epi

https://www.youtube.com/watch?v=3vda3vV1PU0 (Gamers Nexus) Dipnot dogru gozukuyor, saat hizi boost edilen cekirdek 3d cache olmayan cekirdek.

Sonu gelmeyecek. Dandik 3D TV'ler gosterdiler bize, milleti de soguttular o teknolojiden ama asil bombalar daha gelmedi. Goz takibini acayip seyler icin kullanacaklar diyordum, basladi. 1. Gozluksuz 3D derinlik. Asus'un ProArt StudioBook 16 3D OLED laptop'i var. Gozluksuz 3D sagliyor (ama tek kisiye). Eye trackler'larla gozlerini takip ediyor. Cozunurlugu yariya boluyor, bir tarafta o gozun gormesi gereken acidan cizilmis goruntu, diger tarafta diger goz icin cizilmis hali. Boylece derinlik sagliyor. Eskiden shutter gozluklerle yaptigimizin veya VR'da gordugumuz derinligin benzeri. 3D TV'lerde izlenen ve bas agrisi yapan 3D filmler gibi herkese uymayan sabit goz araligi mesafeli goruntu degil. Takip ettigi gozun araligini bilerek mukemmel acida cizilmis goruntu (duzgun yaptilarsa). 2. Kafa hareketi takibi https://www.youtube.com/watch?v=IDnIwS6Z6OQ Bu sekilde kafayi da takip edip onundeki ekrani baska boyuta acilan pencere gibi yapmalari mumkun. Tam VR gibi olur. Sadece derinligi olmayacak, kafani biraz sola egilerek hareket ettirdiginde bile duvarin arkasindaki adami gorebileceksin. Bu Asus'un modelinde de bunu yapabiliyorlar ama ne kadar yapabiliyorlar, bilmiyorum. Tasarimci cihazi, hizli hareket etmeni bekleyecek sekilde tasarlanmamis olabilir. Oyleyse zamanla gelisir. 3. Performans icin yapilabilecek sey de baktigini bildigi yeri daha detayli cizmesi. Buyuk ekranda kenarlara bakmiyorsan oralari biraz daha dusuk ic cozunurlukle hazirlamasi. VR'da foveated rendering seklinde var zaten calismasi. Ama bunun gsync falan gibi standart sekilde unulmasi lazim ki monitoru yapan GPU ile iletisimi nasil yapacagini bilsin, yayginlassin. FPS oynarken gaza gelip saga sola egilen amcalari dusun (gerci artik biz amca olduk). Simdi (1) Ona atilan roket gercekten ekrandan cikiyor gibi gozukecek, daha da gaz saga sola edilecek. (2) Saga sola egilmesi ile ekrandaki goruntu de degisecek. (3) Bunlari yapmak icin harcanan performans yerine koyuluyor olacak. Kinect ve gozlukle kullanilan 3D TV'lerle yapilabilirdi aslinda ama senin hic bir sey giymene gerek kalmadan, sirf onune koydugun TV bunu yapabiliginde ve standart ozellik olarak geldiginde bambaska bir sey olur. Bu yil VR cihazi cikaracak Apple vaktiyle Kinect'in arkasindaki teknolojiyi ureten firmayi satin almisti, tabletlerine/telefonlarina ilk Lidar ekleyenlerden oldu, VR'da da Lidar kullanacak. VR'da ogrendikleri, Arcade hizmeti ve Apple TV'yi birlestiren bir TV cihazi cikartirlarsa boyle bir "baska dunyalara pencere" sunumuyla yaparlar. 32" 4K, belki QD-OLED, belki dual mode miniLED monitorler gelince "hah tam olmus" diyerek alacagim. 2D tam olmus olacak. endustri bir sonraki adima gececek. Ama onun icin VR var zaten, benim cok da umurumda degil acikcasi. Bunlarin aksine aslinda VR ucuz da (Pico 4 veya Quest 2 ucuz ve PC'ye kablosuz baglanip Half-Life Alyx icin falan kullanilabiliyor). Hic 3D model tasarlamaya calistiniz mi bilmiyorum. Burnu, yuzu guzel gozukuyor karsidan. Yandan bakiyorsun, berbat, surat ice gocuk. Sagina soluna aynalar koyuyorsun ki her acidan gorerek tasarlayasin. Ya da deneyimine guveniyorsun. VR gozluk taktiginda karsinda, hem derinlikli, hem boyle kafanin ufacik bir hareketi sana cok bilgi veriyor. Bu ekranlar oraya bir adim daha yaklastirdigi icin tasarimcilara super. Apple VR da tasarimcilara harika olacak. Mandalorian'i sette UE5 arka plan ile ceken yonetmen 3d kameradan gelen aktor goruntusuyle o VR'da dunyanin icinden izleyerek kamerayi yerlestiriyor olacak. Nasil vaktiyle "Apple laptop kullanan yaratici genc" goruntuleri ile yaratici marka imaji yerlestiyse bu sefer de kamera arkasinda bu goruntuleri goruyor olacagiz.

