epi

2022 sonu. O zamana kadarki butun uretim kapasitesini diger firmalar pesinen kapatmis herhalde Bu yil sonunda Intel'in big.LITTLE benzeri tasarim mantikli 12th Gen Alder Lake'i ve Windows 11 gurultu koparirken nvidia cephesinde hic bir sey olmamasi ilginc. Gerci GPU'larin bulunabilir hale gelmesi yeterli haber olur, fiyatlar da guzellesirse desktop icin yeter. Ama neredeyse desktop replacement performansindaki laptop'lar ince, hafif ve sessiz olma yolunda bu kadar ilerlemisken, bu Alder Lake ile Windows 11 pil omru konusunda da rekabetci hale gelecekken nvidia da uretim teknolojisi yenilendigi icin enerji ihtiyaci azalmis ve daha serin calisan bir notebook gpu serisi duyursa guzel olurdu. O zamana kadar Intel'den yeni islemci ve MS'den yeni isletim sistemi gelmesinin saglam 3D performansli laptop isteyenler icin o kadar da anlami olmayacak. Zaten butun enerjiyi GPU cekiyor. Yine de hafif yukte pil omru ve sessizlik acisindan iyi tabi.

AMD’nin veri merkezlerini hedefleyen GPU’lari chiplet tasarimina geciyor. Yaninda 128GB HMB2e hafizayla. https://www.guru3d.com/news-story/radeon-instinct-mi200-accelerator-gets-128gb-hbm2e.html Tabi veri isleme ve mining gibi islerde gecikme cok onemli olmuyor, mesela TB uzerinden bagli eGPU’larin bu islerde performans kaybi olmuyor ama oyunlarda oluyor. Yani bu chiplet tasarimi veri merkezi GPU’larinda iyi is cikarirsa bile oyunlarda nasil olacagini bekleyip gormek lazim. Ama MCM GPU gormek heyecan verici. Hafizayi da ustune kat ciktiklarinda acayip olacak.

3dfx’in guncel glide dll’sini Quake 2’nin klasorune attigi gunlerden beri konuyu takip edenler icin ilginc Machine learning de soz konusu olunca daha ilginc oluyor. Gun gelecek dusuk cozunurlukte goruntu ve yuksek cozunurlukte goruntu ikilisi yerine 3D model ve gercek hayattan video ile egitilmis dll’yi de atacagiz o klasore. Cok uzak degil.

PS5 varsa veya alinacaksa yeni PSVR beklenebilir. Onumuzdeki yili beklemek istemezseniz Quest 2’nin guzel yani ayaginiza dolasacak bir kablo olmamasi. 360 derece serbestsiniz, kablosuz olmak gercekten onemli bir arti. Evde uygun bos bir alan yaratilabiliyorsa guzel olur. Quest 2’yi PS5 ile kullanmanin bir yolu olsa super olurdu ama pek umutlu degilim. PSVR2 icin kablosuz eklentisi gelmesi daha olasi. Seneye herhalde yeni oyunlar da cikar, mesela belki Epic UE4’un showcase’ini yaptigi Robo Recall’un UE5’le bir devamini cikartir. Beklenirse hepsi bir arada denk gelebilir.

https://youtu.be/dtbqJXb1UDw?t=686 DLSS 2.2 goruntu kalitesini arttiriyor, bazi goruntu hatalarini gideriyor. Guzel olmus. Rainbow Six'le gelen guncel DLL'i klasore atarak baska oyunlarda denemek de mumkun. Mesela Doom Eternal: https://youtu.be/yZ5ZyVYlq5A?t=794

AMD DLSS getirmiyor cunku bu baska bir sey dedigimizde kiziliyordu. Kendileri videoya "tabi DLSS ise karsilastirma tembelligine girmemek lazim" diye baslamislar. Komedi olmus. Big Navi gelecek, DLSS killer yolda, nvidia korkudan titriyor tarzi yerine suna goz atilabilir mesela: https://www.youtube.com/watch?v=xkct2HBpgNY TAA FSR'dan iyi. DLSS TAA'den iyi. Ama sagda native 4K, solda yuksek FPS'li ekran goruntusu ile sonuc paylasip "bizde de var" demek icin guzel bir teknik. DLSS'e o yonden iyi rakip olmus. Gelismesini bekleyelim denebilir. Ati, pardon AMD driver'lara biraz daha agirlik vercek diyorlar. Konuyu ciddiye aldigini duyurmak icin Catalyst programini duyurali alti ustu 20 yil oldu, az kalmis olmali.

