epi

Evet, Twitter'da gordum. Artificial general intelligence (AGI) uzerine calisiyor. Doom, Quake, satti cikti. Bunlar bugun Microsoft'un. Oculus Rift, Quest, oradan da cikti. Bunlar bugun Facebook'un. Genel amacli yapay zeka uzerinde calisiyor. Oradan da Musk'a yurumek yerine bagimsiz devam etse keske.

Bu kart 3090'i yakaliyorsa, fena olmayan bir fiyata cikarsa, bulunabilirse, ikinci elde 3080/3090'lar hangi seviyelere dusecek acaba. Fiyat Bunu "12GB 4080" diye duyuruldugunda soylenen fiyattan ucuza cikarmazlarsa kufur yiyecekler. Daha ucuza cikarirlarsa ve 3080 12GB, 3090 falan stoklari hala erimemisse onlari satamayanlardab ve yakin zamanda o kartlari pahali alanlardan kufur yiyecekler. Gostermelik $50-60 indirim ve/veya yaninda su oyun bedava kampanyasi falan gelir belki. Bulunabilirlik Ethereum mining bitti, elektrik pahaliliginda alternatiflerinin karlilik da surunuyor. Arada ikinci elde 3080-3090'larini satanlar olur herhalde. Bu kart o piyasayi iyice dusururse ikinci el kart bakan icin ilginc. Kartin uretimi limitli olup bulunamayacaksa, scalper'lardan pahali alinacaksa cok artisi olmaz tabi.

Inceleme: https://www.youtube.com/watch?v=nC_ab7zp8sc Ilk 17 dakikasi: https://www.youtube.com/watch?v=Q1ZM_vR2KHI Rick and Morty'den tanidigimiz Justin Roiland'in oyun studyosu Squanch Games yapimli FPS turunde oyun. Eglenceli gozukuyor.

Dell'den maaslar yatmis*, video paylasalim: https://www.youtube.com/watch?v=ij_AMoQcZFU Moduler laptop konsepti. Ilk yapan degiller, tuketiciye satilan bir urun degil, konsept tasarim. Ama buyuk firmalarin boyle seylerle ilgilenmesi guzel. *(Saka tabi, biliyorsunuz bizim maaslar dogrudan illuminati vb. ser yuvalarindan geliyor)

https://youtu.be/Vg52-HZhrFc Bu kullanarak yapiliyor. Herkese acik olacagi icin kendiniz de baska oyunlara yapabileceksiniz veya yapanlarin modlarini indirebileceksiniz. PC bu.

Buradaki Hitman 3 ornegi oradan: Sisirmeselerdi %60 ucuz kart 4090 performansi veriyor cok daha az guc cekiyor falan diye, hayal kirikligi olmazdi. Yeni nesil oyunlarda (konsolda bile) kullanilan ozelliklerde rakibin bir onceki neslini yakalayan bir zirve karti. Intel anca bir onceki neslin alt ve orta duzeyini yakalayacak diyorduk, bu da ust duzeyini yakalamis. Tur bindirmeye dogru bir gidis var burada, bu neslin en iyisine yaklasamiyor, onceki neslin kartlariyla yarisiyorlar (RT acikken). Buna ragmen fiyat "ucuz" degil, sadece bir tik altinda. Alt modele gidince de fiyat/performans iyilesmiyor. "Underdog'um, Intel gibi evil empire degilim, $50'a Duron satarim" AMD'si degil, bildigin gel ben de oldugu kadar opeyim, kucuk kral da benim fiyatlamasi. Param var diyen 4080/4090 alacak, paranin hakkini vereni alirim diyen 4070/4070Ti alacak. Iyi is cikarmis mi diyelim?

Kim soyluyordu bunu?