Aynen onu bekliyorduk. @escape de 32 4K duzgun hizli bir sey yok diye isyanlardaydi. Olan da QD-OLED falan olmadigi halde asiri pahali. Ben 5-6 yildir 4K 120hz standart olacak, ekran karti yetmese de integer scaling vs ile 1080p 1 pixel'e 4 pixel cuk oturmali, bir sonraki monitorum bu olacak diyordum ama boyut icin 27 biraz ufak 40 biraz iri, 30-32 ideal ama pek yok diye bekliyordum. Tamam QD-OLED olmasin, miniLED olsun. Ama bu dual-mode olsun. Yine hak eder o parayi. GPU ureticilerine cok kufrettik ama onlar en azindan rekabet sebebiyle yapabildigini veriyor piyasaya. Monitorculer tam gidim gidim veriyor, fiyatlar da acayip. Apple'a pahali diye kufredilir ama adamlar 120hz laptoplara, yuksek cozunurluklere, iyi renklere, miniLED'e herkesten once gecti. Oyun cumhuriyeti ise kol gibi fiyat cekti, her zaman da bir seylerini eksik birakti ki seneye de yenisini satsin.

Iki artisi daha var tabi AMD'nin. 1. nvidia'ya, Intel'e kil olan AMD diyor. 2.

Valla Razer yapinca ben de niye herkes bunu yapmadi diye dusundum. Onlar yapana kadar olmamasi acayip aslinda (zira kol gibi fiyatlari var, bunu mu yapamiyorlar). Ben kelimeyi biraz anlami disinda kullandim, a-acayipsin gibi. Illa native isteyen icin veya monitorun 4K'da cikabildiginden yuksek hiz isteyenler icin integer scaling veya DLSS'den ote bir cozum.

Aslinda Intel'in fiyatiyla su kitlenin ilgisini cekmesi lazim: ilk kez sifir bilgisayar toplayan, onu da eski oyunlari oynamak icin degil de guncel bir oyunu cani cektigi icin yapanlar. Driver falan ugrasamam Intel'le diyorum ama hali hazirda elimde makine oldugu icin. Ucuza sifirdan toplama derdinde olsam bir daha incelerdim herhalde. Tam da 1080/1080Ti/2070 ile bekleyenler icin iyi 4070Ti. Iyi derken su anda fiyat/performans konusunda daha iyi alternatifi olmadigi icin iyi. Fiyat/performans konusunda kotunun iyisi (AMD kartlari dahil). Herhalde onun otesinde herkes ya 3080Ti vs. var elimde diye beklesem mi diyecek, ya vaktiyle 2080/2080Ti falan aldigi gibi ya biraz daha verip 4080/4090 mi alsam diye dusunecek ama o gazi verecek bir oyun gormeden belki tetigi cekmeyecek.

A. Hepsi bu yil geliyor En iyi fiyat/performans: PSVR2 En iyi standalone VR: Apple VR (ozelliklerinden cikmadan belli) En iyi PCVR: Bu yil duyurlanlar icinde bir suru aday var. Incelemeleri gorelim, fikrimi paylasirim. B. Bugun alinabilecek cok iyi cihazlar var Standalone: Quest 2 (oyun destegi sebebiyle, yoksa aslinda Pico 4'un ozellikleri daha iyi) PCVR: PC + ona kabloyla ikinci bagli router + Pico 4 + Virtual Desktop yazilimi. Boylece butun PCVR oyunlari kablosuz. Pico 4 bulunamiyorsa Quest 2 de ayni isi goruyor. Bir guncelleme yolu da var, Quest 2'nin yanina Quest Pro kumandalari eklenebiliyor (ayri satilacak denmisti, takip etmedim) C. Simdilik hayal ama mumkun: Valve Index'in wireless devaminin cikmasi icin gereken her teknoloji hazir. Belki bomba gibi o da duser piyasaya. En iyi PCVR olur cunku kumandalarinin parmak takibi en gelismisi. Fakat ona ragmen ilk gonemde Valve Index'i tavsiye edemedim cunku garantisi sikintili olur. Ilk neslinde "sorun cikti" diye yollarin, Valve hemen adresine yenisini yolladi ama Amerika'da boyle oldu. Ikinci neslin o konuda daha iyi olmasi lazim ki alinsin. D. "Hem beklemek istemiyorum, hem demek icin cok para vermek istemiyorum cunku begenecegim belli degil, hem de begenirsem bu yil iyisi cikinca almak istiyorum. Bir de hem ben kullanabileyim, hem hanim/cocuk kullansin": Quest2 veya Pico 4 alinir. PC ile kablosuz kullanilir. Hanim/cocuk da dener. Cok sararsa sonrasinda bu yil icinde cikacak daha pahali modellerden biri de alinabilir, Pico 4/Quest 2 hanima/cocuga birakilir. Orta karar sararsa herkes kullanir. Kimseyi sarmazsa ucuz cihaz, ikinci elde satilir gider. Pico 4 ozellikleri acisindan oldukca iyi, fiyatinin otesinde bir cihaz cunku bu iki sosyal medya devi piyasa ve prestij icin yaristi. Quest 2 oyun kutuphanesiyle basarili.