Christmas dersek hristiyan olmayanlar alinir diye Holiday diyorlar. Yahudi'lerin de o donemde Hanukkah'si var, denk geliyor. Shopping donemi 2 ay oncesinde basliyor. Black Friday, Cyber Monday indirimleri vs. Kis aylarinda depresyon, izolasyon, yalnizlik, intiharlarin en yuksek oldugu doneme bunlari koymayi akil etmis kollektif akil. Bizde de yilbasi var ama millet ona bile dusman. 50 magazadan veri toplayip grafige koyarsaniz yilin o son aylari feci yukselis, hemen sonrasindaki 3 ay olu sezon. Ama yaz oncesi de hareket oluyor. Geforce'lari yeni mimari o sonbahara, onun guncellemesi yaz oncesine denk gelecek sekilde yilda iki kez piyasaya gelecek sekilde tasarlamayi planliyorlardi hatirlarsaniz (sonra biraz yalan oldu). Teknoloji de olsan mevsim etkisi deli gibi. Sanki ciftci tarla suruyor. Seker hastalari icin uretilen, mevsim etkisi sifir olmasi gereken cunku her gun killanmalari gereken urunlere bile baktiginda mevsim etkisi goruyorsun. Adamlar "son ceyregin hedeflerini tutturamayacagiz" diye indirim yapiyorlar, sirketin yonetimi resmen kendi elleriyle mevsim etkisi koyuyorlar grafige. Onun uretimi icin talebi forecast edip fabrikayi yonetmesi gereken endustri muhendisi de kufrediyor haliyle. VR biraz daha pissin diyen onumuzdeki yili bekleyebilir. Butcesi az olan icin Quest 2 cok saglam gidiyor, belki 3 veya Pro modeli seneye cikabilir. Orta butcede PS VR 2 de seneye gelir. Ust seviye butce icin GPU'lar ve yeni VR setleri de seneye gelir. Uretim sorunlari da azalmis olur, bu yilki gibi cilginlik olmaz.

PS5 icin cikacak VR setinde olmasi beklenenler: OLED panels 2000×2040 per eye Foveated rendering with gaze tracking VR controllers with Adaptive Triggers Tracking iyi olursa super. Wireless add-on da olursa mukemmel.

https://youtu.be/Uh3WobaaP70?t=297 Burada bu yontemin isinma acisindan da daha iyi olacagini iddia ediyorlar. 3D stacking'den ilk soz edildiginde GPU uzerine HBM cakmak icin kullanmalarini umuyordum. AMD'nin mevcut mimarileri genis hafiza bandi saglamak icin islemcide bol tampon bellek bulundurmak uzerine kurulu. GPU tarafinda da sonuc cok ilginc olabilir.

Bana sorarsan pahali, $999 olmali. eBay'de $2000-2400'e alan, "oh 3090'i $2500-3000'e alacaktim, iyi oldu" diyen adama sorarsan ucuz. Fiyat performans tablosuna koyarsan ayni sekilde 3080'e gore pahali ama 3090'e gore ucuz. Oyunu calistirsin diyen adama 1080Ti hala super. RT isteyen oyunu da calistirsin diyen adama 3060Ti onun dengi. Su cozunurlukte su hizda calissin istiyorum dediginde is karisiyor, fiyat/performans tabanli karar mekanizmasi yalan oluyor. Eskiden bir arkadasim " o paraya PC toplayip Need For Speed oynayacagina ikinci el araba alir sokakta gezersin" demisti. Simdi sadece ekran kartlari o seviyede. Gerci 20x0 serisi beterdi, 3080'ler aslinda o nesle gore cok iyi MSRP'e sahip ama bulunmuyor iste. Neyse, en buyuk derdimiz bu olsun.

