epi

bu mesaj silinebilir. (Pano gonderiyi sifirlayip durdu, iki ayri mesajla parcalara bolerek sorunlu yeri bulabildim.)

Incelemeler yayinda. Beklendigi gibi saglam kart. 1440p 60fps path tracing.

Sorma, buyuk firsat kacirdik. 5 yil once cebimdeki $100 ile kredi karti borcu odeyecegime nvidia hissesi alsaydim simdi o kartin borcunu, faizini, avukat ucretini oderdi, uste de g.tume sokacak bir ceyreklik kalirdi. (Hisse misse cebinde para olana guzel anlaminda. Yine de yaziyoruz iste, belki birimize bi faydasi olur)

MS ise ticari basari acisindan yaklasti, hem en ucuz yeni nesil konsolu, hem en guclu yeni nesil konsolu sunan firma oldu. Segmentation ile yuksek satis, yuksek kazanc. 4K istiyorsan en guclu GPU, 1080p TV’deysen yine ayni “next-gen” oyunlari oynatacak ucuz bir makine. Sony ise biraz daha kullanici deneyimi tarafindan yaklasti, ucuz konsolu da gercekten next-gen, o platforma ozel hazirlanan oyunlarin hepsi 16GB hafiza ve guclu GPU hedefleyecek, segmentation icin ortalama kalite dusmeyecek. Yalniz Sony biraz son dakika overclock’lu gibi durup killandiriyor. Sessiz/sorunsuz oldugunu bi gormek lazim. MS atari kartuslarini SSD teknolojisi ile geri getirecek gibi gozukuyor, pahali ama ilginc aslinda. Hot swappable, plug and play. Konsolu acip kapamak yok, birinden otekine gecebiliyorsun. Dikkat problemli hiperaktif muptela nesil bir oyundan otekine iki saniyede ziplayip 10 dakikada 20 oyun oynayacagim diye iki uc kartus alir. Belki bu nesil bitmeden doku/asset streaming ile her sahnesinin kalitesi dolu dolu bir oyun yapip “special edition” seklinde kendi kartusunda satacak bi delikanli firma cikar, 1TB bir oyun yapar. GTA tipi ama asset’ler photogrammetry ile gercek dunyadan scan edilmis, gittigin yerin verisini arka planda yukleyen bir oyun hem bu konsollarin 16GB hafizasinin, hem de SSD’den o hafizaya dogrudan erisimin hakkini verir. Mesela MS Flight Simulator siz uctukca arka planda veri indiriyor, goruntude level of detail degisimleri goruluyor. O oyunun manyagina “al 1TB kartusta butun veri hazir, 16GB hafizaya stream ederek hep yuksek kalitede calistiracagiz, GPU’nun nefesi yetmedigi icin internal cozunurluk 4K altinda ama binalar bi oyle bi boyle geometry pop-in ve texture pop-in yapmayacak, kalite hep yuksek olacak” desen alabilir mesela. O oyunu oynayacaginda tak kartusunu, ucak ilerledikce her an ekranda gorulecek veri 16GB’a sigacak sekilde en yuksek kalitede arka planda 1TB kartustan stream edilsin.

Yeni PSVR’i seneye duyurmalari bekleniyor. Bu yil oncelik sistemde.

Yine artti hissesi. 4-5 yilda $30’lardan $500 ustune geldi. Crypto currency gaziyla sisti. Balon payladiginda belki dusmesi gerekirken vergi indiriminden geleni buyback’lerle yatirip sirket degerini tuttular, Mellanox’u satin alip ellerini guclendirdiler. 2020’de faizler dip yapmisken milletin “kriz geliyor, en garantili yatirim bu” diye parayi gomdugu AI, 5G/Edge, server, stay at home company, tech company hisselerinin hepsinin gobeginde oldular. Uc gun sonra cikacak kartlar icin millet birbirini ezecek, adi “bulunamadigi icin fiyati $1000 ustune firlayan kartlar” olacak. Nvidia bu yuksek degerli haliyle ARM’i alip yaridan cogunu kendi stoguyla odemek icin anlasti. Simdi “tasarimlari Apple’in iPhone’undan super bilgisayarlara kadar milyarlarca cihazda kullanilan teknoloji devi” oldu. Bugun yine yukseldi degeri. Yani bence bu 5 yili cok iyi yonettiler. Yapay zeka deyince akla gelen isimlerden olmayi basardilar, oyun donanimi ile bu islere yonelik donanimlarini ayni arastirma & gelistirme butcesinden faydalanacak sekilde markalarini konumlandirdilar. Millet anca meme yapti. “Uzmanlar” hissesi fazla mi degerli, daha nereye gidecek derken yarisini o hisseyle odeyerek ARM’i aldi ve degerine deger katti. Ne kadari sisirme, ne kadari piyasanin genel siskinligi, ne kadari “fake it till you make it” anlasilmadan they made it. Bu dakikadan sonra tufan kopup hissesi duman olsa da olur. Simdi itiraz dosyalarini hazirlayacak olanlar dusunsun