AMD iyiydi • 9700/9700Pro superdi. Performansta liderin onune gecen dengeli mimari. • Athlon64 superdi. Teknolojide liderin onune gecen mimari • Duron superdi. Fiyat/performans orani harika urun. Imaj arada liderligi alabilen ve fiyatlari iyi markaydi. Son donemde • Ne mimari acidan one geciyor, • Ne performans olarak one geciyor, • Ne de buna deger bir fiyat/performans orani veriyor. Son kullanici icin eski cazibesi kalmadi. Artisi • x86 APU lisansina sahip olup su anda TSMC'de urettiren tek firma olmasi* • 3D cache de isindigi icin performans artisi limitli olsa da enerji tuketiminde artisi olabiliyor. • Chiplet yaklasimi maliyet dusurebiliyor. Boyle olunca x86 mimarisinde konsol/handheld urettiren icin iyi secim oldu. Eski AMD degil. Farkli piyasaya oynayan, farkli bir sirket. Fakat 7900X3D ilginc olabilir. Tek cekirdekte boost clock'la saat hizi artisi zaten bildigimiz bir sey. Tek cekirdek grubuna 3D cache cikmak ilginc. Bu sekilde bir cekirdek en hizlisi olacak, yanindakiler ikinci, diger gruptakiler ucuncu seviyede. O chiplet yaklasimi CPU'da tuttu, E&P core yapmadilar diyorduk ama bu sekilde kendi mimarilerini optimize ederek single thread performansini ve oyun performansini da yukseltirlerse ilginc olabilir. 7950X3D a onun abisi ama 7900X3D daha ilginc olabilir, 7950X3D kazik kalabilir. (edit: Pratikte gormek lazim tabi. Belki tampon bellekle cok isindigi ve boost clock limitli kaldigi icin bunu yaptilar, simdi diger taraf boost edecek ama tampon limitli. Ya tampon bol, ya saat hizi yuksek gibi bir durum olusacak, Intel'in yeni duyurdugu tamponu bol ve saat hizi yuksek islemcilerin gerisinde kalacak.) *Intel'in de TSMC'de uretim yaptirmasiyla, ya da Windows ARM'in yayginlasip nvidia'nin da APU sunmasiyla bu avantaji son bulabilir.

Laptoplarda acayip bir sey yaptilar. Razer Blade 16 dual mode'da calisiyor. Iki farki cozunurlugu native olarak veriyor. Istersen 4K@120Hz calisiyor. Istersen 1080p@240Hz. Ikisini de native veriyor. (16x10 oldugu icin UHD+ ve HD+ demisler) Masaustune de gelecekse guzel bir ozellik. O laptop ekraninin diger ozellikleri de iyi. MiniLED ve 1000 zone de oldugu icin HDR1000, 100% DCI-P3 Color, goruntu kalitesi super zaten. HDR'da 1000 nits, SDR'da 600 nits. eSports oyunu oynuyorsan yuksek hiz, is yapiyorsan genis calisma alani ve iyi renk, guzel grafikli agir tempo oyun oynuyorsan hem yuksek cozunurluk, hem yine 120hz akici goruntu. Olmus bu. Bu kafalarda bir 32 inch gelsin, ben mesela "neden QD-OLED degil" demem. Zamanla ya ara kapaniyor, ya da gozler gidiyor zaten. Image retention olmayacagini bilerek kafa rahat. Mesela 8K TV ile 4K'nin farkini goruyorum. Monitor boyutunda olsa herhalde yine gorurum. Ama nasil 1440p sweet spot diyerek 4K'ya gecmek icin beklediysek 8K'nin da acelesi olmayacak. Mesela 4K@240Hz ve 1080p@480Hz modeli ciksa farki gorebilecegimden supheliyim ama zaten onu besleyecek kart da yok. Yeni kart geldiginde oyunlar daha gelismis olacak. Yani bu tarz bir monitor insani uzun sure idare edebilir. Bakalim masaustunde de bu dual-mode gibi bir sey yapacaklar mi.

AMD oyle diyorsa dogrudur YouTube videolarini alintiliyorsak sitesinde support kisminda kurbagalar otuyor demisler. Benimki sorunlu diye bileceksin, telefon numarasi ve muhatap bulup bizzat ulasacaksin, ugrasacaksin. Haber sitelerini alintiliyorsak bu aciklamalar oncesinde iade taleplerini reddettiler. Sorun yok diye sattilar. Simdi "ben sattim, gerisini sen dusun." Igor'u alintiyorsak yenisini gondermek yerine elimizde yok diyorlarmis. Sikintinin etkiledii kartlar korkulandan cok ve eldeki sikintisiz kartlar gerekenden az diyor. 4070Ti ve 4080 dururken bunu kim alir diyorduk. Beter oldu. Partner kartlarinda (islemci tasariminin kendisinde) gercekten sorun yoksa yine iyi haber tabi. Yine milleti alintiliyorsak "forumlarda sorun yasadim diyorlar" diyeceksek bende de sorun var diyenler var. Ama bunlar guvenilir kaynak degil. Videodaki cok samimi abi kendi GPU'lari daha cok guc cektigi halde gozumuzun icine bakip "ehe ehe, bizle yeni guc kaynagi almaniza gerek olmayacak" diyen abi.