Oyun oynayan adam 3080 ile 3080Ti arasindaki farka yuzde olarak bakmayabilir. Biri oynamak istedigi cozunurlukte istedigi performansa yetiyorsa, digeri yetmiyorsa hizli olani alip gecebilir. Mining ile ugrasan adam icin fiyat/performans onemli. Bu kartlar MSRP fiyatlariyla bulunabilse miner 3080Ti alacagina neredeyse iki 3080 alabiliyor. Kirilana kadar 3080Ti'larda hashrate limiter da var. Yani ilan edilen fiyatlarla ciksa 3080Ti mining icin cekici olmaz, miner'lar 3080 ve altini alir, 3080Ti oyunculara kalir. Ama yeterince uretim olmasi lazim ki miner'lar yeterince 3080 ve alti bulsun, "verim dusuk ve fiyat/performans orani kotu de olsa sonucta artiya geciyor" diye ne bulursa aldigi icin 3080Ti almasin. Buradan "nvidia yeterince 3080 ve alti uretebilirse oyunculara cok 3080Ti satacak" gibi ilk bakista kulaga tuhaf gelen bir sonuc cikiyor.

3090 almak yerine 3080Ti almak makul. Tasarimci icin 24GB hafizanin artisi var ama oyunlarda 3090 ile 3080Ti'in %3 performans farki var (%1-5). 12 GB hafiza da yeterli olacaktir zira bu nesil konsollar 16GB, onun da hepsi grafige ayrilmiyor. 12x2GB yerine 12x1GB, yine 12 adet veriyolu var. o yuzden performans neredeyse ayni. Islem gucu benzer. Cuda core'larin ve RT core'larin 41'de 1'ini kapatmislar. 3080Ti'da saat hizini da %2 civari kismislar. Islemci gucu %5 dusuk, hafiza bandi %2.5 dusuk, pratikte ortalama %3 yavas ama %20 ucuz. 3080 kagit uzerinde daha iyi fiyat/performans oranina sahip. Ama o fiyattan pek bulunmuyor. Dolayisiyla pratikte hangi fiyattan yakaladiginiza bakmak lazim. Bir de "3080 bana yetmiyor cunku su oyunda 4K'da su performansi istiyorum" diyenler icin guzel. Iki gun sonra 7nm kartlari duyurup kufur yiyebilirler. Mart gibi ciksa ve $999 olsa superdi, simdi "beklesem mi" diye dusunulebilir. Ama tabi beklemenin sonu yok. Arzda sikinti oldugu icin bu kart hazirani bulduysa belki 7nm'leri de yakin zamanda goremeyebiliriz.

Nvidia RT sart diyordu, AMD bunun dogru olmadigini gosterdi. Nvidia DLSS sart diyordu, AMD bunun dogru olmadigini gosterdi. Nvidia ekran karti sart diyordu, AMD bunun da dogru olmadigini gosterdi. Ve iste, AMD'den her donanimda calisan, demek ki daha gelismis olan cozum: https://www.youtube.com/watch?v=V4oVDS19AWI Gercek zamanli yansimalar, gercek zamanli isiklandirmalar falan... Uf... edit PS: 1. Eskiden T&L gibi teknikler once yazilimda cozulurken donra donanim destegi eklenirdi. Simdi nvidia arge butcesiyle piyasaya donanimdan hizlandirilmis teknikleri getiriyor, yazilim tabanlari alternatifleri daha sonra geliyor ve ya hizda, ya kalitede geride oluyor. Yine de nvidia size yaranamiyor. O niye diye kendinize sormali. 2. AMD DLSS getirmedi cunku DLSS baska bir sey. Onun altini cizdim. Sen istiyorsan yine bu markaya gonul verdim veya rekabeti desteklemek istiyorum deyip ayni fiyata bu kartlari al ama en azindan ne oldugunu bilerek al. nvidia firsatini bulsa hepimizi oper. Ama AMD de daha az kabiliyetli donanima ayni fiyati cekerek hepimizi biraz opmeye calisiyor.