Nvidia gibi, burada da asagi indikce fiyat/performans iyilesmiyor. Alttan ustten opuyorlar. Nvidia ile karsilastirinca fiyat biraz daha dusuk. Ama fiyat/performans olarak iyi demek zor. Cyberpunk'ta RT acikken 4080 %40 onde. DLSS2 ve RT acikken kart sozde muadili FSR ile fark benzer, AMD'nin en iyi karti anca 3090/3090Ti'i yakaliyor. Daha cok oyunun DLSS destegi var. DLSS3 acinca kartlarin alakasi kalmayacak o zaman, 4080 baska bir sinifta. O kadar gurultu yaptilar Ayni gucu cekiyor, ayni slotu isgal ediyor. Hatta daha cok guc/fps cekiyor, 100 fps'ye cap'leyince 4080 daha az guc cekiyor. Daha yuksek isida, daha cok sesle calisiyor. Peki Moore'sLawIsDead simdi cikip "ya ben sicmisim" der mi? Tabi ki demez. "Asil buyuk Navi daha gelmedi, nvidia korkudan titriyor. Amerikan askerleri Irak ordusundan korkusundan intihar ediyor" falan diye enformasyon bakani gibi sivayacak. Ne buyuk Navi'ymis ak, Sahin K gibi, maalesef yine gelemedi. Soldaki eski tip grafikleri kullanan oyunlarin sadece bazilarinda onde. Mesela Hitman 3'te 174 yerine 195 fps alabiliyorsun (cok faydali). Ayni gucu cekiyor, ayni slotu isgal ediyor. Idle'da daha cok guc tukettigi icin aslinda elektrik faturan da daha yuksek gelecek. Sagdaki RT'de daha hizli olan kart. DLSS ile daha da hizli oluyor. Daha cok oyunun DLSS destegi var. Ust seviye kart alanin calistirmak istedigi guncel oyunlari daha iyi calistiracak. Bu sekilde alt modelleri daha iyi fiyat/performans sunuyor. "Fiyat onemli degil, performans kralini ver" diyorsan zaten rakibi yok. Onemli olan enerji kullanimi diyorsan idle harcadigi daha az, ugrasip frame cap ve undervolt yapacaksan harcayacagi daha da az. Hangisini secersiniz? https://www.youtube.com/watch?v=wX4TjI9487I

Guncel teknolojinin geldigi yeri gostermek icin cikan bir oyunu bir onceki model kartlarda DLSS kapali calistirmaya calismak bana da mantikli gelmiyor. Ama herkesin onceligi farkli tabi. (editledim, ne gerek var)

O kadar gurultu yaptilar, 4080 ile ayni guc miktarini cekiyor, bazen daha cok cekiyor. Insan utanir ya. "Sogutma 3 slot degil, 2.5 slot" diye cocuk kandiriyorlar (daha az slot isgal etmiyor) ama referans tasarimda sogutma gurultulu. Ayni kisit altinda (ayni miktarda slot isgal ederek) daha kotu cozum sunmayi basarmislar, bir de ovunuyorlar. (Referans tasarimlar boyle, zevksiz ve gereksiz iri olup 4 slot kaplayan marka kartlarini ben de begenmiyorum, o ayri) DLSS3 muadili yok. Kalitede dengi degil, "bizde de var" driverlari bile "seneye". Rakibe saydirip duranlar bile gidip rakibin kartini aliyor. "Kasam kucuk oldugu icin ozel bir durumum vardi, oteki sigmadi bunu aldim. Ama keske 4070/4070Ti alsaydim, arkadasta o var, DLSS de acip benden iyi performans aliyor ve benden az para verdi. Hala driver bekliyorum" diye parasiyla rezil olmak istemiyor haliyle.

RTX'in farkini gormeyen ama DLSS'in farkini goren gozlere uygun olmayabilir. Monitorun 2560x1080 75hz, ekran kartin 3070Ti. a. 15 yillik oyunu 75fps calistirabilirsin. b. Remix'ini path tracing isiklandirma ve DLSS ile 75fps calistirabilirsin (en ust ayarlarda degil). A B'den daha iyi diyorsan orada kisiye ozel bir tercih soz konusu. Teknoloji sana a'yi da b'yi de sunacak sekilde gelismis, bu bir artidir. "30 fps ve camur gibi goruntu" goruyorsan bir sikinti var. Nvidia driver ayarlarinda Background Application Max Frame Rate limiti aciksa oyun max 30fps calisiyor. DLSS acmiyorsan 30fps calisabilir. Bundan oyun 3070Ti kullananlarda 30fps calisacakmis izlenimi cikarmamak lazim.