Apple’in VR cihazi ile ilgili bilgiler geliyor. $3K civarinda olmasi bekleniyor, herhalde cogunluk cok da fifi diyecek. Fakat 1. Uzerinde 12 kamera ve lidar’la kol bacak takibi yapmasi ve odayi sanallastirabilmesi bekleniyor. 2. Kameralar Quest Pro’dan da daha iyi renkli pass through saglayacak. 3. Micro OLED, goz basina 4K ile goruntu cillop olacak. Yani salonda sagda solda kosusturan minik robotlari elimden cikan isinlarla vurayim, koltuk ayni kalsin ama yerler lava olsun, elimde tuttugum bu dandik plastik kilic isin kilici olsun ve odayi aydinlatsin gibi bilim kurgu tadini ilk defa sunan urun olmasi mumkun. Kameralarin goruntusunu islemek icin kendi ozel islemcisi var. Diger genel islemler icin M2. M2’yi buna ozel tasarladilarsa GPU cekirdegi CPU cekirdegi sayisi vs farkli olabilir. Hafif de olacak zira pil ustunde degil. Pil belde. Bence de dogrusu bu. Enseden bele t-shirt icinden ince tek kablo iner. Belde agirlik hissedilmez, 2 saat yuksek performans/kalitede VR sonrasi daha devam edilmek istenirse yeni pil pakedine gecilir. Micro OLED ve gelismis lenslerle ince de olacak. Gorus alani da Quest Pro’dan genis. Form factor ve islev acisindan “VR budur” dedirtir. Sonrasi grafik kalitesinde artis vs. M2 tabanli bir islemcide yeterli guc vardir. API’larinda kendi upscaling vs. teknikleri de var. PCVR’in aksine sabit donanim oldugu icin bunlar iyi kullanilir. Nasil Quest ile cep telefonu islemcisiyle yapilabilenler sasirtiyorsa bu da saglam is cikarir. Siri’yi onumuze photorealistic olma iddiasinda bir model olarak koyacak kadar guc olabilir (sadece onu ciziyorsa). 4K diffuse ve 8K normal map’ler kullaninca cok kaliteli modeller cizmek mumkun. Ama Pixar tarzini tercih edebilirler. Boylece animasyonlar da goze batmaz ve sirin olur. Dunyanin geri kalanini cizmeye kalktiginda da gucu yeter. Yapay zeka ChatGPT seviyesinde metinle cevap verecek sekilde gelisip ses sentezi zamaninda Google assistant sunumunda gordugumuz kadar duzgun olursa Siri asistan olarak odada yanimiza oturur. Odayi scan ediyor, yanimiza oturur derken. sandalyeye oturur gercekten. Nokia icin ringtone alir gibi Siri icin model aliriz App Store’dan. Jessica Rabbit. edit: Yeni duyurulan HTC VIVE XR Elite'de lensler icin gozluk numarasi dial'i var. Videoda goruldugu gibi, o ornekte destek belli goz numarasina kadar. Apple'in cozumu hakkinda sizan bir sey yok. Prescription inserts yaklasimi olasi. Miknatisli sekilli yaparlar, siparis verir ona da bi defa para verirsin.

Evet, AMD APU'lari ilginc olabilir. GPU'larda AMD'nin mimari avantaji yoktu, uretim teknolojisi avantaji vardi. Bu nesilde o da yok. CES'e de yetismemis. Neticede duyurulan saglam sistemlerde nvidia ve Intel var. Ucuz/cazif sistemlerde de dusuk enerji kullanimi ile iyi performans icin yine nvidia olacak. AMD'nin avantaji IGP'li sistemlerde olabilir. Intel de GPU teknolojisinde iyi ama simdilik uretim teknolojisi geri. AMD'nin orada iyi urunler sunmasi gerekir. Onlarin da fiyatiyla basarili olmasi lazim. Atiyorum "Xbox ve PS gibi APU, chiplet mantigiyla yapildigi icin maliyet daha iyi, elde tasinabilr 13" laptopta konsol, uygun fiyata" gibi urunler mumkunse (isinma konusunda sikinti olmayacaksa) ilginc olabilir. Eskiden bir konsol cikardi, PC ona yetisecegiz diye kasardi. Simdi masaustu konsolun cikisinda bile otesinde, laptopta da entegre sistemler bile UE5'i konsol kadar calistiracaksa, UE5'te de ayni teknikleri daha ust seviye masaustunde daha yuksek hassasiyetli yontemle yapmak bir tik'a bakacaksa (lumen'i o filtreyle degil bu filtreyle calistir, AA'yi o teknikle degil bu teknikle yap) aslinda cok guzel.