https://youtu.be/Y0J0q2IptSY https://youtu.be/NJ82TqGhHdc Oculus Quest 2 ile ilgili bilgiler iceren tanitim videosu sizdi. Snapdragon XR2 islemcisi ve 6GB hafiza kullaniyor, ilk modele gore cok ciddi bir islem gucu artisi saglayacak (3-4 kat performansa sahip). “Neredeyse 4K” demisler, goz basina “neredeyse 2K”, yani cozunurlukte de artis var (ilk modele gore %50 pixel artisi demisler, goz basina 1920x1800 veya 2160x1600 gibi bir sey beklenebilir). LCD RGB kullanmalarini bekliyorum, sonucta oldukca net bir goruntu saglamali. Bu konuda bir sey soylememisler ama ilk set 72hz’di, bence yetersizdi. Bunun 90hz civarinda olmasini umuyorum. Belki 84 veya 96 gibi daha once gormedigimiz bir deger olur. Aslinda ilk Quest oyunlarini %50 cozunurluk artisina ragmen 120hz surecek islemci gucu XR2’de mevcut ve hem 24’un hem 30’un kati oldugu icin video uygulamalari acisindan ilgilendikleri bir hiz ama 90 civari cogunlugu mutlu etmeye yeter. 90/120hz uygulamaya gore optional olabilir. Ilk Quest ile uyumlu olacagi icin kutuphanesi genis, cihazi satin alanin ilk gunden denemek isteyecegi en az 20 guzel oyun piyasada. Biraz daha yuksek hizda, biraz daha yuksek cozunurlukte, daha az takilmayla, daha iyi kumanda takibiyle butun bu kutuphaneyi calistirabilmesi lazim. Uygun PC varsa Oculus Link sayesinde kablo ile PC’ye baglanip kullanilabilir. Boylece Half-Life Alyx gibi PC only oyunlar ve orijinal Robo Recall gibi Rift only oyunlar da oynanabilecek. Burada bir guncelleme bekliyorum, bu ozelligi kablosuz kullanabilmek de mumkun olmali. Oculus yapmazsa SideQuest uzerinden Virtual Desktop uygulamasi yuklenip o sekilde yapmak mumkun (en azindan ilk Quest’te mumkundu, ikincide engellemedikleri surece orada da mumkun olmali). Oculus bu wireless baglantiyi kendisi resmi olarak desteklerse ve gecikmeyi telafi etmek icin timewarp/spacewarp gibi teknikleri son anda headset’te uygularsa cok ciddi deger katar. Goruntude video compression oldugu icin ve gecikme sifir olmadigi icin Rift gibi native PC setlerinin gerisinde ama cogu kullanici icin yeterli olacaktir. Kablosuz olursa kimse compression’i umursamayacaktir. FB VR platformuna sahip olmak istiyor, o yuzden bu urunun $300 gibi cilgin bir fiyati olmasi mumkun. Bu videolarda fiyatla ilgili bir bilgi yok ama Walmart’ta kisa sureligine 64GB model icin bu fiyat, 256GB model icin $400 gozukmustu. Yeni Quest’in ilkinden hafif ve kucuk oldugu soylenmis ama yine de konfor icin bir eklenti gerekebilir. Ilk nesilde HTC Vive icin satilan kulaklik ve konfor eklentisi Deluxe Audio Strap’i satin alarak Quest’e ekleyenler bu moda “FrankenQuest” adini vermisti. Bu nesil de populer olabilir. Agirlik merkezi on tarafta oldugu icin, islemci, sogutucu vb. ek donanim icerdigi icin Rift’e gore kullanim konforu dusuk oluyor, 15-20 dakikadan uzun kullanim icin bu tarz bir mod gerekli. Yaklasik $100 da ona saymali. Canlari isterse bu nesilde kendi resmi alternatiflerini sunabilirler, over-the-ear speaker (Valve Index ve HP Reverb G2 gibi) icerirse iyi satar. Link kablosu alinirsa bi $80 da onu eklemeli. Urun populer olacak ama FB son donemde hic populer degil. Yine de 2 gun sonra Facebook Connect’te Carmack konusmasini yapinca millet gaza gelecektir. Cekirdek VR kadrosu icinde kuskunler olsa bile 2020’de evde eglence arayan ortalama insan icin $300’a full VR cok iddiali olur, bu yil kitlelere yayilmaya baslayacaktir.