A B https://www.youtube.com/watch?v=YqKiiaG1TL8 Portal RTX vs Original - | Gameplay 1:1 Comparison

Path tracing kullaniliyor, butun isiklandirma ray tracing'le, gercek zamanli. kaynak Oyunun tarzina da guzel oturmus. https://www.youtube.com/watch?v=QV9hJZ0yU4Q Oyunlar "RT'yi performansli yapamayan donanimda onu kis, bunu kis, ayni donanimi kullanan konsolda da calisacak sekilde uyduruk yap" seklinde hazirlanmasa nasil olacagini gosteriyor.

Bir yandan oyle. Eskiden $50 alti bir Duron alip sevinebiliyordun. Ekran kartlarinin en babasi daha ucuzdu. Bir yandan da hayatimda ilk defa 10 yil boyunca ayni CPU'yu kullandim. Eskiden surekli degistirmek gerekiyordu. Yeni cikan karti aldiginda yeni cikan oyunlar bu hizlarda calismiyordu. Millet surekli yeniliyordu, ucuza mal edip surumden kazaniyorlardi. Maliyet artti ve hacim dustu. "Oyun calissin yeter" diyen hala 1080Ti kullaniyordur. Kac yillik kart. TNT'nin Doom3'u calistirmasi gibi bir sey, istesen de mumkun degildi. 4090 ile ilk defa "tartismasiz dunyanin en hizli karti", "her oyunda ayarlari kokle gec", "yillarca calistirmayacagi oyun olmaz" gibi bir yere geldik. Kartlar boyle costukca bir sonrakini satmak zorlasiyor, aradaki farki gorenler azaliyor, hacim dusuyor, karliligi sabit tutmak icin bile fiyat artiyor. Ama bir sonrakini satmak zorlastigi icin yenisinde gelen kalite farkini da arastirma gelistirme ile arttirmasi gerekiyor. Bir sonrakini satmak icin "bak bununla fotograf gibi oluyor" demesi gerekecek. Kapitalizm fiyatta opuyor ama o baldizi (su baldiz) oraya getiriyor

Fiyat vermemisler. 4070 Ti pahali olacaksa cok kufur yemeyelim diye simdiden ayni hafizaya sahip 4070'i duyurmus olabilirler. Gostermelik $50 kisarlar belki. Bu iki kart "ya gidip de AMD'nin kartlari az cekiyor, daha ucuz diye onlari alacaginiza bunlari alin, bunlar da az cekiyor, daha ucuz, RT DLSS ile oynadigin oyunda daha hizli" demek icin uygun olabilir. Performans krali istiyorsan 4090, fiyat/performans krali istiyorsan 4070'ler gibi bir durum olusur herhalde. Oyle olursa AMD'nin cikis gununde "iste simdi nvidia sicti" diye video cikaranlar bunlarla test yapinca "ya aslinda fps/$ krali da nvidia" diye video yapar. Olmazsa AMD yine aralara yerlesmis olur.

4070 Ti (eski adiyla “4080”) yanina bir de 4070 geliyor anlasilan. Hafiza miktari ve bant genisligi ayni, islemci sayisi daha dusuk. https://www.guru3d.com/news-story/nvidia-geforce-rtx-4070-and-rtx-4070-ti-specs-get-detailed.html

https://www.youtube.com/watch?v=O6GC8TZbJmI Nanite ve Lumen konsollarda 60fps kaliteli isiklandirma ve detayli geometri. "Bak iste Lumen ile RTX olmadan da oluyor iste" denmeden: RTX ve DLSS tarzi teknikleri kullaniyor (ray tracing, temporal super resolution). Konsolda 60fps'de bunu yapmak icin icin konsolun RT donanimi kullaniliyor. Bu isleri iyi yapan donanimda daha yuksek kalitede ve/veya hizda calisacak. Motorun alternatif olarak sundugu Software Lumen mod'da (software dedigine bakmayin, CPU'da degil yine GPU'da calisiyor ama programlanabilir shaderlari kullaniyor) kalite ve/veya hiz dusuyor. Fallback olarak orada ama donanim hizlandirmasi oldugunda onu kullaniyorlar. "Ya onu goz gormez, bunu goz gormez" diyen bence bosuna $1000'a AMD kart ile $2000'a PC toplayip "ne guzel ucuz oldu" demesin. PS5 alip gecsin. Bir de o kadar para verdigi makinede shader compilation studder gorup, driver problemi yasayip sacini basini yolmasin. "RT'ye, DLSS'e falan cok .ok atmayin, yarin hepsine gelecek" asamasina geldik nihayet. Frame generation da boyle olacak.