CES’te TLC aninda ceviriyi ekrana veren AR gozlugu gostermis. Meta/FB’un Ray-Ban ile ortak tasarim AR gozlukleri var. Bildigin Ray-Ban boyutu ve seklinde. Ekranlari yeterince gelissin, monitorun her yerde, surekle ortaminda gordugu seylerle ilgili bilgileri onune altyaziyla gecen asistanin her yerde. Google gibi arama motoru ve veri toplama markalari haliyle atlayacak. VR’in gelecegi olmadigini dusunenleri anliyorum da, AR’in gelecegi olmadigini dusunenleri hic anlamiyorum. Kulagin hemen onunden gectigi icin cep telefonlarinin ufak speaker’lari tarzi kullanilip icinde hat olan saatine baglandiginda handheld set gorevi gorecek. Telefon gitti, ekran gitti, bir tek alistigin icin vazgecmedigin mouse/klavyeyi at cantana, her masa ofis. Sana daha cok islem gucu lazimsa tasinabilirlik icin bugunun fansiz Apple laptoplarindan veya oyun laptop’larindan cikar ekrani, klavyeyi, at cantaya. Yoksa bildigin masaustune kablosuz baglanir zaten, odada klavyeyi koydugun her yer masa. Ekran yerine kullanan icin goruntu kalitesi super olsun isteyen ekranin arkasinda gercek hayati karartacak katman isteyecek. Tum gozluk arkasini kararttiginda VR icin de yeterli olacak. Tek farki, VR sevenlerin aldigi gozlukler gorus alanini daha cok kaplayacak.

4090 18” laptop’a da koyuyorlar, 14” laptop’a da. TGP 175W da oluyor, 140W da. Yine iyi, ust seviye prestij serisi oldugu icin nvidia alt siniri cok salmamistir. 4060 Razer Blade 16 gibi laptoplarda yine yuksek TGP ile calisacak. Onceki nesille performans farkinin daha iyi olmasi beklenebilir. Ayni 4060 is icin tasarlanmis zarif cihazlarda, 13” ince cihazlarda cok daha dusuk guc gereksinimi ile calistirilacak. Bu tarz bir makinenin performansini gecen neslin oyun laptop’i ile karsilastirirsak ”cok da artmamis” denebilir ama onda da enerji etkinligi cok artmis olacak. En azindan benim beklentim bu yonde. Bi tur da bunun uzerinden laf yer nvidia. GeForce 4 MX’lerden beri kart isimlendirme konusunda begenmiyoruz, laptoplarda da TGP’ye de bakip test sonucu gormek gerekiyor, yeni bir sey degil aslinda. Ama bu nesil (atiyorum) 40W 4060 icin DLSS3 sonuclariyla karsilastirip 3070’dan hizli falan diyenler olursa iyice .okunu cikardiniz diye tepki gelir tabi

Razer Blade Bunlar da 16" ve 18". Blade 16 de miniLED ve 16x10. Pasa pasa hepsi oraya geldi. 16" ekran tipik 15" laptop kasasina sigiyor. 1000 nits, 1000 zone, HDR1000, 100% DCI-P3 Color Gamut. "OLED olmasin ama cillop olsun" 16" ekran (16:10) UHD+ 120 Hz ve FHD+ 240 Hz native calisabiliyor. Cok ilginc. Dual mode demisler. Tam ideal iste. Donanim zaten canavar. 13th Gen Intel HX, RTX 4090 (175W). Gecen neslin "o kadarina ne gerek var" denen masaustu lideri hizinda, oyunlar ayni konsollara yapiliyor. Apple gibi tek aluminyum bloktan tasarim da guzel zaten. Ince kutu gibi adaptor de yapmislar. 1. Teknolojide "5 yil daha iyisi cikmaz" diye bir sey yok. Anca "5 yil bunun yetmeyecegi, keske yerine su olsa dedirtecegi bir sey olmaz" denebilir. O kivama gelmis bunlar. 2. Is yaparken 3840 x 2400, genis calisma alani. Oyun oynarken yuksek hizsa 1920 x 1200, agir tempoysa 3840 x 2400. Native cozunurlukte. Tek makinenin ikisini de duzgun yaptigi kivama da gelmisler. @Najaz hocam bunlar olmus. Sey yapacak misiniz fikrada dediginiz gibi (Fiyati sorma, onu da ben sey yapayim)

AMD Ryzen 9 7950X3D 144MB 3D V-Cache 16-core, 32-thread can boost up to 5.7 GHz on a single core 7900X3D da ilginc. 140MB cache, 12C/24T, 5.6 Ghz boost. AMD Ryzen 9 7900X3D is a 12-core 24-thread processor. There are two CCD chiplets, but only one is equipped with V-Cache. As a result, the CPU has 140 MB of cache (64 MB CCD, 64 MB V-Cache and 12 MB L2 cache). (7950X3D de boyle, chipletlerden sadece birinde V-Cache var) Single thread performansi ile multi-thread performansi dengesi icin ilginc optimizasyonlar yapmislar. Iste bunlarin oyun performansini testlerde gormek lazim. Isindigi icin islemci yuk altinda boost clock'una nadiren yaklasacaksa nihai performans kagit ustunde gozuktugu gibi olmayabilir. Yoksa ilginc islemciler.