Thermal performansi da gormek lazim. GPU'larda daha cok islem gucu, daha hizli hafiza baglantisi yerine gomulu bellek ile ayni performansi yakaladilar. Ama biri Samsung 8nm digeri TSMC 7nm olmasina ragmen ayni miktarda isiniyorlar. Ayni isi altinda, bazi yuklerde benzer performans veriyorlar ama bunu diger seyleri desteklecek islem birimlerinden feda ederek yapiyor. Buna degmesi icin ya thermal performansi iyilestirmeleri lazim, ya da bu sekilde maliyet acisindan avantaj yakaladik diyerek fiyat rekabetine girmeleri lazim (ama onun icin uretimin de yeterli olmasi lazim). Yine de ben chiplet konusundaki gelismeleri ilgiyle izliyorum. Uzun donemde onemli bunlar. Benim yazdigim kisa donem rekabet icin beyin cimnastigi. Uzun donem icin HyperTransport, chiplet 3D memory ve APU yaklasimi onemli. SOC tasarimi deneyimi, ozel amacli islemci birimleri ile genel amacli islemci birimlerinin bir arada paketlenmesi, bunlarin arasindaki veri transferinin hizli olmasi, bunu enerji kullanimi dusuk ama gecikmesi de dusuk sekilde yapilabilmesi vs konusunda Apple alttan (dusuk enerji tuketiminden) nvidia ustten (server/workstation tarafindan) geliyor. AMD ve Intel de x86 avantajina (ve sirayla da olsa Raja'ya) sahip ama Intel yapay zekayi da ciddiye aldigini gosteriyor, AMD'de o tarafta biraz eksik var gibi. "AMD kesin su yapay zeka islemcisi tasarim firmasini alir" diye tespit edip hissesini almali ve kisa bir aramayla goruyoruz ki 35 Milyar dolara Xilinx'i satin almislar. Olacak, yavas yavas olacak. Butun parcalar oturuyor.

DLSS yapay zeka kullanarak "daha once gordugum veriye gore bu cozunurlukteki girdi ust cozunurlukte boyle gozukuyor, derinlik bilgisi ve onceki karelerden de topladigim bilgiye de bakilirsa bu arayi boyle doldurmam lazim" seklinde calisiyor. Bu ona bir cevabimiz olsun, oldugu kadar olsun diye bir araya getirilmis bir cozum. Daha onemlisi nvidia'nin DLSS icin kullandigi tensor core'lar benzer sekilde baska akilli goruntu isleme algoritmalari icin de kullanilabilir. AMD'de henuz oyle bir potansiyel yok. Big Navi gelecek, nvidia killer olacak videolari yapanlar bunu da "DLSS killer, iste simdi nvidia sicti" diye paketler ama AMD hala bu islerde geride. Ilk oyun destegi de Haziran'da gelecekmis. Yani "super bir sey yaptik, bak bunu bu kadar oyun da destekliyor" diye duyurmak icin beklememisler. 3070Ti ve 3080Ti ciktiginda alinda bir damla terle biz de bir sey aciklayalim diye bekledimisler. Hic yoktan iyidir tabi. AMD son donemde driver'lara agirlik verecek diyorlarmis (20 yildir). Endustriye acik, cok desteklenecek ama ilk destekleyen oyun daha yok. Simdi nvidia dusunsun.

3080Ti fiyati biraz yuksek olmus. Yine Founders Edition insafli, markalarin kartlari daha da pahali olacak. Zaten bulunmadiktan sonra cok da farketmiyor.

