdiye kadar aciklamalari bunun boyle devam edecegi seklinde. Yoksa yeni Xbox’ta da VR duzgun calisir elbette.

PS5 saglam olmus, VR icin cok iyi bir cihaz bu. Yeni nesil PSVR’i kablosuz yaparlarsa cok canlar yakar Oyun dosyalarinin durdugu storage cihazi GeForce 4’teki hafizayla ayni hizda. Ana hafiza RTX 2080 hizinda. Surekli veri stream ederek calisacak. Doku kalitesi, detay seviyesi kopup gitmeli. Xbox’in omru tukenmeden special edition’i kendi kartusunda gelen hayvani boyutlu oyun goruruz belki. O zamana kadar PS5’in yuksek transfer hizi daha cazip. Ana islemci ve grafik islemcisi asagi yukari ayni. MS cihaz tasarimini ilginc yapti, PS5’in sogutma cozumunu gormek lazim.

Almayip da napcez. Iki DLC gelecegini bilmiyordum. Herhalde birini yeni konsollara denk getirirler. (Edit: RT vb grafik guncellemeleri de o aralar gelir muhtemelen)

Rica ederim. Gameplay video 1’de 2:41-2:42 arasinda elin jitter yaptigi gorulebiliyor. Yani en pahalisinda bile bu tarz saniye alti kusurlar oluyor. Kafa hareketinin takibine daha hassasiz ama eller kadar serbest olmadigi icin onu genelde iyi yapiyorlar. Ben yine de Valve’in takip sistemini kullanan cihazlarda uzun sureli kullanimda cok daha rahat ediyorum. 10-20 dakikalik seanslarda fark hissedilmeyebilir.

Cevap olarak paylasacagim videoyu bulmussunuz zaten. Rift’te takip ve kumandalar biraz daha iyi, Valve Index’te daha da iyi, ses, konfor ve tazeleme hizi da daha iyi ama hem fiyat artiyor, hem de su anda stoklarda yok. Odyssey+ fiyat/performans acisindan iyi cozum, is gorur. Rift S alirsaniz Oculus exclusive oyunlar da sorunsuz calisir. Diger setlerle Revive isimli bir yazilim kullanmak gerekir, her oyun calismayabilir, Robo Recall gibi Rift’le bedava gelen oyunlara para harcamak gerekebilir. Acelem yok, param var, olmusken en iyisi olsun diyen icin beklemenin sonu yok ama Valve Index icin 802.11ay tabanli kablosuz baglanti cozumu beklenebilir. 2-3 yil icinde kablosuz baglanti ve pili entegre gelen, daha ufak ve hafif cihazlarin seri uretimi mumkun, o yuzden bugun cok para harcanan urunun yarin gozunuzde degerini kaybetmesi olasi. Odyssey+ ile elleri yuzunuze cok yaklastirdiginizda veya kaskin ustundeki kameranin gormeyecegi bir acida tuttugunuzda takip gecici olarak kopar. Index’te ise takip kopmasi olursa bir saniyeden kisa jittering/atlama sekilde olur, o da nadiren olur. Index’te cift lens sistemi ile goruntu daha net, gorus alani daha genis. Kumandalar elde sabitlendigi icin el bombasi atmak gibi aksiyonlarda avucunuzu gercekten aciyorsunuz, aman kumanda dusmesin derdi yok. Parmaklari ayri ayri takip ediyor, kumandaya uyguladiginiz baskiyi biliyor, ikinci videodaki etkilesimler Index ile dogal olur, digerlerinde tuslarla taklit edilir. Ozetle ben VR meraklisiyim diyen icin Valve Index en iyisi, ben HL’i VR’da oynayabileyim diyen icin Odyssey+ en iyi fiyat performans orani, Robo Recall gibi baska oyunlari da deneyecegim diyenler icin Rift S de iyi secenek.

Oyuna “3” hafta kala Valve “3” yeni gameplay videosu yayinladi. Oyuncunun “3” farkli hareket tipini gormek mumkun. Teleportation locomotion https://youtu.be/LTLotwKpLgk Continuous locomotion (smooth) https://youtu.be/nFjtVmka54E Shift locomotion (dash) https://youtu.be/Qspam8ftpIc Edit: Oyun Valve’in uzerinde calistigi “3” VR oyunundan ilki.