GT7 (Gran Turismo) PSVR2'a geliyor. Launch Day title. PSVR2 cikisi Subat 22.

Yine laf salatasi yapiyorsun. Karsinda "bunlar islemci yapmayi bilmiyorlar, ben yapsam..." diye atip tutan yok. "Bu dev sirketlerden gorduklerimizin dogal gelisimiyle zamanla su olabilir" diye fikir paylasiyorum. Karsimizda "bunlar yazilim yapmayi bilmiyorlar, ben olsam" diye atip tutan var ama. Dev endustriye bakip "tembel olmasalar boyle yapilir bu ya" diye salliyorsun ama o kadar kolay degil. Sebebini yazdim Yapilir ama boyle yapilir: GPU guclenip gorsel kalite arttikca bunlar daha cok goze batiyor. Bunlar goze battigi icin fizik islemleri gellistirilldikce onun performsinda daha cok artisa ihtiyac oluyor. Bilal'e anlatir gibi olsun diye parantez icinde "atiyorum" dedim ama taktin 8Ghz'e. 8 olmaz, 6.4 olur. Tek cekirdegi optimize etmenin tek yolu saat hizi degil. Sen yazilim halamin bilmemnesi olsa amcamin performansinda olur diye farazi atip tutuyorsun. Gercek dunyadan onune koyulan 20 yillik ornekleri gormezden geliyorsun. AMD'nin yapamadigi ara kare hesabiysa "onu Vestel de yapar". PS3 mimarisinden bu yana neredeyse 20 yildir gercek zamanli interaktif yazilimlari mukemmel paralellestirme konusunda birbiriyle rekabet icinde milyarlarca dolarlik dunya capinda endustri bir seyi anca bu kadar yapiyorsa "ya onlar tembel, aslinda yapilir" Dogru olsa bile tamami bos laf cunku: Diyelim ki yapilir. O gun geldiginde oyunlarin cogunlugu oyle olur, Intel de AMD gibi birbirinin benzeri islemci basar gecer. O gune kadar, oyunlarin mevcut yapilarinda, senin uydurdugun dunya degil bizim yasadigimiz dunyada Intel geri kalmis uretim teknolojisine ragmen bu mantikta tasarimla one gecmeyi basardi, AMD tasarimda yetisemedi. Akilsiz bir adam olmadigina gore sen de bunu dusunebilirsin ama "ya o aslinda onemli degil" diye gecistirmeyi otomatige almissin. Bu gidisin dogal evrimiyle bu tarz tek isleme gore optimize edilmis cekirdek iceren islemciler ciksin, Intel veya Apple iyice arayi acsin. Yine haksiz ciktim demeyeceksin. Baskalarina suc bulacaksin. Laf salatasi yapip bahane uyduracaksin. Bu 3lu dogru oldugu surece asil tembellik "ya cekirdegin hepsini ayni yap, ver gitsin iste yahu".

Laf salatasi yapiyorsun. Saat hizi 2 kat artiyor diyen olmadi, ham performanstan soz ediliyor. Apple niye Cyberpunk rekoru kirmiyor diye laf salatasi yaptin, yine aynisini yapiyorsun. AMD becerememis demek bu kadar zor mu? Nesillerdir GPU'larin performans artisi > CPU'larin single thread performans artisi. Nesillerdir CPU'larin single thread performansi oyunlar gibi gercek zamanli tepki veren uygulamalarda onemli. Nesillerdir CPU cekirdekleri IBM, Sony, ARM, Intel gibi sirketlerin de gosterdigi uzere farkli performans/enerji/gorev profilleri icin optimize edilerek tek islemcide birlestirilebiliyorlar. Bunlar objektif, pozitif, herkesin bildigi tartismasiz gercekler. Gerisi kisisel hezeyanlar.

Heyecan var diye firmalar adam ...iyor. Duser herhalde. Yurtdisi fyati "eskiye gore kotu" serinin iyisi. Eski serilerle karsilastirinca super degil ama gunun alternatiferi arasinda iyi. Boyle ustune hayvan pay koyarlarsa esprisi kalmaz. Kart getirmek sikintili mi, onu bilmiyorum. Sikintiliysa tam les kargasiymis bu firmalar. Sikintili degilse, o magazalardan alinmaz, fiyat duser. Dusmezse, getirmek sikintiliysa, bulunamiyorsa laptoplar ilgi ceker. Fiyat/performanslari suni olarak iyilesmis olur.