Rick and Morty, UE5'le (bagimsiz sanatci) https://www.youtube.com/watch?v=qPio6ENRWVA https://www.youtube.com/watch?v=ztwulggd2ag Kamera bu kadar sallaninca kusurlari da goremiyoruz zaten. Ver TV'ye, oynasin. Zaman varsa birak makine daha ust kalitede render edip cikarsin, kusur da kalmaz.

Geforce RTX 4080 RT ve DLSS'de iyi. Quake 2 RTX 4K oynayabiliyorsunuz. Radeon 7900 XTX'de DisplayPort 2.1 destegi var, 4K 480hz destegi sagliyor. Tahminen duz Quake 2'yi 4K 480hz oynayabilirsiniz. Zor secim

VRR'i duzgun yapiyorsa Freesync listesine de giriyor, Gsync "uyumlu" listesine de giriyor diye terimler karisiyor tabi. Degisken/dinamik tazeleme hizi iste. Yanlis anlamadiysam ilk defa sinemaya da geliyor. 24 kare goruntusu daha tablo gibi, klasik sinema goruntusu. 60 kare oldu mu pembe dizileri animsatiyor ama spor gibi aksiyonun aktigi yerlerde de iyi. bu 60hz, 50hz HFR (high frame rate) filmler cok tutmadi cunku dramatik sahnelerde o agir/klasik tablo hissini vermedi. Kamera arkasi goruntusu gibi, oyun gibi, pembe dizi gibi geldi goze. Ama aksiyon icin iyi. Bu yeni Avatar'da "tablo gibi olmasi gereken dramatik sahnelerde, kamerayi adamin suratinin dibine sokup agir bir laf ettirdigimizde 24 olsun, aksiyonun aktigi heyecanli sahnelerde 60 olsun" gibi bir yere gidiyorlar galiba. Mantikli. Oyunlarda da aksiyonun aktigi gameplay bolumunde 60fps hedefliyorlar. Cinematic ara sahnelerde bazen 30fps hedefleyip kaliteyi arttiriyorlar. Ara sahnelerde "vay be, oyun ne kadar kaliteli" diyoruz. Hizli akan bolumlerde aslinda kaliteyi biraz dusuruyorlar ama hizli aktigi icin farki cok gormuyoruz. Aldigimiz his "oyun hem akiyor, hem super kaliteli". VRR destegi olunca ekran kartinin (veya konsolun) nefesi yetmeyip 60fps'den asagi dustugunde ekran da ayni hizda tazeliyor, goze batan kirilmalar/takilmalar olmuyor. Yuksek cozunurluk, VRR, HDR, FALD, HFR, hepsini ayni anda duzgun yapacak sekilde oturmus standartlar ve onlari duzgun destekleyen, renkler ve siyah seviyeleri konusunda da iyi olan ekranlar zamanina anca geliyoruz. Hala onu 32 inch yapmayip bizi kil ediyorlar ama bu 27" 1440p LG'nin 30-32" 4K'si da cikar belki. Uretimde kenarlari kusurlularin kenarlarini kesip 27" 1440p panel yapmak, kusursuz olanlari 30-32" 4K olarak paketlemek mumkunse once uretimde kayip miktari dusuk olan bu 27" 1440p'leri satarlar. Ellerinde yeterince kusursuz panel birikince bir ustu gelir. Varsayim tabi.

Guzel olmus: https://www.youtube.com/watch?v=QV9hJZ0yU4Q (Portal RTX oynanis videosu)

Enflasyon var. Ya ayni fiyata daha dandik peynir yiyoruz, ya ayni peynire daha cok oduyoruz. Ama nvidia bu nesilde fiyatlari alt seviye kartlar daha az cazip, ust seviye kartlar daha cazip gozukecek sekilde ayarladi. 3090Ti $1999 gibi bir fiyata cikmisti, 4090 $1599'a cikti. Ama 4080'e indiginde fiyat/performans iyilesmiyor, "hem daha ucuz, hem de fiyatina gore daha iyi performans veren bir kart" diye gule oynaya alamiyorsun Sebebi GPU'lar eskisi gibi satmiyor. Eskiden yeni oyun ciktiginda ayarlari kissan da takila takila calisiyordu. Simdi "tuh, 300 fps alamadim, RT acamadim" demiyorsan, derdin "oyun calissin yeter" seklindeyse uzun sure GPU yenilemeden gidebiliyorsun. Hatta konsol alip geciyorsun. Satislar dustu, hacimden kazanamiyorlar, ust seviyeyi cazip kilmaya calisiyorlar. Rakip iyi is yapip sikistirsin, fiyat duser. Hayrina dusurecek halleri yok, kar amacli sirket. Rakibe sormali: "madem o kadar iyisin, madem nvidia gereksiz pahali, sen niye daha iyi alternatif sunup piyasayi ele geciremiyorsun". O noktaya gelince de sana "ya sen herkesi aptal mi saniyorsun" diyen arkadaslar "ya herkes aptal da o yuzden nvidia aliyor" demeye basliyor