TL;DR: 2020-2022’de 802.11ay kilit; ozellikle Sony’e dikkat. Artik belli oldu, PS5’te Half-Life Alyx veya Robo Recall gibi saglam grafikli VR oyunlarini ve otesini catir catir calistiracak donanim mevcut. 802.11ay standardinda VR setini besleyecek dusuk latency ve genis veribandi mevcut. PSVR’dan gelen bir kutuphane, kultur ve deneyim Sony’de mevcut. Sony’nin Valve Index gibi parmak takibi yapabilen bir kumanda patenti de yayinlandi. Quest gibi kendi mobil islemcisini ve pilini iceren stand-alone bir cihazin 802.11ay destegi olursa, PS5 ile ayni odadayken cok iyi grafiklerle, cantaya atip goturdugun yerde mobil oyun grafikleriyle ayni oyunu oynamak mumkun olacaktir. Oculus da buraya dogru yuruyor. Oculus Link simdilik kablo gerektiriyor ama ileride 802.11ay destekli bir wireless kit cikacaktir. Simdilik Valve’in tek eksigi bu tarz “cross-play”, Valve’in stratejisi sadece PC uzerine kurulu. Oyun VR odasinda oynaniyorsa en iyi deneyimi sunuyor ama “cantama atip arkadasa gotureyim” yok. Tabi oyle bir derdi olmayanlar icin onun da kablosuz baglanti eklentisinin cikmasi yeterli olacaktir. Ikinci nesil VR cihazlari bu sekilde kablosuz olarak local PC/PS uzerinden yuksek kalitede calisacaktir. Buna eye tracking ve foveated rendering eklediklerinde sisteme yuk ciddi oranda dusecegi icin elde edilebilecek grafik kalitesi ve cozunurlukte de ciddi sicrama olacak. Quest ve Half-Life Alyx ile su anda “uretebildigimiz hizda satiyoruz” seviyesindeler. PSVR teknoloji olarak rakiplerinin gerisindeydi ama 5 milyon satti. Bunlar daha baslangic. Bu nesilde “icerik yok, nasil oyun yapilacagini bilmiyoruz, hic kullanici yok” problemi yeni bitiyor. Ikinci nesilde guclu donanim ve 802.11ay ile kablosuz ama kaliteli grafiklere sahip VR baslayacak. Sonraki nesilde eye tracking ile grafik kalitesi sabit monitor seviyesini geride birakacak. Oculus prototipindeki gibi farkli derinlik seviyeleri de vermeyi basarmalari, full body tracking’i cozmeleri, kumandanin ters yonde feedback uygulayabilecegi teknolojiler, 5G uzerinden rendering falan derken daha 10-15 yil arge’si ve heyecani bitmez. 802.11ay ve PS5/PC ile kablosuz calisacak VR seti ust seviye VR’in kopmaya baslayacagi noktadir. Daha kucuk ekranlarla hafif tasarlanmis ve pil arkaya alinarak agirlik duzgun dagitilmis Quest tipi bir cihaz stand-alone VR’in kopmaya baslayacagi noktadir. Sony’nin 2021-2022’de tek cihazda bunlarin ikisini bir arada sunmasi bomba olur. Evinde zaten oyun PC’si olan ve en iyisini isteyen icin 2020-2021’de Valve Index icin wireless add-on gelsin yeter. Su sagdaki gibi hafif ve ufak bir VR cihaz, Index’in konforlu tasarimi, yuksek tazeleme hizi ve near-ear speakerlariyla, agirligi duzgun dagitmak icin arka tarafinda pil ile, icinde gomulu 802.11ay destegi ile, yaninda LightHouse tracking ve Valve Index kumandalari ile geldiginde meraklisina “iste budur” dedirtecek ama bu yil sadece wireless add-on gelip bu tarz bir cihazin 2022’yi hedeflemesi muhtemel. Valve’dan gelmez de Sony’den boyle bir cihaz gelirse PlayStation markasina saygim tavan yapacak. Valve’a gore avantaji tasinabilir cross-play olanagi olacak, Oculus’a gore avantaji PC’ye kiyasla ucuz ve pratik bir PS5’le yuksek kalite sunmasi olacak.

Belki Star Wars ray tracing demosu yeni nesil kartin ne yapabilecegini gosteren, 2-3 mevcut nesil kartta calisan guzel bir demo gosterirler.

Yeni Xbox’in GPU 2080/2080Ti gibi (VRR, VRS, RT, 12 TP performans). Nvidia’nin yeni cikacak karti bunu geciyor olacak. Ama bir yanda SSD’si falan bir arada komple sistem, bir yanda tek GPU... Yani yeni konsollarin fiyata bir baskisi olur belki. Ya da bu nesil konsollar da iyice ucuk fiyatla gelecekler.

Nazi’lerle savasiyorsun. Zombi gibi geri donuyorlar, sokakta yuruyorlar, secimlerde kilit kitle oluyorlar. Cumhuriyet kuruyorsun, irtica zortluyor, yalanla dolanla demokrasinin backdoor’unu buluyor. Ayni kafa Star Wars’da da var, empire gidiyor, first order geliyor. “Happily ever after” yok makinelerle savasta. O durumun yarattigi bir bikmislik ve moral bozuklugu var tum dunyada. Onunla bas etmek icin gereken motivasyonu tetikleyecek hikayeler uzerine kurulu eserler tam da cagin ihtiyaci olabilir. Yani filmin “yine mi, hani bu savas bitmisti” durumu tam olarak da gunun ruhuna denk gelebilir. Onemli olan sonrasini nasil baglayacaklari. “The one gelecek, bizi kurtaracak kehaneti temenniydi, karari sen verip o yola giriyorsun” diye ozetlenebilecek ilk uclemeyi “yeryuzunde cennet olacak kehaneti temenniydi, o ideal icin her nesil yeniden savasiyor ki yeryuzunde cehennem olmasin” gibi bir ikinci kusak takip edebilir. Yeni nesil kahramanlari one cikarmak icin eskileri ihmal etmemek gerektigini Star Wars’dan ogrenmislerdir zaten. “Ne yapsak satacak” kafasiyla girmesinler yeter, herkes begenmese de olur. edit: bonus, blue pill https://youtu.be/aau8qa3xgFs

Oyun geliyor. Gereksinimler de cilgin degil, 1080 ve Rift S ile oynanir, 1080 alti bir kartta da Oculus’un akiciligi korumak icin devreye giren akilli teknikleriyle yine oynanir. 3 aydir Valve Index stoklarda yok. Siparisi verenlere yetecek kadar anca uretiyorlar. Ama onlar mi az uretebiliyor, millet mi cok talep gosterdi, orasini bilmiyorum. Kablosuz baglanti eklentisi duyurulmadi ama ben gelecegini umuyorum. Index’i 120/144hz’de upsampling’le surecek grafik karti da muhtemelen yolda zaten. Yani ilk HL ve HL 2 gibi, oyun gunun donaniminda iyi calisacak ama 1-3 yil sonra “sistemi yenilemisken su oyuna dalayim” diyene de guzel tat verecek.