Soyledik ama niye boyle bir sey oldugunu. Anlattik gercek zamanli tepki veren ve ana islemin, fizikleri ve zekasi basit birbirine giren eski oyunlardan daha kaliteli yapilmasini bekleyen yazilimin sizin ilgilendiginiz yazilimlardan farkini. PS3 2006'da ciktigindan beri "bugun yarin cozecek cok tembel yazilimcilar". ARM tabanli cep telefonu islemcii bile masaustu ile ayni tablolara girebiliyor ama tasinabilirlerin GPU'lari hala nispeten zayif kaliyor dedik zaten. Oyle bir sey yok. Oyle olsaydi 8P 8E yerine 16P yanyana koyarlardi. Islemci cekirdegi tasarimi yuksek saat hizi icin, dusuk enerji kullanimi icin, tek saat atarken isledigi instruction seti icin vs optimize edilebiliyor. Biz bu cekirdegi digerlerinden biraz daha cok guc cekip daha cok instruction isleyecek ve daha yuksek saat hizinda calisacak sekilde tasarladik, digerini daha hafif olmak uzere tasarladik diyebiliyorlar. P ve E ayrimi bunun ispati, tartisacak bir sey yok. Sony Cell'den beri oyunlarda da hafif cekirdeklere hafif gorevler, gelismis cekirdeklere zor gorevler verilerek ayni transistor butcesinden daha yuksek oyun performansi cikarilmaya calisiliyor. AMD yapamayinca mi gereksiz oldu? P ve E yapmis ama B yapamaz diye israr ederseniz bir kac yil sonra onu da alintiliyor olacagiz. "P ve E yapmis ama B yapamaz" diyor olmamak icin "P ve E de yapmamis zaten" derseniz bugun onu da alintiliyor olacagiz. "Hayalim bu" diye paylasana bile surekli "ukalalik yapma, ben biliyorum" ukalaligi yapiyorsunuz ama bechmark sonuclari oyle cikmiyor. RT ve AI icin de bunu dediniz. AMD nerede geri kalsa yeni teknoloji icin "ya o abartiliyor zaten" diye inada bindiriyorsunuz, sonuclar hic oyle gelmiyor. Gerek var mi bunlara? Sunu demek cok mu zor:

4070Ti benchmarklari geldi. Onceki neslin cikis krali 3090 seviyesi ham performans (bazen daha hizli) veriyor Ustune 4080/4090 gibi DLSS3 artisi ile bazen 2x yapiyor. Tasarim iyi Onceki nesle gore islem birimi azalsa da saat hizi ve tampon bellegi artmis, performans iyi. Ortalama oyunda 220W guc kullaniyor. Sessiz, serin. Fiyat resmi Ilk "4080 12GB" diye duyurulanin $100 alti fiyat. Bu performansi bu fiyata veren alternatif yok. Gecmis zaman olsa bu neslin en yuksek karti buydu. Fiyat ona gore degerlendirilmeli. 1440p takiliyorum, 4080/4090 ne yapayim diyen bunu alir, gecer. Bunun ismi 4090 olsa, 4080/4090 cikmasa, nvidia AMD'den iyi karti ucuza satiyor diye kosulurdu. "Eskiden kartlar 200W'ti, ust seviye kartlar $1500 degildi diyenlerin ozledigi ust seviye bu, 4090/4080 olmasa mutlu olacaklar. 4090 goren bunu begenmez tabi Ama 1440p'da, ozellikle islemci sinirina takiplan adam icin iyi. Delikanli gecinen video siteleri su sebeple elestirecek, o ayri: Duzgun adam boyle inceliyor: https://www.youtube.com/watch?v=gZdKOMXoNPY Angertainment thumbnail'i ile click alayim diyen boyle inceliyor: https://www.youtube.com/watch?v=cDRIzS3sGIU

Hedef 2023 falan diye gaz verilir de, bunlar surekli iyilesen algoritmalar. Guzelligi o. Ceyrek sonunda gelir, iki ceyrek sonra daha da iyisi gelir. O yola girmekte geride kalan AMD dusunsun. Bu dogru. Intel bir sonraki neslin konsollarini AMD'nin elinden alirsa AMD topu atar. x86 tasariminda da, GPU'nun RT ve AI birimlerinin tasariminda da ondeler. Uretimleri icin yatirimlarini yapiyorlar. Hissesinin fiyat/kazanc orani (P/E) iki sirketten de cok daha iyi, kazanci yuksek, hissesi dusuk. "Bir sonraki PS ve Xbox Intel Inside mutherfucka" diye duyurup imaji tazeleseler, mojosunu kazansa, basinda memur tipi CEO yerine Raja'yi one cikarsa, "PC'de $300 iyi ekran karti donemini biz yeniden baslattik" gibi alttan gaz verseler nvidia'nin ust seviyesini .ikmese de olur. Leylek eksik kalsin. AMD'yi sikistirmali konsol konusunda. AMD de "ula konsollari kaptiracagiz, .otu kaptiracagiz" diye panikle GPU mimarisini iyilestirmeye yatirim ve mesai harcamak zorunda kalmali. Bu sekilde uclu rekaber ile biraz daha iyi ve daha ucuz kartlar gelebilir. nvidia'ya kalsak hepimizi oper. Keyfinden de oper aslinda yakalamisken ama mecburen de oper. "Yenisini almazsam oyun calismiyor abi" sikintisi yok artik, kartlar eskisi kadar kolay satmiyor, yuksek kar marji olmasa nvidia'nin P/E orani da asiri yuksek olacak. Kazanci yuksek tutmak hissedarlara karsi yasal sorumlulugu. Ama oyle olmasa da oper yakalamisken, o ayri.