3080 Ti hafiza bant genisligi ile nesli icinde iyi bir kart. 12GB hafizasiyla konsollarda da calissin diye hazirlanan her oyunu calistirmali, DLSS ile de olsa ust cozunurluge tasimali. RT icin de 20x0’lerden veya AMD’lerden iyi. Sifir fiyati hala cok iyi degil ama kart cikali 3080 veya 3090 kadar olmadi, onlar kadar yipranmamistir, ikinci elde iyi fiyata bulunursa dusunulebilir sanki. 4080/4090 bunun ustune daha yuksek performans, daha cok hafiza ve DLSS3 koyuyor. PC’ye ek ozelliklerle tasinan oyunlarda sevindirecek, duzgun tasinmayan oyunlarda kufrettirecek. Daha dusuk modeller “oyun alti ustu, yemisim cozunurlugu/dokulari/rt’yi” diyenler icin is gormeye devam eder. Edit ek: 3080 Ti yazdim cunku is gorur, ikinci elde iyi fiyat/performans sunabilir ve cok yipranmamis olsa gerek zira yakin zamanda cikti, ciktiginda mining gelirleri de dusmustu. Illa en iyi secim bu kart anlaminda degil, ayirdiginiz butceyi yukselttikce daha iyisini aliyorsunuz. Daha cok "saglam bir kart istiyorum ama bu islere asiri para harcamak istemiyorum" diyene uygun gibi. Sonradan "ya cebimde 4090'a bile verecek para vardi, niye bunu aldim" denecekse 3080Ti’a inmeye gerek yok. “Elimdeki kartla kaliteyi kisip oynuyordum ne guzel, niye buna para verdim” denecekse 3080Ti’a cikmaya gerek yok.

Aynen. X ramli Ti model yine iyi de bu model m64, mx, sdr gibi. Hep yapiyor nvidia bunu, millet de hep en cok onlari aliyor. Tek iyi yani su, “1080Ti daha ne kadar gider” diyen adama “millet hala bunlari aliyor, RT kapar ayari kisarsin, daha gider” demek mumkun. Oyunlarin hafiza kullanimi hiz ve cozunurlukle biraz degisiyor. Hafizasi bol kart buldu mu kullanilmayan dokuyu bellekten silip gerektiginde tekrar yuklemek yerine dokunmadan gidebiliyor (kabaca). O yuzden “guncel oyunlar su kadar hafiza istiyor” diye kesin bir sey soylemek zor. Ama konsollarda 16GB hafiza var. 3-5’ini sistem hafizasi gibi kullanima ayirip 12GB kaplama kullansa limitlerine yaklasir. Yani konsolu doku kalitesi ve zenginligi acisindan limitlerine zorlayacak oyun PC’de de 12GB hafiza isteyebilir seklinde kaba bir hesap mumkun. Alt seviye kart alip ayarlarini ona gore yapani germez. Ama ust seviye kart aliyorum diyen hafiza az diye ayarlari kisiyorsa kufreder. O yuzden 12GB diyorum. Bir de 12GB modellerde bellek genisligi de daha yuksek (ikisi de ayni hafiza tipini kullaniyorsa). 3080Ti performansi o yuzden iyi.

Yeni rivayetler AMD’den gelecek 3D modellerin cekirdek hizi ve sayisi acisindan duz modellerden geri kalmayacagi yonunde: https://www.guru3d.com/news-story/amd-ryzen-7000-8-12-and-16-core-ryzen-cpus-with-3d-v-cache-coming.html Dogruysa guzel gelisme. Kizissin rekabet.