UE5'te Lumen ile global illumination mumkun. Hatirlarsaniz RTX'te golgelerin biraz geriden gelmesinin yarattigi gecikme hissinin benim icin biraz rahatsiz edici oldugunu soylemistim. Onceki karelerden gelen goruntudeki bilgiyi kullanarak yeni kareyi cizdigi icin isik kipirdadiginda veya yeni bir isik actiginizda veya isigin onunu kapatan bir obje hareket ettiginde vs golgeler adim adim hesaplaniyor. Gecikmeli bir goruntu oluyor. Bu durum Lumen'de cok daha belirgin. Bunu ilk UE5 videosunu gordugumuzde de soylemistim. RTX donanim tabanli bir cozum oldugu icin RT unite sayisi arttikca bu gecikme azalacak. Lumen isi yazilim tabanli cozdugu icin shader unitelerinin artmasi lazim. Shader uniteleri cip tasariminda buyuk yer kapliyor. Onu ornegin bir nesilde %50'den cok arttirmak zor. RT uniteleri ise az yer kapliyor. %166 arttirmak bile mumkun. Eger nvidia kendi cozumunun yazilimsal cozumlerden daha ileri oldugunu vurgulamak isterse bir sonraki donanim neslinde RT birimlerinin miktarini iki katina cikartabilir. Tensorlar yine ayni kalsa ve yine ayni miktarda veri islese bile o veriyi son 10 kareden degil 5 kareden toplarlar cunku RT birimleri eskiden 10 karede isleyebildigi veriyi simdi 5 karede isler. Bu sekilde donanim hizlandikca donanim tabanli GI daha da akici olacak. Isiklandirmanin daha dinamik oldugu sahnelerde farkin daha da belirgin olacagini tahmin ediyorum. Lumen tabi ki iyi oldu. Cunku Lumen gibi cozumler olmasa AMD tabanli konsollarda donanimsal RT hizlandirma limitli oldugu icin programcilar gercek zamanli GI uzerine kurulu oyun tasarimlarindan uzak durabilirlerdi. Simdi konsolda golge biraz geriden hareket eder, PC'de daha iyi akar ama ikisinde de ayni gercek zamanli isiklandirma mantigina dayali oynanis tasarlanabilir. Ayni sekilde DLSS ile goruntunun netligi PC'de daha yuksek olur, konsolda daha dusuk ic cozunurluk ve temporal AA cozumleriyle belki biraz daha bulanik olur ama ikisinde de ayni icerik, ayni kalite butcesi hedeflenebilir. Nanite'in en cok sevdigim yani su: UE4'te LOD (level of detail) gecisleri arasinda geometrinin pop-in yapmasi, yani az detayli modelden cok detayli modele gecerken plop diye seklin degismesi 20 yildir uyuz oldugum bir seydi. Nanite videolarinda bunu belirgin bir sekilde gormedim. Videolarda kamera agir hareket ediyor, hizli hareket oldugunda da blur bol ama simdiye kadar edindigim izlenim o isi iyi kotarmislar. Tabi herkes "sahneye 500 milyon polygon koyduk" videolari yapmaya basladi ama ayni modeli kopyalayip duruyorlar. Onun hafizaya sigmasi icin gerekli optimizasyonlar var arka planda. Gercek uygulamada gordugumuzde ekranda gorebilecegimiz detay seviyesi hafizanin ve aktarim hizinin sinirlarina dayanacak. Farkli sistemleri o yuk altinda gormek lazim. Her sistemin kendine gore bir hafiza hizi, hafiza erisim hizi ve hafiza miktari darbogazi var. Gelecek nesil nvidia kartlarindan beklentim 1. Daha ileri uretim teknolojisine gecilmesi ve genel performansin bir miktar artmasi. 2. Ozellikle daha cok RT birimine sahip olmalari. UE5 videolari kalitesinde geometrinin RTX Direct Illumination kullanilarak bir cok isik kaynaginin bir arada islenmesi ile Metro Exodus EE kalitesinde isiklandirilmasi. RT birimleri arttigi icin arada fizir ficir goruntunun veya golgelerde gecikmenin daha az gorulmesi. 3. Ya hafiza miktarinin daha cok olmasi, ya da DirectStorage, resizeable bar vb. tekniklerin iyice oturmasi ve akilli hale gelmesi. Bir de DLSS ve su tarz yapay zeka tabanli goruntu isleme yontemleri gelisir. O gelismelerin bir kismi eski donanima da yansiyabilir. Bunlar olduktan sonra rekabet zorlamadikca multi-chip module veya gomulu hafiza gibi fanteziler olmasa da olur. 7nm'a gecmenin getirdigi oyun alanini kullanarak 3080 Ti cekirdeginin temelini (6'da birini) alip, sadece RT birimlerini iki katina cikartip, 6 blok yerine 8 blok olarak insa ettiklerinde (hafiza kontrolcusu o blokta gomulu), yanina hafiza olarak 12 GB yerine 16 GB koyduklarinda, hafiza bandi da shader performansi da %33 artmis oluyor. RT performansi %166 artmis oluyor (eskiden 100'se 266 oluyor). Mimariye yapacaklari ufak tefek iyilestirmelerle birlikte bu tarz 16GB bir kart canavar gibi olur. Ram sayisi 16 olacagi icin board tasariminin da ona gore degismesi gerekir. Veya ram sayisi 8 (x2GB), veriyolu 2 kat genis olabilir ama o zaman GPU'da daha cok degisiklik gerekir. Hangisinin uretimi daha ekonomikse onu yapip gecebilirler. Bunu "boyle bir kart gelecek" diye bir tahmin olarak yazmiyorum. Sadece bu kadari bile yapilsa, mimaride neredeyse hic degisiklik yapmadan RT performansinin x2.66 olmasi mumkun diyorum. Ayni potansiyel yazilimsal cozumlerde mevcut degil. O yuzden Lumen beni Nanite kadar heyecanlandirmiyor. Nanite, Lumen ve Metahuman art arda gosterip gazi verdiler. yeni nesilden beklentiyi arttirdilar. Eski nesiller gibi olursa butun bunlarin bir araya geldigi ve demolardaki kalitenin yakalanip gecildigi ornekleri anca neslin sonuna dogru goruruz. PS6'lerde CGI film gibi gercek zamanli kalite beklenebilir. O zamana kadar beklentiyi cok yuksek tutmamak lazim. Metahuman videolarindaki saclarin simulasyonunun yuku, cok isik kaynaginin yuku ve geometrinin yukunu bir arada gormedik. UE5 demosunda bile karakterin saci supurge. Isik kaynagi tek. Yani o "artik tasariminin butce dusunmesi gerekmiyor" iddiasi falan bir yere kadar. Nanite falan hala beta'da, daha her mesh tipini desteklemiyor. Zamanla olacak.