"Eski" yazilimlarin paralellestirilememesi degil sikinti. Oyun gibi gercek zamanli yazilimlarin teoride ve pratikte bir yere kadar paralellestirilebilmesi. UE5 de boyle. Fizik motoru veya kalabaligin hareketini kontrol eden yapay zeka "bir sonraki karede surada olacak, su ivme ile su yone hareketin verdigi salinimi olacak, obur karakter de buna dokundugu icin kolu su diger yone soyle egilecek" diye her seyi yerine oturtmadan goruntuyu cizmek icin gereken bir sonraki isleme gecemiyorsun. O ana islemlerin sonucu gelsin diye beklerken ek cekirdekler bosta duruyor. Islemci kullanimina bakiyorsun, %60. Ama darbogaz yine islemcide. Cozunurlugu dusurunce hizlanmiyor, her seyi kissan da hizlanmiyor, ust model GPU'ya gecsen hizlanmiyor cunku o kol bacak nerede, onu hesaplamak ayni miktarda zaman aliyor. Gorsel ayarlari kissan da kalabaligi azaltmadan, fizikleri dandiklestirmeden hiz artmiyor. 8 tane "yapabildikleri en hizli cekirdek" degil, ayni chip alanina sigdirabilecekleri, multi thread performansinda da, single thread performansinda da iyi islemciyi tasarliyorlar. Bunlardan sadece bir tanesi 8Ghz'e cikabiliyor olsa, digerleri P'ler 4Ghz, E'ler 2Ghz olsa (atiyorum) oyunlarda verecegi performans sicrayacak. Su anda henu yapamiyorlar ama "hayalim bu" diye yazdim. Ona en yakinini yapan digerinden iyi performans elde ediyor. E core P core "kagit uzerinde guzel" demek icin kafayi obur yana cevirmek, bence yok ben gormuyorum demek lazim. ARM islemcilerde, telefonlarda, Apple'in M1/M2'sinde zaten kendisi ispatladi. El telefonlari bile GPU konusunda maaustunden cok geride ama CPU islem gucu konusunda ayni grafiklere girebiliyor. Intel/AMD yarisinda ise AMD daha ileri uretim teknolojisi kullanmasina ragmen oyun performansini alamadi zira Intel'in E cekirdekler multhithread performansinda pratikte geri kalmamasini sagladigi icin yanina sigdirabildigi "yapabildigi en hizli P cekirdegi" single thread performansinda AMD'yi solladi. SONUC 1. "Paralellestirilemeyen yazilimlar eski yazilimlar, oyunun yeterince paralellestiremeyenler tembel yazilimcilar" gibi bir on yargi ile bakildiginda bigLITTLE mimarilerin faydasi gorulemiyor. 2. Ben gercek zamanli uygulama performansi ile ilgilenmiyorum, Cinebench calistiracagim, onda multi-thread performansi daha onemli, hatta benim yazdigim yazilimda cekirdeklerin simetrik performansi olmasi daha faydali dendiginde bigLITTLE mimarinin faydasi olmayabilir. Ama oyun performansinda, gercek zamanli tepki veren yazilimda bariz faydali. GPU'lar her nesil yaklasik ikiye katlaniyor, CPU'larin paralel islem gucu ciddi artiyor, single thread hizi ise gidim gidim ilerliyor. Oyle olunca CPU darbogaz yaratiyor, MS Flight Sim'den UE5'e "DLSS3 olsa da acsam" diye "sahte kare" pesinde kosuyoruz. Rakip de "biz de yapacagiz" diyor. "Ben DLSS sevmiyorum, islemci single thread performansinin artmasini da onemsemiyorum, islemcileri AMD yapsin, GPU'larin AMD yapsin, ana islemden sonucu gelmemis goruntuyu cizecek sekilde animasyonlar ve fizikler dandik olsun, adamin kolu tirmandigi dagin icine gecsin, yolda yuruyen yayalar birbirlerine ve cop kutularina carpsin, alistigimiz seyler degismesin" demek yerine "ya bak mobilde dusuk guc gereksinimi ile her kosulda yuksek performansin formulunu bulmuslar, bunu masaustune tasimada oncu davranan Intel basarili olmus, AMD de yapsa ne guzel olur" demek daha faydali.

Asus M16 4090 (145W) ile geliyor. Ekranin govdeye orani X16'dan iyi. MiniLED secenegi de var. Baska iyilestirmeler de var (advanced optimus, 64GB, HDMI2.1). Iyi gozukuyor. Duo'da da 4090 165W. G14 AMD'den nvidia'ya donmus. 4090 (125W) modeli de var. X13 4070 (60W) Asus G16 da efendi gibi 16x10. AMD'den Intel'e gecmis. ROG Strix G ve Strix SCAR ile Asus da 18" sunuyor. Gecen yillara kiyasla guzel makineler bunlar. 16x10, miniLED secenegi, saglam GPU'lar ve islemciler...