MCM tasarimini da soksunler, senlensin ortam.

nvidia ARM’i almak icin Softbank’la anlasti (40 milyar dolarcik).

2080S’i %100 gosterirsen 3080 ile %58 fark gozukur; 3080’i %100 gosterirsen 2080S ile fark %37 gozukur. Benim kartimdan %58 hizli diye mi dusunursunuz, benim kartim bundan sadece %37 yavas diye mi dusunursunuz? Su anda aldiginiz performans yetersizse veya yeni kart almak icin sebep ariyorsaniz ilki, performansiniz yeterliyse veya yeni karti almamak icin sebep ariyorsaniz ikincisi. Neticede kartlar hizli, fiyatlar nispeten ucuz. Yeni benchmarklar bunu degistirmeyecek. Olsa olsa “ya ben dusuk cozunurlukte kullaniyorum, niye yeni kartlara bakiyorum ki” diye bi aydinlanma gelir.

Konsollarin preorder’lari bile baslamadan, AMD kartlarinin duyurusunu yapmadan nvidia satisa sununca, tukenecek algisinin da gaziyla rekor satacak gibi. Normalde AMD’nin bir seyler sizdirarak bu gazi kirmasi beklenir. Elinde sadece 3070’e rakip bir kart olsa bile “acayip bir sey geliyor” diyerek gazi kesmesi beklenir. Ya son gunlerde yapacaklar, ya da konsollar ile anlasmalari geregi fazla konusamiyorlar. Cebinde sadece $25 olandan $1500 olan herkese RT geliyor, o ilginc oldu. Xbox’i memleketinde “cocugunu sevindir be abi” usulu aylik abonelikle almak mumkun. Grafiklerde bir suredir yasanmayan bir sicrama olacak gibi.

AMD duzgun bir sey cikarirsa iyi olur da sadece 3070’e rakip bir kart cikarmasi mumkun. nvidia fiyati kimsenin hayrina dusurmedi, kendi satis hacmini yuksek tutmak icin dusurdu. $300/500 konsollar geliyor, 20x0 serisi “asiri yuksek” fiyat yuzunden iyi satmamis, “normal yuksek” fiyatlarina donus yaptilar. Iki konsola da bakinca akliniza ilk gelen sey “enerji verimliligi” degil “buzdolabi kasa” veya “pc kasasi” oluyor. Ayni pakette hem x86 islemci, hem GPU sunan cok secenek varmis da enerji verimliligi icin AMD’ye gitmisler gibi bir durum yok. Bu nesilde de AMD daha ileri uretim teknolojisi, daha cok hafiza ile kart yapip geride kaldi, yeni nesilde de geride kalmasi muhtemel. Ayni kalitede tasarimla gelse suruculerde batiriyor zaten. Bastir AMD diyoruz, bir surpriz yapsin istiyoruz ama kesin gozuyle bakmayin, hayal kirikligi olmasin. 3080 alan keyifle kullanir. Rekabet olur da 20GB’liklari $750 olursa dusunulebilir, yoksa 2 next-gen oyunda ayar kisilacak diye verilen paraya degmez. 11/12GB kartlar cikarsa genel hizi daha yuksek olacagi icin dusunulebilir, “bir yil gecmeden onlar cikarsa 3080 aldigima uzulurum” diyen bekler. “Ne uzulecegim, canavar gibi kart, bulabildigime sukrederim” diyen 3080 alir, gecer.