3080Ti piyasaya cikmak uzere, herhalde MSRP $999 alti olur. Ama eBay'de 3080 $2300'e gidiyor. Nvidia AMD'den rekabet varken, ARM'i da satin almisken simsekleri iyice ustune cekmemek icin bunlari ucuz fiyatladi, yoksa iki kat fiyat da cekseler satilacakti. Tam cilginlik yili oldu. 1 tane almak icin nowinstock.net'de aylarca alarm bekleyenler var. Stok dusurmenin daha kolay bir yolu var mi?

Nvidia'dan beklerken ilk demo videosu Intel'den geldi: https://www.youtube.com/watch?v=P1IcaBn3ej0 Oyun goruntusunu gercek dunyadan goruntu ile karsilastirip bunun buna benzemesi icin soyle degismesi lazim diyen neural network. Gercek zamanli. Stabil, kareden kareye goruntu atlayip ziplamiyor, araya olmamasi gereken seyler sokmuyor. Gercek zamanli ve stabil oldugu icin ilginc, goruntu kalitesi zamanla daha iyi olur. Nvidia'nin tensor core'larla tam da bu mantikta isler yapmasini bekliyorum.

PS5 VR beklemek mantikli. Beklemek istemeyen icin de Oculus Quest 2 aslinda fiyati sebebiyle oldukca iyi. Her ne kadar Facebook'a kil olsam da o fiyata .ok atmak zor Bir de siz PC'de is yaparken veya ekranda oyun oynarken hanimin/cocugun cihazi standalone kullanip Beat Saber falan oynayabilmesi mumkun oldugu icin bir evi en cok tatmin edecek sistem su anda. HTC alsin o Vive Pro 2'yi... Hala Vive tarzi cubuklarla geliyor. O kadar para vereceksem Index alirim, parmak takibi olur. Yok eger simulasyon icin aliyorsam, kumanda onemli degilse yari fiyatina HP alirim. HTC'ye garanti sureci sebebiyle kufreden cok kullanici var, tovbeliler. O yuzden haberlrini takip bile etmeyebilirler. Cift lens kullanip 120 derece goruntu elde etmisler. Oyle yapinca yansimalar da katlanabiliyor, iyi tasarlanmadiysa cok kufur yer o fiyatla.

PS5 icin gelecek PSVR’in 4K (goz basina 2K x 2K), inside-out tracking ve foveated rendering destegi olacagi soyleniyor. Dogruysa cok iyi kalite beklenebilir. Mukemmel olmasi icin uzerinde pili, hizli wifi baglantisi ve PC/konsol’da islenen goruntuyu son milisaniyedeki takip bilgisine gore reconstruct edecek islemcisi ile kablosuz olmasi lazim. Quest 2 bunu becerebiliyor ama eye tracking yok. Finger tracking simdilik vasat ama hand tracking genelde iyi. Tam bilim kurgu olmasi icin uzerinde butun vucudu gorecek kadar kamera ve onu isleyip oyuna aktaracak algoritmalar ile oyuncuyu birebir oyuna aktarmasi lazim (sadece kafa ve eller, hadi onlardan tahminle hatali da olsa kollar degil, butun govde). Ama eye tracking, finger tracking ve kablosuz baglanti olaganustu deneyimler icin yeterli. Giris seviyesi butcede Quest 2 zaten super. 120hz destegi bile eklediler yakin zamanda. Robo Recall ve Half-Life Alyx’i Quest 2 ile RTX 3090 makinada, yanina dedicated router koyarak kablosuz oynadim. VR olmus artik dedirtiyor, oyle kutu kutu bir goruntu yok artik. Icerik kalitesi de canavar. Kablosuz olunca kaptiriyorsunuz. Valve’in takip kalitesi hala rakipsiz tabi. Desktop’ta RT only Metro EEE orneginde isiklandirma kalitesi artiyor ama algilanan gecikme de artiyor, onlari yakin zamanda burada beklememek lazim. RTX 3090 bile en yuksek cozunurlukte 120hz gibi hizlarda iki goze ayri goruntu cizerken zorlanabiliyor, o yuzden yeni nesilde foveated rendering’i kotarabilirlerse cok iyi olacak. Apple’in VR cihazinin tasarimcilara yonelik olmasini bekliyorum. Bu tarz yuksek fiyatli bir cihazin butun bu ozelliklere sahip olmasi mumkun ama GPU performansi konusunda Apple simdiye kadar yuzumuzu pek guldurmedi, o acidan zayif kalabilir. O konuda bir ataga kalkarlarsa guzel olur. Global chip shortage falan derken 2022 planlari 2022 sonu / 2023 olarak degisir herhalde. O donemde VR face (kafada kask, agzi acik bakma resmi) yeniden trend olabilir.

MSI GeForce RTX 3080 Ti SUPRIM X fotosu sizmis. https://videocardz.com/newz/msi-geforce-rtx-3080-ti-suprim-x-pictured DF Exclusive: Metro Exodus Enhanced Edition https://www.youtube.com/watch?v=NbpZCSf4_Yk 19:10'daki goruntu super. Eski model lightmap kullanan oyunlardaki statik isiklandirmanin kalitesine benzer ama gercek zamanli dinamik isiklandirma olmus. DLSS 2.0 destegi de eklenmis. RT destekli kart oyunun minimum gereksinimlerinden. RTX Direct Illumination. https://www.youtube.com/watch?v=AiliuDkVJRs Binlerce isigi RT ile gercek zamanli isleyebiliyorlar artik. Guzel gelistirdiler ray tracing isini. Islem gucu defalarca artana ortamin isiga verdigi tepkinin gecikmeli olmasi ve goruntude noise ya da bulaniklik olmasi sebebiyle mukemmel degil diyecegiz, bir sure gectikten sonra bu goruntuler basit gelecek ama onumuzdeki 10 yilin isiklandirma modeli oturuyor. DLSS de guzel gelisti. Unreal ve Unity motorlarina genel destek halinde eklenme surecinde. Kart temin etmek kolaylasip nvidia 7nm gibi daha ileri bir uretim teknolojisine gecene kadar hem RTX hem DLSS iyice oturmus olacak. Mevcut konsollar zaten RT konusunda limitli, ara iyice acilacak. UE5, MetaHuman, Quixel megascans... Konsollarda hafiza bol, doku ve geometri kalitesini yuksek tutarlarsa PC'de de onun uzerine Enhanced Edition hesabi isiklandirmayi costurup cok guzel isler cikartabilirler.

https://www.guru3d.com/news-story/confirmed-geforce-rtx-3080-ti-with-12gb-gets-spotted-in-transit.html 12 GB Ti

https://www.guru3d.com/articles-pages/cyberpunk-2077-pc-graphics-perf-benchmark-review,4.html RT acinca RX 6900 XT performansi 3060 Ti civarinda kalmis. Yama 300 bug falan duzeltmis diyorlar. Oynanabilir oldu mu artik?

Yil sonunda yeni Switch Pro’da 5nm Ada Lovelace mimarisi ile DLSS destegi dedikodulari donuyor. Nvidia mevcut 8nm uretiminden 5nm’e atlayarak yeni nesil kart uretecekse rekabet zorlanacak demektir. 5nm uretim kapasitesini mobil ve server urunlerine ayirip masaustune 7nm de verebilirler tabi. Intel 14nm islemcisi ile Apple’in 5nm islemcisi single thread performansinda kapisabiliyor. Hem Intel, hem nvidia nispeten dusuk uretim teknolojileri kullanarak, tasarima guvenerek (ve hayvan gibi guc tuketerek) devam etti. Gecmiste cok benzer bir durum hatirlamiyorum. Sonunda guncel uretim teknolojisine gecis yaptiklarinda piyasaya gelecek donanim bugunun urunlerini hizla eskitebilir. Uzerine bol USB4 serpistirilmis bu tarz bir sistem toplayana kadar kasilabilirse kasmali. GPU alip satilir tabi de, anakart/cpu/ram idare ediyorsa aynen devam edilebilir.