Steam Survey’de %86 1080p ve alti ana monitor kullaniyor. Bunlarin bir kismi cift ekran kullaniyor, yine de 4K kadar pixel surmuyor. 4K kullanimi %2-3. TV’ler oyle degil. Amerika fiyatlariyla 4K’lar $200’a bulunabiliyor. Ucuz TV isteyen 1080p Sony alayim demiyor, 4K TLC alayim diyor. Herkeste 4K yok tabi ama yeni TV alan cogu insan 4K aliyor. Eskiden konsollar dusuk cozunurluk ve az hafizaliydi; araya cok yazilim katmani girmedigi icin response time dusuktu, gecikme hissi azdi. PC’ler ise yuksek cozunurlukluydu. Simdi konsollar 16GB hafizayla 4K hedefleyerek geliyor ama oyunlari 30fps olabiliyor. PC’ler dusuk cozunurlukte yuksek fps ile dusuk gecikme hedefliyor. Tersine dunya.

4K yerine 1080p/1440p hedefleyen $300’lik Xbox Series S’te 10GB olacak diyorlar. Bir fikir verir

Testlerde canavar gibi olacak. Bu hafiza az diyenler uzun sure kart degistirmek istemeyenler, kimse bugun icin yetersiz demiyor.

HDTV’ler yaygin olunca, konsolun nefesi 1080p’e yetince, hafiza miktari limitli olunca, oyun dokulari da ona gore detay barindiririr. 4K TV’ler yaygin olunca, konsollarin nefesi 4K’ya yetip hafizalari bol olunca dokular da ona gore detay barindirir. Ilkine gore hazirlanmis oyun 4K’da cok farkli gozukmeyebilir, ikinciye gore hazirlanmis oyunda fark daha bariz olabilir. “Ben yine de 1440p’nin performansini tercih ederim” diyene saygi sonsuz. 3090 cok satmazsa yazdan once 11/12GB bir kart gelir. 12GB olursa 3090’a yakin performansi, 3080’a yakin fiyati olur. 3090 iyi satarsa ve rekabet zorlamazsa boyle bir kart cikmaz. 3080 iyi kart, “ben simdi bu karti kullanmayi biraz daha iyisini beklemeye tercih ederim” diyene saygi sonsuz.

8GB konsollar varken hayvan gibi optimize oyunda en ust seviye ayarlarda 6GB yetmeyebiliyorsa , 16GB konsollar varken en ust seviye ayarlarda 10GB yetmeyebilir. Karisik degil.

10GB uykularimi kacirdi. Ya tamam MX kartlara falan ust seviye kartin 2 kati ram cakip “sahane kart, yersen” diye sattiklari da oluyor da 3080 oyle dandik bir kart degil. Islem gucu var. Muazzam bir islem gucu artisi var, hafiza miktari limitli kalmis. O oyunlarda 3-4GB yetiyor iddiasindan anliyorum ki 4K’dan soz etmiyorsunuz. O zaman yeter tabi. Ozellikle belirttim 4K, en ust ayarlarda yeni nesil oyunlar diye. Doom Eternal hayvan gibi optimize edilmis oyun. En yuksek ayarlarda 6GB yetmiyor. “Yerim bol, tampona alayim” dediginden degil, yetmediginden yetmiyor. Bu next-gen bir oyun degil. “Uf dokulari ne bicim detayli” diyecegim bir oyun da degil. Bu neslin en iyi gozuken oyunu degil, isiklandirmasi en detayli ve kompleks oyunu degil. Duz GTX 1080’de de canavar gibi calisan bir oyun. Haliyle yeni nesilden beklentim bunun ustunde. 10GB “az, yetersiz” degil ama “ust seviye, master race, canavar, yeni nesli ultra’da goturur” de degil. Sweet spot. Ona o gozle bakarak almak lazim.

8GB bellekli konsollarin da isletim sistemleri var ama o neslin oyunlarini PC’de duzgun calistirmak icin 8GB ekran karti tercih ediliyor, “1-2GB isletim sistemine gider, sen bana 6GB’lik kart ver oradan” demiyoruz. Hafiza miktari / islem gucu orani ciddi miktarda dusmus (2080Ti’a gore, 1080Ti’a gore, hatta 1080/2080’e gore, yeni nesil konsollara kiyasla, hatta mevcut konsollara kiyasla). Ustelik yeni konsollarda hayvani hizda SSD’den GPU hafizasina dogrudan aktarim mumkun, PC’de ona imkan verecek standardin anca adini duymusuz. Sen bi de oradaki oyunu ultra ayarda oynamak isteyeceksin, golgeleri kokleyeceksin, kullandigin GPU’nun islem gucu RT’yi konsoldan daha iyi kaldirdigi icin konsoldaki yansimalar vs PC’deki medium’a denk gelecek, sen daha yuksek kalitede calistirabiliyor olacaksin. Bunlar da hafiza isteyecek. Tamam, guzel noktaya parmak bastin, oyunlar ne kadar hafiza varsa o kadarini kullaniyor. 16GB’lik kartta 12GB kullandi diye “tuh, 10GB kartta takilmali calisacak” dememek lazim. Ama bu 8GB konsol neslinin baba oyunlarinda 5GB bir kartta (hadi 6GB olsun) durum nasil olursa 16GB konsol neslinde de 10GB bir kartta durum o olur diye bakilabilir. Edit: 1440p internal render’dan 4K’ya DLSS bazen native’den iyi gozukebiliyor. O sekilde kullanilir, yine uzun sure gider. Yani kart iyi, ona lafim yok. Zaten 1-2 yila degistirecek adami hic uzmez, o zamana kadar cikacak yeni nesil oyunlar cogunlukla ya exclusive olur, ya da yeni konsollari sinirlarina kadar kullanmaz.

Ki o inceleme bile daha yeni oyunlar daha cok bellek gerektirecektir diye bitiyor. Dunun oyunuyla, bugunun oyunuyla niye bakiyoruz? 16GB konsollar geliyor yil sonunda. 10GB kart alayim, 4K’da oynayayim, RT falan da acayim, ayarlar ultra olsun (ki PC ultra ayarlari neredeyse her zaman konsollarin otesine gecer) ve 16GB hafizasi olan konsollar icin yapilmis yeni oyunlar da tam hiz calissin... Biraz zor. “4K’yi DLSS ile yaparim ve/veya Ultra olmaz High ayarlarda oynarim, ve/veya RT falan kapatirim, oyun canavar gibi calisir” denebilir. “Zaten cogu oyun bir onceki nesle gore yapilacak, istisna oyunlarda da ayar kisarim” denebilir. Yani bu kart gayet guzel kullanilir, “oyular calismayacak” diyen yok. Ama “flagship karti aldim, her yeni nesil oyunda en yuksek ayarlarda, 4K yuksek hizda kullanirim” seklinde beklenti hayal kirikligi yaratabilir. GPU islem gucun konsolun otesinde olacak ama 16GB hafizali konsolun kullandigi kalitede doku ve efektlerle ya anlik takilmalar yasanacak veya doku kalitesi kisilacak.

Bastir AMD. Fiyata bakilirsa yuksek ihtimalle 8x2GB bir kart gelir, bandwidth 3070 civari ve biraz ustu olur. GPU’lari yeterince guclu degilse “bizde daha cok ram var, hem de ucuz” diye pazarlama taktigi olabilir. 3070’le 3080 arasina yerlesir. 16GB 3070’larin fiyatlarinin cok ucmamasini saglar. Ideal durumda 16x1GB (512bit) olsa 3090 civari ve biraz ustu bandwidth olur, hem de nispeten ucuz GDDR ile (ama kartin uretim zorlugu nispeten artar). AMD mevcut veribandini verimli kullanmayi nvidia kadar iyi beceremese de daha once bu sekilde genis veribandi kullanarak rekabeti kizistirmayi basardi. Yani 3080’i zorlayacak bir kart gelebilir, yeter ki GPU bu veribandi genisliginden faydalanacak kadar guclu olsun. AMD 7nm kullandigi icin ve muhtemelen AI/RT icerigi hafif bir tasarim hazirladigi icin boyle bir GPU uretmesi imkan dahilinde olmali (daha cok shader core veya daha yuksek saat hizi). Muhtemelen ilki soz konusu olacak, AMD kaynaklarini ust seviyede rekabete akitmayacak, 3070’a iyi bir rakip uretmeye odaklanacak. Ama iki firma da bu nesilde sessiz ve derinden geldi; AMD 3070’lara cevap 256bit 16GB $549, 3080’lara cevap 512bit 16GB $649 iki modelle surpriz yaparsa piyasada heyecan yaratir.

RTX IO 20x0 serisine de gelecek diyorlar. Olmazsa calismam diyen oyun gormeyiz, texture pop-in olur, madem bu yok 16GB degil 32GB ram kullan derler, loading suresi farkli olur.

Yukarida yazmisim aynen, 2080 Ti’in da bir ram modulunun eksik olmasina kadar. Yongalarin uretimindeki kusur konusunda da yaza kadar bazi uniteleri calismayan 3090’leri biriktirirler diye de aciklamisim zaten. Cok farkli bir sey soylemiyorken ben anlamadim bu muhalif tavri ama neyse. Gecen nesilde 2080 bu sekilde ust modelle PCB paylasmadi. 2080 Ti ve Titan ayni PCB sekline sahip ama 2080 farkli. Bu nesilde adam bastan ust seviyeyi tek PCB tasarim yapmis, gerekirse uretim bandinda kusurlu cikan 3090’lari veya saglam cikan 3080’lari 3080Ti diye cikartabilecek, talebe ve rekabete bakar diyorum. “HAYIR, o dedigin talebe ve rekabete bakar” diye cevap veriyorsun. Ne diyeyim bilemedim.

Sahsen neden 16GB 3070 veya 20GB 3080 yerine 12GB bir kart fikrini daha cekici buldugumu paylastim (bandwidth). Gerisi hikaye. Farkli bir sey demiyoruz, gerekli gormezse yapmaz. Ama adam 20 yildir ayni seyi yapiyor. “Rakip mevcut karti gecmemisse niye daha hizlisini cikarsin” diye soruluyor bazen ama adamin tek derdi piyasa yuzdesi degil, ayni zamanda yeni kart satmak. Yani muhtemelen yine yapacak bunu. Bugun 3080’leri hala 1080/1080Ti kasanlara satacak, yaza dogru mesela hala inadim inat diyen 2080Ti sahiplerini 3080Ti ile toplayacak. Yeterince rekabet olmadigi icin ikisini birden piyasaya verip kendi kendisine rakip yapmak zorunda kalmiyor. EKWB blogunu paylasmissin, referans 3080/3090 PCB’lerinin ayni oldugunu da duymussundur belki. 2 ram slotu bosta cunku 10x1GB veya 12x2GB icin adam tek PCB tasarlamis. Rekabete ve piyasaya gore ister 11GB’ini, ister 12GB’ini hizla piyasaya getirebilecek, uretim bandi degistirmesi gerekmeyecek.

Onlarda 8x1GB yerine 8x2GB var. veriyolu yine 256bit (8x32bit). Bandwidth ayni, sadece dokular icin daha cok tampon bellek var. Cogu durumda performans pek degismeyecek. Sadece dokulari stream etmenin stutter yaratacagi uc durumlarda faydali olacak, diger durumlarda performans 1:1 ayni olacak. Bu 3080’lerde bos birakilmis 2 ram slotuna 1GB’lik iki modul eklediklerinde bandwidth 3090 seviyesinde olacak, kart 320bit’ten 384bit veriyoluna terfi etmis olacak. GPU’da bunu kullanacak islem gucu oldugu surece her oyunda %20 civari performans artisi olur. Ti kartta bu sekilde 12GB bellek, yaninda ya biraz daha yuksek saat hizli 3080 cekirdegi veya mesela 9600 shader core’lu bir 3090 cekirdegi olur. Yani uretimden tamami saglam cikmayan 3090’lari ya da ortalamadan iyi cikan 3080’lari kenara ayirip ayni PCB’e iki ek ram moduluyla cakmalari yeter. Rekabet bastirmazsa yazdan once gelmez. Rekabet iyice fos cikarsa $999 gibi bir fiyati olabilir. AMD’den surpriz saglam bir sey gelirse $799 gibi bir fiyata da gorebiliriz, o zaman cazip bir kart olur. Canlari isterse bir ram slotunu yine bos birakirlar, 11GB 352bit bir ara kart olur. 2080 Ti oyleydi mesela.